در حالی که آب در شماری از پُرآبترین شهرهای ایران مانند همدان، ارومیه و شهرکرد قطع شده و توزیع آن به سهمیهبندی رسیده، حکومت برای تأمین آب مورد نیاز زائران «پیادهروی اربعین» تبلیغاتی به نام «پویش نذر آب» راهاندازی کرده است.
نزدیک به دو هفته از قطع آب در شهرکرد و دهها شهر و روستای استان چهارمحال و بختیاری میگذرد و بیآبی و قطع آب به دیگر شهرهای ایران از جمله همدان و به تازگی ارومیه نیز رسیده است. گیلان، قزوین و پاکدشت هم با مشکل افت کیفیت و فشار آب روبرو هستند.
همزمان «آستان قدس رضوی» برای تأمین آب زائران پیادهروی اربعین یک اقدام تبلیغاتی به اسم «سقای اربعین» و «نذر آب» به راه انداخته تا مردم با پرداخت مبالغی آب آشامیدنی برای زائران پیادهروی را تأمین کنند و در نهایت این بستههای آب در پیادهروی به سمت مشهد و عراق توزیع شود.
آب شرب همدان بعد بیست ساعت قطعی#همدان_آب_ندارد pic.twitter.com/zRUjHSctMq
— نون_صاد (@n_sey_k) August 20, 2022
تداوم بیآبی به عنوان یک مصیبت تازه برای مردم ایران، پس از سیلهای اخیر در اواخر تیرماه و اوایل امردادماه جان شهروندان را به لب رسانده است. معضلی که سالهاست کارشناسان آب و محیط زیست نسبت به وقوع آن هشدار دادهاند.
طبق آماری که محسن حسینمیرزایی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار چهارمحال و بختیاری اعلام کرده، در حوادث سیل اخیر ۷ شهر از جمله شهرکرد و ۳۰۰ روستا با مشکل تامین آب آشامیدنی مواجه شدهاند.
معاون استاندار وعده رفع مشکل آب را «در روزهای آینده» داده که قرار است با اجرای سه خط پدافندی اضطراری صورت گیرد.
حفر ۱۵ حلقه چاه کشاورزی، استقرار ۱۰۰ تانکر آبرسان سیار از سراسر کشور و توزیع بطریهای آب معدنی توسط گروههای جهادی فعالیتهایی است که حسنمیرزایی ادعا کرده در کمکرسانی به مناطق فاقد جریان آب شهری، انجام شده است.
در حالی که گزارشهای مردمی حاکی از عدم ارسال تانکرهای آبرسان و بیتوجهی و عدم پاسخگویی مسئولان به شکایت شهروندان است و مردم مجبورند آبمعدنی که کمیاب و بسیار گران شده بخرند!
تداوم قطع آب با جیرهبندی در همدان و احتمال خشک شدن کامل چشمه کوهرنگ
با وجود انتشار ویدئوها و تصاویری از گلآلود بودن آب شهری در برخی مناطق این استان، علی احمدی رئیس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری موضوع را تکذیب کرده و گفته است: «بر اساس گزارشهای میدانی و بازرسی مستمر کارشناسان بهداشت محیط تا کنون در آب شرب شهرکرد موردی مغایر با سلامت آب گزارش نشده است و این آب هیچ مشکلی ندارد.»
رئیس بهداشت این استان افزود: «در ۳۶ نقطه آبرسانی استان بطور روزانه میزان کلر آب اندازهگیری میشود و ناظران مرکز بهداشت تاکنون بیش از هزار و ۱۰۰ مرتبه کلر باقیمانده آب را رصد کردهاند و گزارشی مبنی بر آلودگی و ناسالم بودن آب شرب ثبت نشده است.»
به ادعای علی احمدی، «تا الان هیچ بیماری اسهالی، گوارشی مرتبط با آب در استان گزارش نشده است.»
در استان همدان آنگونه که محمد ضروری مدیرعامل آب منطقهای توضیح داده، «مجبور به سهمیهبندی و قطع آب در ساعاتی از روز در شهر همدان هستیم. در حال حاضر با استفاده از چاههای اجارهای کشاورزان سعی داریم آب مورد نیاز مصرفی و شرب همدان را تامین کنیم.»
بختیاریفر با اشاره به اینکه برای توزیع آب، شهر همدان به دو بخش «الف» و «ب» تقسیم شده است، گفت: «مناطق زیر پوشش گروه «الف» از ساعت هشت صبح تا ساعت ۱۵ و مناطق گروه «ب» از ساعت ۱۵ تا ساعت ۲۱ و به صورت چرخشی با مدیریت توزیع آب همراه خواهند بود.»
دو هفته بیآبی و نبود آب آشامیدنی در شهرکرد و دهها شهر و روستای دیگر، چه وقت پایان مییابد روشن نیست. احمدرضا مدیرعامل آبفای چهارمحال و بختیاری گفته است: «شدت کدورت آب چشمه کوهرنگ به حدی است که هیچ تصفیهخانهای قادر به تصفیه آب نیست. منتظریم کدورت پایین بیاید تا تصفیهخانه بتواند با مواد منعقدکننده و کمک گروهی که از تهران آمدهاند آنرا ارتقا پمپ و آب را تصفیه کنند اما چشمه متلاطم است و امکان تصفیهی آب وجود ندارد.»
اوضاع در استان همدان هم به همین روال است و بازگشت آب به لولههای شهری و روستایی نامعلوم است. مدیرعامل آب منطقهای همدان گفته است: «ذخیره آبی سد اکباتان وضعیت خوبی ندارد، به همین علت از تمام ظرفیت سد اکباتان نمیتوانیم استفاده کنیم و مجبور به سهمیهبندی و قطع آب در ساعاتی از روز هستیم.»
طی روزهای اخیر در کنار آبرسانی با تانکر، نصب تجهیزات تصفیه در خط انتقال آب چشمهی کوهرنگ، وارد مدار شدن دو خط پدافندی، راهاندازی ایستگاههای بستهبندی آب و اضافه کردن تعدادی از چاههای کشاورزی راه حلهایی است که برای تامین آب آشامیدنی ادعا شده ولی بهداشتی بودن این منابع آبی نیز جای پرسش دارد.
ذخایر یخچالی در زردکوه و بالادست چشمه از بین رفته که نشانهی فروپاشی لایههای زیرین خاک در کوهرنگ است، این تغییرات میتواند مقدمهی خشک شدن کامل کوهرنگ و خشکسالی برای چهارمحال و بختیاری و اصفهان باشد که خطری جدی برای هر دو استان به شمار میرود.
کارشناسان معتقدند، اینکه مسئولان پایان ذخیره سدها را به خشکسالی گره میزنند، تقلیل یک بحران ناشی از عوامل انسانی و پاک کردن صورت مسئله است. چون در سالهای گذشته نیز که دمای هوا تا این حد بالا و گرم نبود، مردم خرمآباد با روزانه ۱۵ تا ۱۶ ساعت قطع آب روبرو بودهاند.
#کمآبی و #بیآبی ناگهان بوجود نیامده! #مدیریت_منابع_آب یک امر حیاتی و علمی است که همه فعالیتهای عادی و اقتصادی بآن بستگی دارد و از #نظام_ناکارآمد و مافیاهای بیسواد #ملا و #پاسدار که متخصصان را از کشور رانده و یا خانهنشین کردهاند، بر نمیآید!#نه_به_جمهوری_اسلامی#برای_ایران https://t.co/3Rl1DLOW2G
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 18, 2022
سوء مدیریتها و نقش مافیای آب در سدسازیها، پروژههای انتقال آب، سیستمهای آبیاری ناکارآمد کشاورزی و تبدیل کردن باغها به زمینهای کشاورزی و مسکونی، باعث شده پُرآبترین مناطق ایران گرفتار بحران بیآبی شوند.
روزنامه «سازندگی» در گزارشی با اشاره به تعویق ۱۶ سالهی تشکیل ستاد مقابله با خشکسالی نوشته است: «ستاد مقابله با خشکسالی که جز نام هیچ نیست، شاید اگر فعالیت میکرد، یکی از مهمترین کارهای اعضای آن باید مقابله با پروژههای انتقال آب میبود؛ پروژه انتقال آب از سرشاخههای کارون که یکی از اصلیترین عوامل در بیآبی استانهای خوزستان و چهارمحال و بختیاری و همچنین خشک شدن رودخانه کارون است.»
سال گذشته مدیرکل سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی اصفهان با اشاره به پیشروی فرونشست زمین در اصفهان و بهویژه مناطق مسکونی آن گفته بود: «ما موافق ملغی شدن طرحهای انتقال آب هستیم. باید توجه داشت که بود و نبود طرحهای انتقال آب آنچنان تاثیر بهسزایی در آورد آب به زایندهرود نداشته و متاسفانه طی این سالها مصارف این حوضه دو تا سه برابر منابع آبی آن شده است.»
برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته به اجرای طرحهای انتقال آب انتقاد داشتند. رجب رحمانی رئیس مجمع نمایندگان استان قزوین از انتقال ۱۵۹ میلیون مترمکعب آب شرق از حقابهی قزوین به پایتخت و مصرف سد کینهورز برای آب آشامیدنی ابهر و خرمدره به پایتخت اعتراض کرد.
او گفت، در حالی که حقابهی قزوین به دیگر استانها میرود «غرب استان قزوین از بیآبی رنج میبرد و ۳۰ هزار باغ انگور تاکستان در شرف نابودی است.»
طبق گزارش این نماینده، در دوره نهم مجلس شورای اسلامی، آبرسانی به ۱۴ شهر و ۱۹۴ روستای استان قزوین تصویب شده که هنوز به اجرا در نیامده است.
حالا، اما پروژههای سدسازی هم که بخشی از هدف آنها ظاهرا مقابله با بیآبی در تابستان بود، خود از عوامل بحران بیآبی هستند. در میانهی بحران آب، درحالیکه زمزمههایی از واردات آب نیز به گوش میرسد، وزیر نیرو آن را تکذیب کرده و گفته است که: «هیچ برنامهای برای واردات آب نداریم و در حوزه دیپلماسی آب در مورد اجرای طرحهای مشترک آبی، توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و حقابهها با کشورهای دیگر در حال مذاکره هستیم.»
علیاکبر محرابیان با بیان اینکه مذاکرات تا کنون پیشرفت خوبی داشته، گفته است: «برای صادرات خدمات فنی و مهندسی و حقابهها، در مذاکرات به نقاط خوبی دست یافتهایم. تقویت دیپلماسی آب و انرژی، جزو اولویتهای سیاست خارجی دولت سیزدهم است و از ابتدای روی کار آمدن دولت مردمی با تاکیدهای رئیسجمهوری این موضوع با جدیت دنبال میشود.»
او درباره برنامه وزارت نیرو برای اجرای پروژههای نیمهتمام گفته است: «پروژهها در حوزههای آب، برق و آبفا اولویتبندی شدهاند؛ بطوری که ٢٣٠ پروژه اولویتدار در حوزه آب و آبفا و حدود ۵٠ پروژه اولویتدار نیز تنها در بخش نیروگاهی در دستورکار داریم و معادل همین عدد نیز در خطوط انتقال و پست و شبکه مورد توجه است.»
💧💡🔦🕯️📱جمهوری اسلامی اینجوری آب و برق را «مجانی» کرد!
🟡یک شهروند از #شهرکرد در «#مملکت_آخوندها»: آب که نداریم برقم قطع کردند!#نظام_ناکارآمد#نظام_نالایقان#قطع_آب#قطع_برق#برای_ایران#نه_به_جمهوری_اسلامی#دیگر_بس_است pic.twitter.com/006o9z5hsf
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 17, 2022
کارشناسان میگویند، اجرای طرحهای جدید انتقال آب توسط وزارت نیرو بحران بیآبی را که به دلیل همین برنامههای اشتباه وزارت نیرو به وجود آمده، تشدید خواهد کرد. یکی از این برنامهها، تداوم استفاده از نیروگاههای برقآبی در فصل تابستان است. دولت برای راضی نگهداشتن شهروندان و هراس از اعتراضشان، فعلا سهمیهبندی برق را اجرا نکرده و اکنون بجای نبود برق، مردم آب ندارند! این در حالیست که گزارشها از بیآبی و بیبرقی در شهرهای مختلف کم نیست! از قرار معلوم نهادهای مسئول تصمیم گرفتهاند قطع برق و سهمیهبندی آن را فقط «اعلام» نکنند!