آتش‌سوزی در نیزارهای تالاب انزلی در منطقه «چراغ پشتان» پس از ۳۰ ساعت تلاش خاموش شده اما همچنان دود در محدوده آتش‌سوزی دیده می‌شود. فرماندار بندر انزلی از احتمال دوباره شعله‌ور شدن آتش خبر داده و گفته ۴ متهم این آتش‌سوزی بازداشت شدند.
آتش‌سوزی مهیبی از روز پنجشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ در منطقه «چراغ پشتان» تالاب انزلی آغاز و به سرعت در ۴۰ هکتار از اراضی تالاب گسترش یافت. این آتش‌سوزی با ۳۰ ساعت آتش‌نشانان و سازمان محیط زیست خاموش شد اما احتمال شعله‌ور شدن دوباره نیزارها همچنان وجود دارد.
تالاب انزلی طی ماه‌های گذشته بارها دچار آتش‌سوزی شده، هر چند گاهی انداختن یک ته سیگار روشن در میان نیزارها آتشی گسترده ایجاد کرده اما آتش‌سوزی عمدی به قصد تصرف اراضی تالاب علت اصلی آتش‌سوزی‌های گسترده اخیر اعلام شده است.
در چند هفته گذشته پنج آتش‌سوزی عمدی در محدوده تالاب رخ داده که ۵۰ هکتار از نیزارها و زمین‌های این محدوده از منابع طبیعی کشور را خاکستر کرده است. به گزارش روزنامه «همشهری» در هفته نخست تابستان امسال ۳ فقره حریق عمدی در تالاب انزلی رخ داد که با سرعت مهار شد. چهارمین آتش‌سوزی ۳۱ تیرماه به وقوع پیوست و طی درگیری لکه‌ای حریق، ۹.۵ هکتار از اراضی حاشیه تالاب انزلی به‌طور کامل سوخت.
طی پنجمین آتش‌سوزی سریالی که نیمه شب پنجشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد، قسمت مرکزی تالاب انزلی در محدوده چراغ پشتان گرفتار شعله‌های آتش شد.
سازمان محیط زیست انزلی هشدار داده بود که اگر آتش خاموش نشود حدود ۱۲۰ هکتار از تالاب را آتش فرا می‌گیرد.
حسن جعفری سرپرست اداره محیط زیست بندر انزلی با اشاره به اینکه این پنجمین آتش‌سوزی در تالاب از ابتدای تابستان است گفته بود که دو بالگرد نیروی هوایی سپاه نیز برای خاموش کردن این آتش به کمک نیروهیا سازمان محیط زیست و آتش‌نشانی آمدند.
اکبر سبحانی دادستان بندر انزلی از بازداشت چهار متهم این آتش‌سوزی خبر داده است. برخی گزارش‌ها علت این آتش‌سوزی را غیرعمدی اعلام کرده‌اند. با اینهمه ایجاد آتش‌سوزی عمدی در منابع طبیعی از جمله تالاب انزلی برای تصاحب زمین‌ها و اراضی یا همان «زمینخواری» یکی از شگردهای مافیاهای زمین است تا مسیر فروش زمین و ویلاسازی در منطقه برایشان فراهم شود.
دادستان بندر انزلی در اینباره گفته که «دستگاه‌های متولی مانند شرکت آب منطقه‌ای و منابع طبیعی باید نسبت به استخراج مختصات جغرافیایی این مناطق اقدام کرده و به دادستانی اعلام کنند تا سودجویان نتوانند با الحاق این اراضی به ملک خویش، زمین‌های موردنظر را تصرف کنند.»
در این میان روشن کردن آتش در این مناطق و یا انداختن ته سیگار روشن نیز تهدید بزرگی درباره ایجاد آتش‌سوزی‌های مهیب است. موضوعی که در برخی فصول سال به دلیل وزش «بادهای فون» احتمال گسترش آتش در جنگل‌ها و تالاب‌ها و مزارع شمال ایران را افزایش می‌دهد.
در همین زمینه مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «بادهای فون» که این روزها در جنگل‌ها و تالاب‌های کشور می‌وزند، خطری جدی برای ایجاد آتش‌سوزی گسترده هستند. وزش این بادها موجب افزایش محسوس دما در شمال کشور می‌شود و خطر آتش‌سوزی جنگل‌ها را در پی دارد.
صادق ضیاییان رئیس این مرکز اعلام کرده که بادهای جنوبی، بادهایی هستند که در استان‌های ساحلی دریای خزر واقع در شمال رشته‌کوه البرز می‌وزند و از لحاظ علمی به «بادهای فون» معروف هستند. این بادها با شکل‌گیری جریانات باد در جنوب رشته‌کوه‌ها شکل می‌گیرند و وقتی می‌وزند و به سمت پایین یا دشت حرکت می‌کنند، در یک گرمایش آدیاباتیک (افزایش دما بدون افزودن یا حذف گرما)، هوای گرمی را با خود به سمت پایین‌دست کوه‌ها منتقل می‌کنند؛ بنابراین از روی رشته کوه‌ها به سمت پایین دشت می‌روند و در سمت شمالی به آنها «گرم‌باد» نیز گفته می‌شود.
بر اساس پیش‌بینی‌ها طی هفته جاری بادهای گرم، نواحی شمالی کشور به ویژه استان‌های گیلان، مازندران، گلستان و بخش‌هایی از استان اردبیل را درگیر می‌کنند و یکباره در یک روز دمای هوای این مناطق ۸ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر افزایش می‌یابد. این بادها احتمال وقوع آتش‌سوزی را به نحو مؤثری در منابع طبیعی افزایش می‌دهند.
تالاب بین‌المللی انزلی با مساحت ۲۰ هزار هکتاری از شمال به انزلی، از جنوب به صومعه‌سرا، از شرق به خمام، از جنوب شرقی به رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود است. اما آتش زدن زمین‌های این محدوده هر سال وسعت بیشتری می‌یابد. در سال گذشته ۴۰ هکتار از این عرصه به‌صورت عمدی آتش گرفت و در سال ۹۹ نیز ۱۰ هکتار از نیزارها عمدا طعمه حریق شد.
تالاب انزلی سال۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. همچنین سازمان بین‌المللی حیات پرندگان، این تالاب را به‌عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده که جزو تالاب‌های طبیعی و آب شیرین کشور و ازجمله زیباترین مناظر آبی منطقه است. این تالاب محل تخم‌ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است و با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی و صدها گونه موجودات گیاهی، اکوسیستم کم‌نظیری دارد.
