با دومین موج بارندگی‌های موسمی دست‌کم ۲۶ استان ایران به پهنه‌ی سیل خروشان، آبگرفتگی و گل و لای تبدیل شده‌اند. آمارها از شمار جانباختگان و گمشدگان متناقض است، استانداری تهران فقط در فیروزکوه اعلام ۹ کُشته کرده ولی سازمان امداد و نجات، آمار ۱۴ نفر در کل کشور را ارائه داده است.
تداوم باران‌های موسمی و زیرساخت‌های نامتناسب مدیریت آب رودخانه‌ها، برای دومین بار پیاپی در چند روز اخیر، دست‌کم ۲۶ استان در ایران را به پهنه‌ی سیل‌های خروشان، سدها و سدبندهای شکسته و آبگرفتگی و گل و لای وسیع تبدیل کرده و خسارات جانی و مالی بسیار برجای گذاشته است.
سازمان امداد و نجات «هلال احمر» اما شمار استان‌های گرفتار سیل را ۱۸ استان اعلام کرده است. بر این مبنا، استان‌های سیستان و بلوچستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، کرمان، یزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوین، قم، تهران، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان و شمال خراسان شمالی، هرمزگان و خوزستان با سیل و پیامدهای آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از وضعیت آماده‌باش در تمام استان‌های ایران تا روز سه‌شنبه با احتمال «تهدیدزا» بودن پدیده اقلیمی باران‌های موسمی خبر داده است.
رئیس سازمان مدیریت بحران با اعلام هشدار گفت که مردم تا سه‌شنبه آینده باید کاملاً هوشمندانه و هوشیارانه باشند؛ مخصوصاً مردم در مسیر رودهن، بومهن، آبعلی، دماوند و فیروزکوه می‌بایست امشب بیشتر مراقبت کنند.
آمار اعلام شده از سوی مقامات مسئول درباره شمار قربانیان، مصدومان و گمشدگان متناقض و متفاوت است. مهدی ولیپور رییس عملیات سازمان امداد و نجات، کُشته‌ها را در ۱۷ استان و ۶۲ شهرستان، «۱۴ نفر» اعلام کرده که ۵ نفر در سیستان و بلوچستان، ۸ نفر در تهران و یک نفر در استان مرکزی جان باختند.
شمار گمشدگان به گفته‌ی ولیپور، ۷ نفر در تهران و ۴ نفر در چهارمحال و بختیاری هستند.
شهردار منطقه ۵ تهران از آماده‌سازی اماکن اسکان با ظرفیت ۲۰۰۰ نفر برای اسکان اضطراری اهالی مناطق آسیب‌دیده از سیل محدوده امامزاده داوود در شمال غرب پایتخت خبر داد.
معاون سازمان امداد و نجات ولی شمار گمشدگان در سیل امامزاده داوود را دست‌کم ۱۹ نفر عنوان کرده و گفته که ۷۰۰ نفر نیز در این منطقه به جای امن انتقال داده شده‌اند.
محسن منصوری استاندار تهران در بازدید از مناطق آسیب دیده فیروزکوه گفت: سیلاب روز گذشته منطقه حبله رود ۹ فوتی، ۱۶ مفقودی و ۱۲ مصدوم داشت که ۱۰ مصدوم به صورت سرپایی درمان و دو نفر به بیمارستان منتقل شدند.
استاندار تهران تأکید کرد که در نوار شمالی استان تهران هنوز خطر سیل وجود دارد اما با وجود هشدارهای مکرر همچنان گردشگر به فیروزکوه می‌آید.
همچنین سرپرست مدیریت بحران استان مازندران، از کُشته شدن ۳ نفر در سیل چالوس خبر داده است. مواردی از مرگ شهروندان در سیل یزد نیز گزارش شده که بر اساس آن تأکید می‌شود شمار قربانیان سیل بیش از آمارهای مقامات حکومت است.
رئیس ستاد بحران تهران احتمال داده که در روستای مرزداران در شرق استان تهران، دست‌کم ۶ نفر مفقودی سیل جان خود را از دست داده باشند. بعد از گذشت ٢۴ ساعت از وقوع سیل راه‌های مواصلاتی به این روستا هنوز بسته است و کسی از اهالی آنجا خبر ندارد.
در سیل شمال، راه‌آهن تهران- شمال زیر آب رفته و جاده چالوس نیز به دلیل احتمال وقوع سیل و ریزش کوه، بسته شده است.
صادق سکری مدیرکل روابط عمومی راه‌آهن بیان کرد: به دنبال وقوع سیل شدید در فیروزکوه، قسمتی از مسیر راه آهن تهران- شمال در بلاک مهاباد- زرین دشت را سیل برد. به گفته‌ی وی، این مسیر ریلی تا اطلاع ثانوی مسدود است.
یک هواپیمای ایران ایر که از فرودگاه بوشهر ساعت ۲۱ دیشب به مقصد تهران پرواز کرده بود به دلیل شرایط بد جوّی تهران به صورت اضطراری در فرودگاه اصفهان نشست. غلامحسین اژه‌ای رئیس قوه قضاییه نیز مسافر این پرواز بود.
سازمان راهداری بطور رسمی اعلام کرد که تا پایان بارندگی‌ها، امکان رفع موانع و مشکلات در مسیر‌‌های جاده‌ای یا ریلی وجود ندارد.
طبق آخرین گزارش مدیرکل بحران سازمان راهداری محور هراز، در استان تهران و ۶ محور شریانی دیگر در استان‌های کرمان بوشهر و سیستان و بلوچستان به همراه ۱۰ محور غیرشریانی مسدود شده است که راهداران در سراسر کشور در حالت آماده‌باش کامل قرار دارند و در حال بازگشایی این محور‌ها هستند.
جاده فیروزکوه نیز برای حداقل سه ساعت مسدود بود و ترافیک بسیار سنگینی شکل گرفت. انتظار از یکسو و هراس از وقوع سیل و ریزش کوه از سوی دیگر، مسافران را به شدت نگران کرده بود.
احتمال می‌رود شمار جانباختگان و مفقودشدگان به ویژه در مناطق روستایی افزایش جدی پیدا کند. سیل در مازندران مسیر دسترسی به ۱۰ روستا را مسدود کرده و حداقل ۳۰ نفر در جاده دلیر روستای فولادکلا در محاصره سیل قرار گرفته‌اند.
نامی رئیس سازمان مدیریت بحران از ساخت و سازها در حریم مناطق شمالی تهران از جمله امامزاده داوود انتقاد کرده و عامل بروز سیل را این ساخت و سازها دانسته است. او هشدار داد: «اگر سیل در سوهانگ و لویزان هم رخ دهد می‌تواند خطرساز باشد، به همین جهت می‌گوییم نباید در حریم رودخانه‌ها ساخت و ساز داشته باشیم، باید راه بیشتری را برای عبور آب پیش‌بینی کنیم.»
او به شهرداران مناطق تهران توصیه کرد که «به نقشه‌های تفصیلی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در ساخت و سازها در حریم رودخانه‌ها توجه کنند.»
استاندار تهران نیز در سخنان تکراری تهدید کرد که «با ساخت و ساز غیرمجاز چه در مناطق برخوردار و چه در حاشیه شهرها برخورد می‌کنیم.» هر بار با هر حادثه مانند سیل و زلزله و آتش‌سوزی و… مقامات مسئول به یاد کارهای غیرمجاز خودشان و همکاران‌شان می‌افتند!
رضا شهبازی مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گفت که مسدود شدن مسیر آبراهه و تخریب کانال، به خاطر فشار زیاد آب و رسوبات، دلیل اصلی ورود سیلاب به امامزاده داوود بود.
شهبازی در خصوص لغزش زمین در امامزاده داوود گفت: در مطالعات اولیه، در زمین لغزشی مشاهده نکردیم بلکه رسوباتی بوده که به همراه آب ناشی از بارندگی به پایین دست منتقل شده است.
سدهای گوهرکوه خاش در سیستان و بلوچستان، دهج در کرمان، علویه ندوشن در یزد بر اثر شدت جریان سیل، شکسته‌اند و روستاهای اطراف به زیر آب رفته است. گزارش‌های تصویری نشان میدهد، سیل ناشی از شکستن سدها، به درون خانه‌های مردم نیز سرازیر شده و در یک مورد یک اتومبیل را از داخل خانه با خود به خیابان کشانده است.
به دلیل حجم باران و آب خوردن خانه‌های کاهگلی از ساعتی قبل خانه‌ها و اماکن تجاری در بافت تاریخی و فرسوده شهر یزد در حال تخریب است. به همین دلیل دستور تخلیه بافت تاریخی صادر شده است.
آنگونه که مهران فاطمی استاندار یزد به رسانه‌ها توضیح داده، «میزان بارش ۵۰ میلیمتری از ایستگاه یزد گزارش شده متوسط بارش سالانه شهر یزد ۴۰ میلیمتر بوده که طی چند ساعت مرزش رد شده است.»
براثر بارش شدید باران یک منزل در یافت تاریخی شهر بر سر ساکنان آن خراب شد و یک کُشته و دو مصدوم برجای گذاشت.
در سیلاب شمار نامشخصی از اموال شهروندان از جمله اتومبیل‌شان خسارت دیده است. لاشه مچاله شده یک دستگاه پراید، چند کیلومتر پایین‌تر از روستای گلدره در مسیر رودخانه پیدا شده. در ابهر نیز شدت سیل یک تراکتور را با خود برده است.
در چاهدان استان اصفهان بسیاری از دام‌ها تلف شده‌اند و صحنه‌هایی از فرار دام‌ها از سیل انتشار یافته است.
سیلاب مرگبار در سراسر ایران درحالیست که بار دیگر مقامات دستگاه‌های مختلف حکومتی از وزیر کشور گرفته تا نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا، نمایش مضحک خدمت به مردم سیلزده را به راه انداخته‌اند. تصاویر و ویدئوهای آنان با لباس‌های گل‌آلود که داخل گل فرو رفته‌اند توسط زیردست‌تان و جیره خوارانشان در شبکه‌های اجتماعی نشر پیدا کرده و این بر خشم مردم به شدت افزوده است.
تکرار چنین صحنه‌های نمایشی و تبلیغاتی در حالی رخ میدهد که مقامات مسئول شهری توانایی ارائه یک آمار ساده از شمار قربانیان سیل را با تجمیع آمار استان‌ها و شهرستان‌ها ندارند. حتی هنوز روشن نیست، شمار سیلزدگان در ۲۶ استان را باید در نظر گرفت و یا ۱۸ استان را! علاوه بر این، تصاویر دردناکی از سرگردانی سیلزدگان در غرب استان تهران وجود دارد که در کنار جدول خیابان نشسته‌اند تا تکلیف‌شان روشن شود.
رودخانه‌ها و مسیل‌ها در ایران خروشان است و تخریب بطور وسیع ادامه دارد. قرار است تا روز سه‌شنبه هفته آینده هنوز باران ببارد و این احتمال ویرانی بیشتر سازه‌ها، پُل‌ها، معابر و خانه‌های مردم را بیشتر می‌کند. فضای مجازی پر از ویدئوهایی از ریزش سقف خانه‌ها روی اتومبیل‌های پارک شده در خیابان‌ها و شکنندگی دیوارهاست.
شهرها و روستاهای دستخوش سیل، با فروکش و عبور سیلاب به ویرانه‌ای بدل شده‌اند و خرابی بطور وسیع همه جا را فرا گرفته است. همینطور که مسئولان مربوطه، طلاب و بسیجی‌های جهادی در مقابل دوربین‌ها ژست خدمت می‌گیرند، سیلزدگان مجبور به ترک خانه و زندگی‌شان شده‌اند و بدون سرپناه و در بحرانی‌ترین وضعیت اقتصادی، فردایی نامعلوم و نگران‌کننده پیش روی خود دارند.
الان تو بیت نشسته به انتخابش افتخار میکنه حالا مهم نیست که با مدیریت زاکانی کل تهرانم سیل ببره، فقط همین ریاکاری‌ها مهم و با ارزشند! اینا هم سوراخ دعا رو پیدا کردند و فهمیدن فقط با همین کارها تو ج.ا میتونند پیشرفت کنند! pic.twitter.com/OoDrjZrL3X
— Amin Pouria ممد پوری (@mamadporii) July 28, 2022
کاربران تصاویر علیرضا زاکانی شهردار تهران را با کفش‌های گل‌آلود بازنشر می‌کنند با این انتقاد که با علم به اینکه به مناطق سیلزده می‌رود، آنقدر درایت نداشته که یک چکمه با خود ببرد ولی در عوض دوربین عکاسی با خود برده است! مردم نوشته‌اند، ریاکاری و فریبکاری حکومت در بحران‌های پیاپی دیگر تحمل‌پذیر نیست.
در این بین، سرنوشت کودکان سیلزده و اثرگذاری این حادثه مهیب بر آنان نیز مسئله‌ای است که البته مورد توجه مسئولان نیست. حال آنکه در بسیاری از کشورهای دنیا، تلاش برای حمایت از کودکان سیلزده بطور ویژه انجام می‌شود تا صدمات روحی و روانی حاصل از فاجعه بر آنان کاهش یابد.
کاربران فضای مجازی که فاجعه سیل را دنبال می‌کنند، می‌نویسند که اکنون ایران با ناکارآمدی مدیریت روبرو نیست، بلکه از غیاب مدیریت رنج می‌برد، مردم به حال خود رها شده‌اند و مسئولان چون بازدیدکننده‌ای می‌آیند و عکس می‌گیرند و می‌روند.
