سازمان عفو بینالملل ارتش اوکراین را متهم میکند که با استقرار در ساختمانهای مسکونی و بیمارستانها، غیرنظامیان را در معرض خطر قرار میدهد. سازمان عفو بینالملل ادعا میکند که اوکراین هنگام فعالیت در مناطق پرجمعیت، قوانین جنگ را نقض میکند.
البته عفو بینالملل کوچکترین اشارهای در مورد بمبارانهای تروریستی روسیه به اهداف غیرنظامی نمیکند.
این معتبرترین سازمان حقوق بشر جهان معمولاً خود را «بی طرف» نیز معرفی میکند. اما «بیطرفی» مفهوم پیچیدهای است که همیشه باید با نکتهسنجی به آن نگریست. به عنوان مثال، آیا درست و معقول است که مهاجم و مدافع را در یک ترازو قرار داد و برابر دانست؟! آیا میتوان کشوری را که برای بقای خود در برابر یک حمله نظامی به شدت تهاجمی و بیرحمانه میجنگد، مانند کشوری همچون روسیه که برای از بین بردن موجودیت کشور همسایه غربی خود، اوکراین، انجام میدهد، مورد داوری قرار داد؟!
عفو بینالملل به تازگی گزارشی منتشر کرده که یکجانبه شیوه دفاع اوکراین از خود را محکوم میکند و با عبارات دشمنانهای مینویسد: «قرار گرفتن در موقعیت تدافعی، ارتش اوکراین را از احترام به قوانین بینالمللی بشردوستانه معاف نمیکند.»
از همه شگفتانگیزتر اینکه عفو بینالملل پیش از تصمیم و انتشار گزارشاش با دفتر محلی خود در اوکراین مشورت نکرده است. به گفته اوکسانا پوکالتیوک رئیس عفو بینالملل اوکراین، دفتر بینالمللی این سازمان نمیخواست تیم محلی را در تحقیقات خود دخالت دهد و به اعتراضاتی که در مورد نامتعادل بودن این گزارش وجود داشت توجهی نکرد.
به عبارت دیگر، دفتر محلی سازمان مودبانه میگوید رهبری مرکزی عفو بینالملل متکبرانه و عین آقابالاسر رفتار میکند.
اینکه اوکراینیها که در معرض جنگ، نابودی، آوارگی، شکنجه و تجاوز روسیه قرار دارند و واکنش شدیدی از خود نشان میدهند، شگفتآور نیست. رئیس جمهور ولودیمیر زلینسکی گزارش عفو بینالملل را «تلاشی برای انتقال مسئولیت از مهاجم به قربانی» میخواند و مشاور او میچایلو پودوجاک نیز عفو بینالملل را به مشارکت در پخش اخبار دروغ روسیه متهم میکند.
به طنز گرفتن برخی از نکات گزارش عفو بینالملل کار دشواری نیست. این سازمان ادعا میکند که «اکثر مناطق مسکونی که سربازان در آن مستقر بودند کیلومترها از خط مقدم فاصله داشتند» و «جایگزینهای قابل اجرایی در دسترس بودند که جمعیت غیرنظامی را در معرض خطر قرار نمیداد. مانند پایگاههای نظامی یا مناطق جنگلی نزدیک…»
آیا این تز در مورد سایر جنگهای دفاعی مردمی که مورد تهاجم و بمباران قرار گرفتهاند نیز صدق میکند؟! مانند زمانی که مردم شهر پرجمعیت ورشو در اوت ۱۹۴۴ علیه اشغال آلمان نازی هیتلر به شورش برخاستند؟ آیا ارتش ملی لهستان برای آغاز قیام ابتدا باید به جنگلهای خارج از پایتخت میرفت؟!
اصلا کدام خط مقدم؟! نویسندگان گزارش باید بدانند که جنگ روسیه تقریباً منحصر به آتش توپخانه و روباتیک از مواضع دهها کیلومتر دورتر است! و اتفاقا هدف اصلی این حملات، اماکن غیرنظامی در شهرها و روستاها هستند! آنهم به قصد با خاک یکسان کردن تمام ساختمانها و زیرساختها و در عین حال کشتن و فراری دادن هر چه بیشتر اوکراینیها.
به گفته عفو بینالملل، کسانی که از خانه و خانواده خود دفاع میکنند حتی نباید اجازه داشته باشند در آنجا باشند. درواقع عفو بینالملل میگوید آنها برای دفاع از خانه و زندگی خود باید آنجا را ترک کنند! چیزی که نتیجهاش آنست که ارتش روسیه دست بازتری برای فتح بیشتر اوکراین خواهد داشت!
عفو بینالملل با زبان بیزبانی از تسلیم اوکراین در برابر روسیه سخن میگوید. برای همین شگفتانگیز نیست که این گزارش در مسکو مورد ستایش پرشور قرار گرفت.
شوربختانه این نخستین بار نیست که عفو بینالملل به گونهای جانبدارانه گزارش مینویسد که حتی مورد تشویق کرملین نیز قرار میگیرد. سال گذشته نیز عفو بینالملل تصمیم گرفت که الکسی ناوالنی سیاستمدار زندانی روس را از عنوان زندانی سیاسی محروم کند.
این اقدام سازمان عفو بینالملل منجر به اعتراضات شدید در کشورهای مختلف جهان شد و این سازمان را واداشت عقبنشینی کند و عنوان مشهورترین زندانی سیاسی روسیه را به او بازگرداند و حتی از او پوزش بخواهد.
پس از موج اعتراضات علیه گزارشهای جانبدارانهی این سازمان، اینبار عفو بینالملل در خطر از دست دادن بسیاری از اعضای خود است. باید دید اینبار هم سازمان عفو بینالملل به خاطر گزارش نادرست و جانبدارانهی خود پوزش خواهد خواست یا نه.
*منبع: وبسایت «خبرهای روز» سوئد
*ترجمه و تنظیم: فرامرز نوروزی