هزاران تُن برنج باسماتی وارداتی را بر اثر سیل در شهرستان زاهدان آب فرا گرفت. هنوز گمرک بخش عظیمی از این برنج‌ها را از آب بیرون نیاورده و مسئولیت چنین اتفاقی را نیز متوجه انبارهای عمومی کرده است.
در پی بارندگی‌های شدید در سیستان و بلوچستان، واردکنندگان برنج با انتشار ویدئوهایی در فضای مجازی از غرق شدن هزاران تُن برنج وارداتی پاکستان در محوطه گمرک زاهدان خبر داده‌اند و به وضعیت نگهداری اموالشان شکایت دارند.
https://twitter.com/Mahmmoud3355/status/1552531427115368450
ویدئوهایی نیز از زیر آب رفتن محموله‌های سیمان کارخانه «دشتی» در بوشهر انتشار داده شده که همگی زیر باران و سیل نابود شده‌اند.
یک کاربر در این مورد نوشت: «ضعف مدیریت و خسارت و ضررهای میلیاردی در پی سیلاب ورودی به کارخانه سیمان دشتی استان بوشهر بعد از زیر آب رفتن گمرک بندرعباس و زیر آب رفتن کیسه‌های برنج اگر در این چهل و سه سال سالی یک تیر آهن جوش می‌دادند و پارکینگ سر پوشیده می‌ساختند نه برنج‌ها و نه سیمان‌ها زیر آب نمی‌رفتند».
🔴به چشم خویش دیدم که جانم می رود….
میلیونها تن برنج هندی در گمرک زاهدان بر اثر سیل از بین رفت .
این در حالی است که ۱۰ روز قبل از حادثه خیلی از کشورهای پیشرفته جهان از جمله آمریکا به رژیم منحوس آخوندی در مورد وقوع طوفان و باران های سیل آسا در جنوب کشور هشدار داده بودند pic.twitter.com/viPvaCrjg9— Asemane Abee (@abee_asemane) July 27, 2022
هزاران تُن برنج در حالی زیر باران و سیل فاسد شده که برنج همچنان جزو مهمترین مواد خوراکی در ایران است و آنگونه که ادعا می‌شود برنج داخلی فقط حدود ۲ میلیون تُن نیاز کشور را تأمین می‌کند و سالانه بیش از یک میلیون تُن وارد می‌شود. امسال قرار است حتی در فصل برداشت هم واردات برنج بدون توقف انجام شود در حالی که سال‌های گذشته به مدت ۴ ماه، از تیر تا مهر هر سال، واردات برنج متوقف می‌شد.
گمرک مسئولیت خسارت به واردات‌کنندگان برنج را نپذیرفته و شرکت انبارهای عمومی به عنوان مرجع تحویل‌گیرنده کالا را ملزم به پاسخگویی دانسته است، چرا که پس از اظهار کالا به گمرک، عملیات گمرکی که شامل اخذ مجوزهای لازم و پرداخت حقوق ورودی است، انجام و به مرحله ترخیص می‌رسد.
گمرک در اولین ساعات انتشار ویدئوی آبگرفتگی محموله‌های برنج اعلام کرد، از سال گذشته به دستگاه‌های مرتبط از جمله استانداری و وزارت صمت برای محدود شدن ثبت سفارش به مقصد زاهدان به دلیل نبود ظرفیت هشدار داده و همچنین تاکید کرد که انبارهای عمومی در این رابطه مسئول بوده و با وجود اینکه از آنها خواسته شده کالا را در محوطه تخلیه نکنند، با گرفتن تعهد از واردکننده، کالا در محوطه بوده است.
علی وکیلی مدیرکل دفتر واردات گمرک در این رابطه گفته است: «چون مرجع تحویل گیرنده کالا در بحث واردات برنج در زاهدان شرکت انبارهای عمومی از زیرمجموعه‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و کالاهای دپو شده در محوطه‌ای که تخلیه، بارگیری و نگهداری آن با مسئولیت این شرکت است، پاسخگویی درباره ارائه اطلاعات و آمار برنج موجود در محوطه و انبار و یا برآورد خسارت احتمالی و مسئولیت‌های مرتبط با این شرکت است.»
عدم پاسخگویی مسئولان در ارتباط با خسارات وارده به واردکنندگان برنج در حالیست که این حوادث همواره رخ می‌دهد و کالاها در محوطه‌های باز، رها و دچار خسارت می‌شوند. سال گذشته نیز محموله‌های جو وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی در معرض توفان حارّه‌ای قرار گرفتند و آنقدر ترخیص نشدند که زیر باران جوانه زدند!
گمرک زاهدان بطور تخصصی در حوزه واردات برنج فعال است و از دی‌ماه پارسال پس از بخشنامه‌ای که معافیت ارزش افزوده مناطق آزاد را لغو کرد، صاحبان کالا ترجیح دادند برنج‌های وارداتی خود را به زاهدان منتقل و از طریق این گمرک ترخیص کنند.
این تغییر مسیر باعث شده تا طبق اعلام محمدعلی خاشی ناظر گمرکات استان سیستان و بلوچستان، با کمبود انبارهای سقف‌دار روبرو شوند و «بر همین اساس مکاتبات لازم با قید فوریت با وزارت صمت، استانداری صورت گرفت و هشدارهای مربوطه ارائه شد.»
پیشتر برنج‌های وارداتی از طریق میرجاوه به منطقه آزاد چابهار منتقل و از طریق این گمرک ترخیص می‌شد.
طبق اعلام ناظر گمرکات استان سیستان و بلوچستان، گمرک زاهدان ۱۴ هزار متر انبار مسقف موجود بوده که ۲۰ هزار تن انواع کالا قابل نگهداری در این انبارها است ولی «برای مثال در یک روز ۱۴۰۰ تُن کالاهای مختلف که مهمترین آن برنج است وارد گمرک زاهدان می‌شود اما حدود ۹۰۰ تُن برنج ترخیص می‌شود».
طبق ادعای خاشی، محموله‌های وارداتی به محوطه این گمرک تحت پوشش بیمه هستند و خسارت‌های احتمالی به صاحبان کالا توسط شرکت بیمه جبران خواهد شد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج در واکنش به زیر آب رفتن محموله‌های وارداتی از نبود زیرساخت‌های نگهداری در گمرک زاهدان انتقاد کرده و گفته که «عدم تامین زیرساخت‌های مناسب برای محموله‌های وارداتی از پاکستان، ممکن است به تجارت ما با پاکستان آسیب وارد کند».
حجت‌لاسلام علی مصطفوی‌نیا رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستان دیروز از گمرک زاهدان بازدید کرده تا موضوع زیر آب رفتن برنج‌های وارداتی در مجاری قانونی بررسی شود.
از سوی دیگر، موضوع انبارهای کالا از جمله اتومبیل‌های لوکس در بوشهر نیز خبرساز شده است. تصاویر بنز و لندرورها زیر خروارها خاک در شبکه‌های اجتماعی در روزهای گذشته دست به دست می‌شده است. حالا تصویری از یک بنز پلاک‌شده هم بین انبار اموال تملیکی یا گمرک بوشهر منتشر شده که در بین انبوهی از اتومبیل‌های لوکسِ بدون پلاک خاک می‌خورد.
بنز پلاک شده در انبار اموال تملیکی بوشهر
تا پیش از این هر وقت عکس انبار خودروهای لاکچری در انبار اموال تملیکی یا گمرک منتشر می‌شد، تمام خودروها بدون پلاک بودند.
در اتفاقی عجیب این‌بار عکسی منتشر شده است که بنزی را نشان می‌دهد که پلاک شده اما در انبار #اموال_تملیکی خاک می‌خورد. pic.twitter.com/2WTgpY841n
— خبرآنلاین (@khabaronlinee) July 28, 2022
غلامحسین اژه‌ای رئیس قوه قضاییه امروز از منطقه ویژه اقتصادی بوشهر بازدید چهار و نیم ساعته داشته و به ارزیابی انبارها و ورود و خروج کالاها پرداخته است. گزارش‌ها از بوشهر حاکیست، ۳۰ کانتینر در جریان انبارگردانی‌های اداره بنادر و دریانوردی بوشهر کشف شده که سابقه و اطلاعاتی در سامانههای اداره بنادر و دریانوردی بوشهر ندارند و طبق استعلام از یکی از شرکت‌های مالک این کانتینرها، آنها نیز از محتوای داخل این کانتینرها اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند.
بر مبنای گزارش «ایسنا»، در بازدید اژه‌ای اقدام به شکستن پلمب برخی از این کانتینرها که از دهه ۸۰ تا کنون بلاتکلیف بودند، شده است و روشن شده که اطلاعات این کانتینرها از سال ۸۸ تا کنون در سامانه الکترونیکی منطقه ویژه بوشهر ثبت نشده است.
رئیس قوه قضاییه درباره محتویات این کانتینرها گفت: «این کانتینرها ۲ قِسم هستند؛ قِسم نخست شامل کانتینرهایی می‌شود که حاوی خوراکی فاسد شده می‌باشند که ضروری است با ترتیبات قانونی نسبت به معدوم کردن آنها اقدام شود؛ قِسم دوم این کانتینرها، دارای اموال بلاتکلیف هستند که مالک آنها مشخص نیست؛ برخی از این محموله‌ها، بالغ بر ۱۳ سال است که کسی به عنوان مالک و صاحب سراغ آنها نیامده ؛ علی‌ایحال تکلیف این قِسم از محموله‌ها با حکم دادگاه به زودی معلوم خواهد شد.»
