دولت سیزدهم در مصوبهای اعلام کرد، مردم در شهرهای تهران،کرج، اصفهان، تبریز، مشهد، اهواز، قم و اراک به عنوان شهرهای آلوده مشمول عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه شوند.
محمد مخبر معاون اول ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم مصوبهای در ارتباط با تعیین فهرست شهرهای آلوده مشمول عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه را امضا و ابلاغ کرده است.
گفته میشود، دولت بر مبنای بند (ب) ماده ۲۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده، شهرهای آلوده را که مشمول دریافت مالیات میشوند را تعیین کرده است و شهرهای تهران، کرج، اصفهان، تبریز، مشهد، اهواز، قم و اراک به عنوان شهرهای آلوده مشمول عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه خواهند بود.
در صورت به اجرا در آمدن این مصوبه، دولت از خسارتدیدگان که مردم باشند، خسارت دریافت میکند و عرصهای تازه برای درآمدزایی و سوء استفاده از جیب جامعه پیدا میکند.
در حالی قرار است از شهروندان کلانشهرها عوارض سالانه آلودگی دریافت شود که عمده آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، ناشی از سوزاندن مازوت در تأسیسات، نیروگاهها و صنایع سنگین تحت اختیار دستگاههای حکومتی هستند و ارتباطی با مردم ندارند. از سوی دیگر، آلودگی تولید شده توسط اتومبیلها و موتورسیکلتها نیز به کیفیت پایین و غیراستاندارد بودن آنها باز میگردد و دولت باید از تولیدکنندگان و مافیای اتومبیلسازی پیگیر این موضوع شود.
علاوه بر این، شهروندان بیشترین خسارات جانی و مالی ناشی از آلودگی هوا را متحمل میشوند و صدرنشینی سکته قلبی در دلایل مرگ و میر ایرانیان، از جمله از آلودگی هوا نشأت میگیرد.
یک عضو انجمن پارکینسون، آلودگی هوا را یکی از دلایل شیوع این بیماری در ایران عنوان کرده، با آماری که از هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بیش از ۱۳۰ نفر در ایران مبتلا به بیماری پارکینسون میشوند.
به گفتهی علی شعیبی، «در بین بیماریهای مرتبط به علوم مغز و اعصاب، بیماری پارکینسون از نظر شیوع سریعترین رشد را داشته بطوری که در دو دهه اخیر شیوع آن دو برابر شده است که این افزایش شیوع را در ایران نیز شاهد هستیم.»
بر اساس گزارشی از وزارت بهداشت، سال ۱۳۹۹ میزان مرگومیرهای ناشی از آلودگی هوا حدود ۴۱ هزار نفربرآورد شده است. همچنین خسارت آسایش از دست رفته ناشی از آلودگی هوا در ۲۵ شهر کشور در سال ۱۴۰۰ حدود ۳هزار میلیارد دلار تخمین زده شده است.
دکتر عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت به ایسنا گفته بود: «در تهران بطور میانگین در سال ۱۳۹۹ تعداد ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تاثیر آلودگی هوا بودهاند.»
این خسارات فارغ از خسارات بخش اقتصادی مانند تعطیلی کارخانهها، اختلال در پروازها، تعطیلی مراکز آموزشی و تعطیلی شهرها است.
آلودگی شدید هوا ناشی از صنایع و سوزاندن مازوت در نیروگاهها بارها شهرها را به نعطیلی کشانده و تعداد روزها با هوای سالم را به تعداد انگشتان دست کاهش داده است. این امر باعث نگرانیها در مورد افزایش بیماریهای قلبی و تنفسی و بروز علائم آن در شهروندان شده است.
بررسیها نشان میدهد در تیرماه امسال آلودگی هوا در تهران رکوردشکن بوده و در بازه زمانی ۲ تا ۲۱ این ماه، کیفیت هوای تهران طی ۲۰روز متوالی در شرایط نامطلوب قرار داشت و تنها روز اول این ماه با شاخص ۷۹ از شرایط قابل قبول برخوردار بود.
درکنار این، توفانهای گرد و غبار و ریزگردها به ویژه در سال جاری به معضل روزمره شهروندان در سراسر کشور و بهخصوص شهرهای مرزی تبدیل شدهاند و مقامات مسئول در حل معضل ریزگردها با منشأهای داخلی و خارجی نیز ناتوان بودهاند.
بجایش، ابراهیم رئیسی رئیس دولت در نشست منطقهای وزیران محیط زیست کشورهای منطقه اینطور ابراز آمادگی کرد: «تجارب و دانش خود درمورد کاهش آلودگی هوا را در اختیار سایر کشورها و همسایگان قرار دهیم!»
در حالی که شیوع کرونا و تعطیلی مراکز و ادارات در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان به شکلی بارز به کاهش آلودگی هوا انجامید اما این بیماری با وجود تعطیلات کرونایی در ایران نه تنها باعث کاهش آلودگیها نشد بلکه در فروردینماه سال ۱۳۹۹، شهر تهران به دلیل سوزاندن مازوت در نیروگاهها و صنایع سراسر پوشیده در غبار و آلودگی بود.