با گذشت بیش از ۱۰ روز آغاز قطع آب لولهکشی در شهرهای مختلف ایران، وزیر نیرو با بیان اینکه جمهوری اسلامی قصد واردات آب را ندارد، وعده اجرای تعدادی پروژه در حوزه آب را داده است!
قطع آب لولهکشی شهری از نیمه امرداد در شهرکرد آغاز شده و حالا به چند شهر دیگر از جمله همدان و ارومیه رسیده است. در شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری که تا چندین ماه پیش پرآبترین استان ایران به شمار میرفت بیش از ۱۰ روز است که آبرسانی به مردم با تانکرهای آب و توزیع بستههای آب صورت میگیرد.
شهروندان در شهرکرد از نیمه امرداد با قطع متناوب آب لولهکشی روبرو شدند و طی ۱۰ روز گذشته بطور کامل آب آشامیدنی شهر قطع شده است. مقامات استانی میگویند آب چشمه کوهرنگ گلآلود و غیرقابل تصفیه است اما خبرهای دیگری از احتمال خشک شدن کامل چشمه کوهرنگ نیز به گوش میرسد.
روابط عمومی شرکت آبفای چهارمحال بختیاری ۱۸ امرداد اعلام کرد که خط تأمین آب شرب کوهرنگ را از دست داده است. آنها مدعی شدند که کدر بودن و آلودگی آب چشمه کوهرنگ در حدیست که دستگاه تصفیه هم از مدار خارج شده است.
محمد درویش فعال محیط زیست اما در صفحه اینستاگرام خود نوشته که مراکز علمی کشور، به ویژه در چهارمحال و بختیاری، از سال گذشته هیچ گزارشی از وضعیت آبدهی این چشمه راهبردی ارائه نکردند. محمد درویش با «نگرانکننده» دانستن این موضوع ادامه داده که «ذخایر یخچالی در زردکوه و بالادست چشمه کوهرنگ تقریبا از دست رفته است. این نشان میدهد لایههای زیرین خاک در حال فروپاشی است. این موضوع میتواند مقدمه خشک شدن کامل چشمه کوهرنگ باشد که میتواند یک بحران جدی برای استان چهارمحال و بختیاری والبته اصفهان و زاینده رود باشد.»
با توجه به اینکه چشمه کوهرنگ ۵۰ درصد آب مورد نیاز شهرکرد را تأمین میکند، در صورت خشکی کامل این چشمه، شهرکرد با بحران جدی آب مواجه خواهد شد و به نظر نمیرسد آبرسانی با تانکر یا توزیع بستههای آب، کارساز باشد!
در استان همدان نیز از اواخر هفته گذشته قطع آب لولهکشی شهری آغاز شده است. قطع آب در همدان بدون اطلاع به شهروندان آغاز شد و به همین دلیل آب معدنی موجود در فروشگاهها پاسخگوی نیاز شهروندان نبود.
محمد ضروری مدیرعامل آب منطقهای استان همدان امروز شنبه ۲۹ امرداد ۱۴۰۱ اعلام کرد آب در همدان جیرهبندی شده و افزوده آب شهر همدان به دلیل اینکه ذخیره آبی سد اکباتان وضعیت خوبی ندارد جیرهبندی شده است.
مدیرعامل آب منطقهای استان همدان گفته که در حال حاضر آب آشامیدنی شهر همدان با استفاده از چاههای اجارهای کشاورزان تأمین میشود.
هر چند مدیرعامل آب منطقهای استان همدان کاهش ذخیره آبی سد اکباتان را علت قطع آب این شهر اعلام کرده اما توضیح نداده یکی از دلائل هدررفت سفرههای زیرزمینی آب در این منطقه، نیروگاه برق «مفتح» است که برای خنکشدن برجهایش نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون مترمکعب آب دارد.
در این میان علیرضا قاسمی فرزاد استاندار همدان در واکنش به قطع حداقل ۱۲ ساعت آب لولهکشی شهری در روز، توپ را به زمین شهروندان انداخته و گفته که «رکورد مصرف آب استان شکسته شده است. استاندار همدان همچنین گفته مردم «خویشتنداری» کنند تا ظرف «چند ماه آینده» مشکل آب همدان حل شود!
با گذشت دو روز از قطع آب در همدان و چند شهرستان این استان، کیومرث سرمدی نماینده شهرستان اسدآباد و عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در توئیتر نوشت که درباره بحران آب در استان همدان از سال گذشته هشدار داده شده بود.
کیومرث سرمدی در ادامه هشدار داده که «اگر مساعدتهای تهران و استان محقق نشود قطعا از اختیارات قانونی خودم در جهت احقاق حق مردم شهرستان اسدآباد استفاده خواهم کرد. برای مدیریت میدانی آب و پیشبینی مشکلات کم آبی باید از سالهای گذشته تدبیر می شد. با هیچکس جز مردم عقد اخوت نداریم و مصمم هستم با ترک فعل ها در این زمینه برخورد کنم.»
علیاکبر محرابیان وزیر نیرو امروز شنبه ۲۹ امرداد ۱۴۰۱ پس از چند روز سکوت درباره قطع آب در شهرهای مختلف در اظهاراتی گفت: «هیچ برنامهای برای واردات آب نداریم و در حوزه دیپلماسی آب در مورد اجرای طرحهای مشترک آبی، توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و حق آبهها با کشورهای دیگر در حال مذاکره هستیم.»
وزیر نیرو افزوده که «پروژهها در حوزههای آب، برق و آبفا اولویتبندی شده است؛ بطوری که ٢٣٠ پروژه اولویتدار در حوزه آب و آبفا و حدود ۵٠ پروژه اولویتدار نیز تنها در بخش نیروگاهی در دستور کار داریم و معادل همین عدد نیز در خطوط انتقال و پست و شبکه مورد توجه است.»
گزارشها نشان میدهد قطع آب لولهکشی شهری به شهرها و روستاهای شرق تا غرب ایران از جمله ارومیه و قوچان نیز کشیده شده است.
لطیف خوش سیرت مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی قطع آب در ارومیه را تأیید کرد و گفته که برای حل مشکل، دو تصفیهخانه و همچنین ۴۰ چاه در مدار بهرهبرداری قرار دارند.
همچنین در قوچان در استان خراسان رضوی نیز ۱۲ روستا آب ندارند و بر اساس گزارشها هر ۴ روز فقط یک تانکر آب برای یک روستای ۲۵۷ خانواری آبرسانی میکند.
قطع آب در کنار قطع برق زندگی دهها هزار شهروند در ایران را مختل کرده و مقامات دولتی هیچگونه پاسخ مسئولانه و روشنی درباره این بحران به مردم ارائه نمیکنند.
داریوش مختاری کارشناس ارشد حوزه منابع آبی معتقد است که سوق دادن آب به بخشهای اقتصادی مانند تغییر کاربری شدید اراضی شهری و صنایع آببر، اگرچه با بازدهی بسیار بالایی همراه بوده ولی به سبب ماهیت رانتی این بخشها، چنین تخصیصی بسیار ناپایدار بوده و زمینه منازعات فزاینده بر سر منابع آب را در قلمرو جغرافیایی کشور پدید آورده است.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی در گفتگو با ایسنا تأکید کرده که یک تناقض آشکار بین تخصیص منابع آب به بخشهای اقتصادی ناپایدار ولی رانتی و با بازدهی بالا برای هر مترمکعب آب مصرفی و تخصیص آب به بخشهای اقتصادی پایدار ولی غیررانتی و با بازدهی کم برای هر مترمکعب آب مصرفی وجود دارد.
او همچنین گفته که بسیاری از منازعات فعلی بر سر منابع آب، ناشی از تخصیص نادرست و اشتباه منابع آب در مصارف چهارگانه آن (شهری و روستایی، کشاورزی، صنعت و محیط زیست) است. تخصیص منابع آب به ناکارآمدی کل اقتصاد کشور ارتباط دارد. مادامی که تخصیص منابع در ظرف اقتصاد نادرست باشد، نمیتوان انتظار داشت که تخصیص منابع آب به مصارف چهارگانه آن کارآ باشد.
به عقیده این کارشناس، «قلمرو جغرافیایی کشور مانند یک پیکره بومشناختی وابسته به منابع آب، در مرحله آنتروپی (بینظمی و ازهمپاشیدگی یک زیستبوم) قرار گرفته است. ریشه حل مسئله در خودداری از توسعه بیرویه بخشهای مصرفی مسکن و خودرو است. هماکنون دست کم ۴۰ برابر سرانه استاندارد جهانی در شهرها، خودرو تک سرنشین داریم و اگرچه غیرشفاف ولی در حدود ۵ میلیون واحد مسکونی اضافی در کشور داریم.»