بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی کشوری بامداد امروز لاستیک چرخ هواپیمای شرکت هواپیمایی سپهران در فرودگاه مشهد ترکید. این ششمین مورد ترکیدن لاستیک تایر هواپیما در هفته‌های اخیر است.
بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی کشوری ساعت ۰۵:۵۵ دقیقه صبح امروز شنبه ۱۵ امرداد ۱۴۰۱ هواپیمای شرکت هواپیمایی سپهران با شماره پرواز ۴۳۶۷ از مبدأ آبادان وارد فرودگاه مشهد شد و هنگام فرود، با صدای غیرعادی و برخاستن دود از چرخ هواپیما مشخص شد لاستیک چرخ شماره یک این هواپیما ترکیده است.
در این گزارش تأکید شده که «هیچگونه صدمه‌ای به سرنشینان وارد نشده» و چرخ هواپیما در حال تعویض است.
ترکیدن لاستیک هواپیما دست‌کم شش بار دیگر در هفته‌های گذشته تکرار شده است. ۲۹ فروردین‌‌ماه امسال یکی از لاستیک‌‌های عقب هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ شرکت هواپیمایی کاسپین که از اصفهان وارد مشهد شده بود، پس از فرود در باند فرودگاه مشهد ترکید. اول تیرماه نیز هواپیمای پرواز مشهد- یزد در فرودگاه بینالمللی «شهید هاشمینژاد» دچار حادثه شد و به دلیل ترکیدن چرخ زمینگیر شد.
اول امرداد لاستیک یکی از چرخهای هواپیمای بوئینگ۷۳۷ شرکت هواپیمایی سپهران در پرواز شیراز- تهران زمان برخاستن ترکید و چند روز بعد در هفتم امرداد نیز هواپیمای شرکت آتا که مشهد را به مقصد نجف ترک کرده بود، پس از برخاستن، لاستیک چرخ‌اش ترکید و پرواز معلق شد. هفته گذشته و در دهم امرداد نیز دو لاستیک هواپیمای شرکت سپهران به‌دلیل نقص فنی در چرخ هنگام ورود به پارکینگ فرودگاه بینالمللی «شهید هاشمینژاد» مشهد ترکیدند.
خبرگزاری فارس در گزارشی نوشته که برخی متخصصان حوزه هوانوردی و فرودگاهی به مشکل رنگ‌آمیزی سطوح فرودگاه مشهد اشاره کرده و این موضوع را مطرح میکنند که رنگ‌آمیزی غیراصولی علت این اتفاقات است.
با افزایش موارد ترکیدن لاستیک هواپیماها، دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ایمنی در فرودگاه «هاشمینژاد» مشهد را مورد بررسی قرار داده است. در این اطلاعیه آمده بود که «این موضوع می‌تواند حاصل از ترافیک بلاای فرودگاه، حجم مسافر زیاد، دما و ارتفاع فرودگاه به عنوان عامل کمکی باشد. رویدادهای مختلف عنوان شده دارای نتیجه‌گیری خاص خود متناسب با اطلاعات آن پرواز داشته و ممکن است نتیجه‌گیری مشابهی نداشته باشند؛ ولی در این تحقیق سعی شده تا با تمرکز به نکات مشترک، یافته‌های ایمنی لازم حاصل شود.»
این اطلاعیه تأکید کرده بود که «سابقه این رویدادها نشان می دهد که برخی چرخهای نو و برخی اورهال شده در این رویدادها صدمه دیده‌اند که تاثیر شرایط خارجی بر لاستیک را محتمل‌تر می‌سازد.»
دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی همچنین توصیه‌هایی نیز به به شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوائی ایران، مؤسسات تعمیر و نگهداری و همچنین شرکت‌های هواپیمایی ارائه کرده بود.
در این میان اما بسیاری از کارشناسان معتقدند علت ترکیدگی لاستیک هواپیماها که فقط در فرودگاه «هاشمینژاد» مشهد رخ نداده، فرسودگی لاستیکها است.
کاپیتان هوشنگ شهبازی خلبان و مهندس پرواز در گفتگو با روزنامه دنیای اقتصاد این ادعای سازمان هواپیمایی درباره ایراداتی در باند فرودگاه مشهد را «قویاً» رد کرده و گفته که «استاندارد آسفالت استفاده‌شده در فرودگاه‌ها متفاوت از سایر مراکز است و کد تأیید دارند. بطور خاص استاندارد میزان سفتی و سختی آن مشخص است.»
به گفته این مهندس پرواز، «استانداردها تعیین می‌‌کند که چه میزان فشار را تحمل می‌‌کند و هواپیما با چه تعداد چرخ، چه میزان فشاری را به باند تحمیل می‌‌کند. در شرایطی که این استانداردهای ایکائو پاس نشود، آن فرودگاه تعطیل میشود و اجازه پرواز به آن داده نمی‌‌شود.»
او افزوده با توجه به آنکه فرودگاه مشهد بینالمللی است، باید بالاترین استاندارد کشوری و جهانی را داشته باشد؛ در غیر اینصورت تعطیل میشود.
کاپیتان هوشنگ شهبازی دلیل ترکیدن لاستیک هواپیماها طی ماه‌های اخیر را که رشد صعودی داشته است، فرسودگی لاستیکها و عدم تعویض به‌موقع آنها می‌‌داند.
بر اساس توضیحات این خلبان، «شرکت‌های هواپیمایی به‌دلیل گرانی و تحریم‌‌ها توان خرید لاستیک‌‌های اصل را ندارند و معمولا از لاستیک‌‌های recap استفاده میکنند. این نوع لاستیکها روکش میشود و چندباره و تا لحظه آخر استفاده میشود.»
به گفته او بازار سیاه، شانس دیگر شرکت‌های هواپیمایی برای خرید لاستیک‌‌های غیرمرغوب با قیمت بالاست؛ چرا که ایران امکان معامله با شرکت‌های معتبر و اصلی را ندارد.
کاپیتان هوشنگ شهبازی تأکید کرده «در عین حال که تحریم‌‌ها شرکت‌های ایرانی را محدود کرده است، صنعت هوایی نیز برای دولت هیچ اهمیت و اولویتی ندارد. به این دلیل هیچ رسیدگی خاصی به وضعیت آن نمی‌‌شود.»
وبسایت فرارو در گزارشی با اشاره به اینکه حادثه ترکیدن لاستیک هواپیما در فرودگاه‌های دیگری مانند مهرآباد و ماهشهر و شیراز هم رخ داده اما تعداد بالای حوادث در فرودگاه «هاشمینژاد» مشهد پرسش‌برانگیز است. در این گزارش آمده که فرودگاه مشهد گواهی بهره‌برداری از سازمان هواپیمایی کشوری ندارد. با استناد به مدارک موجود فرودگاه «شهید هاشمینژاد» مشهد توسط شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران بهره‌برداری میشود. اگرچه تا کنون این فرودگاه برابر الزامات جدید مقررات فرودگاهی سازمان هواپیمایی کشوری موفق به دریافت گواهینامه فرودگاهی نشده است.
در این گزارش نیز کیفیت لاستیکها به نقل از یک کارشناس که نخواسته نامش منتشر شود مورد توجه قرار گرفته است. این کارشناس گفته عوامل مختلفی در ترکیدن لاستیک هواپیما موثر است که «عامل اول به سلامت تایر برمی‌گردد. نحوه نگهداری، و تولید، تاریخ و… تاثیرگذارند. تایرها طبق استانداردهای خاصی تولید می‌شوند. حتی در نصب این تایرها روی چرخ و هواپیما افراد متخصص حضور دارند. همه نکات ایمنی چه قبل و چه زمان نصب روی چرخ و حتی هواپیما کنترل می‌شوند.» کثیف‌بودن باند و وجود اشیای نوک تیز هم جزو عواملی‌اند که باعث خراش تایر و ترکیدن آن می‌شوند. همچنین «بد عمل کردن سیستم ترمز هواپیما و قفل‌شدنش باعث میشود هواپیما به یک سمت چرخیده و باعث ترکیدن لاستیک میشود.»
این کارشناس کنترل کیفی ترمز و چرخ افزوده که «نوع فرود و ضربه هم جزو عوامل دخیل در ترکیدن لاستیک هستند و «عوامل محیطی مانند گرمای هوا باعث میشود نیتروژن داخل تایر موجبات ترکیدن را فراهم کند. تایرها زمان نصب روی چرخ‌ها وسایل ایمنی هم دارند که با بالا رفتن درجه حرارت باعث تعدیل هوا میشود. درست عمل نکردن این وسایل ایمنی را هم باید جزو دلایل ترکیدن تایرها بدانیم.»
او همچنین گفته که «فشار بیش از حد زمان فرود هم جزو عواملی است که نباید نادیده گرفته شود: «محل نصب عواملی مانند لامپ‌ها و … روی باند هم نیازمند دقت نظر هستند. اگر این عوامل درست نصب نشوند و خلبان زمان فرود نزدیک آنها شود باعث ترکیدن لاستیک میشود.»
