پس از آنکه حسن انوری استاد سرشناس ادبیات در اعتراض به برکناری سرپرست تألیف مؤسسه لغتنامه دهخدا از این مؤسسه کنارهگیری کرد، گروه مؤلفان «لغتنامه بزرگ فارسی» تألیف لغتنامه را متوقف کردهاند و از حضور در موسسه موقتا خودداری ورزیدهاند.
حمیرا زمردی رئیس جدید موسسه لغتنامه «دهخدا» که ماه پیش از سوی رئیس دانشگاه تهران منصوب شد، اکرم سلطانی سرپرست تألیف لغتنامه را برکنار کرد که در پی این اقدام حسن انوری استاد سرشناس زبان و ادبیات فارسی پس از ۶۰ سال فعالیت در این موسسه، از همکاری با آن استعفا داد.
اکنون گروه مولفان «لغتنامه بزرگ فارسی» با صدور بیانیهای انتقادی بطور مشترک اعلام کردهاند، تألیف این لغتنامه را متوقف و بطور موقت از حضور در این موسسه نیز خودداری میکنند.
اکرم سلطانی سابقه ۳۰ سال همکاری با موسسه لغتنامه دهخدا را دارد که پس از برکناری از سمت خود به کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران انتقال یافته است. اعتراض حسن انوری استاد ادبیات فارسی و درخواست مکتوب مولفان به بازگشت سرپرست این مجموعه مورد بیتوجهی قرار گرفته و به انوری «بیحرمتی» شده است.
در واکنش به اعتراضها و استعفای دکتر انوری، رئیس جدید موسسه «دهخدا» به رسانهها گفته که دکتر انوری کارمند این موسسه نبوده که بخواهد استعفا بدهد!
پس از اعتراض انوری، سعید نجفی اسداللهی عضو هیئت مولفین از سال ۱۳۵۹ تا کنون و رسول شایسته سرپرست علمی به نشانه اعتراض کار بر روی این لغتنامه را متوقف کردهاند و در بیانیهای اعتراضی نوشتهاند: «پیرو اقدام شتابزده و غیرکارشناسانۀ خانم دکتر حمیرا زمردی، رئیس جدید مؤسسۀ لغتنامۀ دهخدا، مبنی بر صدور حکم غیرضروری بودن حضور خانم اکرم سلطانی، سرپرست بخش تألیف در مؤسسۀ لغتنامۀ دهخدا، و بیتوجهی به درخواست مکتوب مؤلفان و بیحرمتی به دکتر حسن انوری، ما، هیات مؤلفان لغتنامۀ بزرگ فارسی ضمن نگرانی از سرنوشت این مؤسسه که نام بزرگانی، چون علامه علیاکبر دهخدا، دکتر محمدمعین، دکتر سیدجعفر شهیدی، دکتر سیدمحمد دبیرسیاقی بر پیشانی آن میدرخشد، موقتاً همکاری خود را با این مؤسسه قطع میکنیم.»
اکرم سلطانی سرپرست سابق تالیف موسسه لغتنامه دهخدا در اینباره گفته که «به حکم رئیس جدید موسسه دهخدا، حضور من در آنجا ضروری دانسته نشد» و «در آینده روشن میشود که با توجه به کارهایی که انجام میدادیم و برنامههایی که داشتیم در کارهای پژوهشی موسسه خدشههایی وارد خواهد شد.»
در جلسه تودیع و معارفه رئیس موسسه لغتنامه دهخدا نیز هیچیک از رؤسای پیشین و بزرگان و اساتید برجسته موسسه حضور پیدا نکردند.
کارشناسان معتقدند، در دوره ریاست محمد مقیمی بر دانشگاه تهران و انتصاب زمردی در موسسه دهخدا، فضا چنان بسته و محدود شده که سه نفر از مفاخر ادبیات فارسی را وادار به خروج از مجموعه کرده و این اقدامات غیرکارشناسی میتواند به کیفیت و استانداردهای لغتنامه دهخدا نیز صدمه وارد کند.
بر اساس گزارشها، با وجود این، هیچیک از مدیران کنونی درخواستهای بزرگان ادبیات برای رسیدن به آرامش به موسسه را نپذیرفتهاند. مقیمی رئیس دانشگاه تهران در این بین حتی کارآمدی موسسه را نیز مورد نقد قرار داده که «وقتی به آمار لغتها نگاه کردم دیدم که آمارشان بسیار پایین است. گاهی اوقات دیده میشود که دایرهالمعارفهای ۳-۴ جلدی در رشتههای مختلف در عرض ۶ ماه نوشته میشود؛ خیلی سریع مدخلها را مشخص میکنند و… تازه در آنجا مدخل نوشته میشود و اینجا قرار نیست چنین کاری کنند. البته کار فنی و تخصصی است، اما باید نظارت صورت گیرد.»
رئیس دانشگاه تهران با این تصور که گویا با یک کارگاه سریدوزی مواجه است، از سرعت پایین کار در موسسه ایراد گرفته و گفته «اگر میخواهیم کاری انجام دهیم خیلی سریع کار را انجام دهیم و تمامش کنیم و کار جدید انجام بدهیم. اینکه ۵۰ سال ۵ جلد کتاب تولید کنیم، خوب نیست!»
«لغتنامه بزرگ فارسی» تا کنون در ۸ جلد با ۵۶۹۰ صفحه منتشر شده است.
علیاکبر دهخدا از سال ۱۲۹۵ خورشیدی کار گردآوری کلمات زبان فارسی را شروع کرد و موسسه «دهخدا» نیز از سال ۱۳۲۴ پس از تصویب طرح چاپ آن، راهاندازی شد. نخستین انتشار لغتنامه پس از ۶۵ سال رخ داد، چرا که گردآوری و بررسی کلمات و ریشه آنان، امری زمانبر و بسیار کارشناسی و تخصصی است.
کارشناسان هشدار میدهند، نگاه آماری رئیس دانشگاه تهران و مدیرانش بر بزرگترین مجموعه فرهنگی زبان فارسی میتواند صدمات بسیار جدی بر کیفیت آن وارد کند و میراث بزرگ و ملی زبان فارسی را در میانه راه خدشهدار نماید. گفته میشود، خطر توقف فعالیت بیخ گوش لغتنامه دهخداست و کسانی که قبلا با نیش و کنایه مؤلفان لغتنامه را به دلیل کمکاری و پایین بودن بیلان کاری مورد عتاب قرار میدادند، اکنون مدیران موسسه شدهاند.