بانک مرکزی گزارش داده که قیمت مسکن در تهران در امردادماه امسال نسبت به تیرماه ۲/۵ درصد افزایش داشته و به رکورد جدید ۴۲ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان برای هر مترمربع رسیده است.
بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود درباره نوسانات قیمت مسکن در پایتخت در امرداد ۱۴۰۱ اعلام کرده که در این ماه متوسط قیمت یک مترمربع مسکن در شهر تهران، ۴۲ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۲/۵ و ۳۸ درصد افزایش یافته است.
علاوه بر این، تعداد معاملات انجام شده در این ماه حدود ۷/۸ هزار فقره بود که نسبت به ماه قبل ۲۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد. بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا حاکی از آن است که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۲۸/۹ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. یکی از دلابل توجه خریداران به واحدهای نوساز اینست که به املاکی با عمر بالای ۱۵ سال وام خرید ملک تعلق نمی‌گیرد.
این در حالیست که در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران، بیشترین قیمت هر متر خانه ۸۰ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۲۰ میلیون و ۸۰ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است. نکته قابل توجه اینکه که درصد افزایش قیمت در منطقه یک که گرانترین خانه‌ها را دارد ۲۴/۸ درصد بوده اما در منطقه ۱۸ که املاک قیمت پایین‌تری دارند، افزایش ۳۹/۴ درصدی اتفاق افتاده است.
این مقایسه نشان می‌دهد تورم بازار مسکن برای اقشار کم‌توان‌تر که در محله‌های ارزانتر سرمایه‌گذاری می‌کنند بیشتر از تورمی بوده که در مناطق اعیان‌نشین رخ داده است.
این گزارش افزوده که بیش از ۵۲ درصد از معاملات مسکن در مرداد امسال مربوط به خانه‌هایی با زیربنای زیر ۸۰ متر بوده است. افزایش تقاضا برای واحدهای متراژ کوچکتر نیز نشان از کاهش قدرت خرید متقاضیان دارد و تلاش دارند با خرید خانه‌های کوچکتر، قیمت کمتری بپردازند.
گزارش بانک مرکزی همچنین نشان می‌دهد شاخص اجاره‌بهای مسکن در شهر تهران و در کل مناطق شهری در امرداد امسال با افزایشی معادل ۴۵/۲ و ۵۰/۶ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته روبرو شده است. این گزارش افزوده که در امرداد امسال نسبت به تیرماه گذشته نیز افزایش اجاره‌بهای مسکن در شهر تهران و کل مناطق شهری به‌ترتیب معادل ۴/۶ و ۴/۷ درصد بوده است.
افزایش قیمت مسکن در ایران، سبب شده خرید خانه برای اقشار زیادی به یک رویای دست‌نیافتنی تبدیل شود.
ولی اسماعیلی نایب رئیس کمیسیون اجتماعی به تازگی اعلام کرده که حق مسکن ۶۵۰ هزار تومانی کارگران از اول مهرماه لازم الاجرا خواهد بود. معوقات آن نیز زمان‌بندی و اعلام بعدی، واریز خواهد شد. حالا با این میزان حق مسکن دریافتی یک کارگر بعد از چند وقت می‌تواند یک متر خانه در تهران بخرد؟
با این کمک هزینه که تازه از مهرماه پرداخت می‌شود یک کارگر باید حداقل حدود ۶۶ ماه یعنی ۵ سال و نیم منتظر بماند تا تنها یک متر خانه در تهران بتواند بخرد و برای خرید یک خانه ۴۰ متری حدود ۲/۵ قرن!
از سوی دیگر آمارهای ارائه شده درباره قیمت املاک در ایران نشان می‌دهد میزان افزایش قیمت مسکن رکورد پنج سال گذشته را شکسته است. همچنین شکاف طبقاتی در قیمت ملک هم به خوبی نمایان شده بطوری که گرانترین و ارزان‌ترین خانه‌های تهران، اختلاف قیمت بیش از ۴ برابری با یکدیگر دارند.
قیمت برخی از واحدهای لوکس در مناطق شمال شهر از مرز ۵۰۰ میلیارد تومان گذشته که معادل ۳۰۰ دستگاه اتومبیل پراید صفر کیلومتر و حدود ۴۰ هزار سکه «بهار آزادی» می‌شود.
روزنامه «آرمان امروز» گزارش داده که پنت‌هاوس و ویلاهایی در شهر تهران با قیمت‌های ۷ تا ۱۵ میلیون دلار معادل ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان برای فروش عرضه شده که گرانتر از قیمت خانه در منطقه بورلی هیلز آمریکا به عنوان یکی از گرانترین محله‌های دنیا است. نرخ‌های عجیب و غریب برخی خانه‌های لاکچری در شمال تهران از منطق و عرف بازار خارج است.
در این گزارش آمده که شاید باورش سخت باشد اما بعضی مالکان قیمت‌های ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰ میلیارد تومان و حتی بالاتر برای پنت‌هاوس، آپارتمان‌های فوق لوکس و ویلاهای خود تعیین کرده‌اند که با احتساب نرخ میانگین ۲۸ هزار تومان برای هر دلار به رقم عجیب ۷ تا ۱۵ میلیون دلار می‌رسد.
به عنوان مثال یک عمارت لوکس ۴۴۴۶ متری، چهار خوابه با پنج سرویس بهداشتی معادل ۷/۵ میلیون دلار آگهی شده که نصف قیمت یک پنت‌هاوس ۸۰۰ متری در تهران است. به عبارت دیگر قیمت هر متر از این پنت‌هاوس در تهران بیش از ۱۰ برابر عمارت لوکس در بورلی هیلز است.
همچنین پنت‌هاوس ۸۰۰ متری به ادعای آگهی دهنده «تاپ لوکیشن» در خیابان فرشته، دارای ۴ اتاق خواب، ۱۰ واحد پارکینگ، سالن اجتماعات، استخر، سونا، جکوزی، «روف گاردن» و… به مبلغ ۴۲۰ میلیارد تومان برای فروش عرضه شده که قیمت هر متر آن مبلغ سرسام‌آور ۵۰۰ میلیون تومان است. نرخ این خانه با دلار ۲۸ هزار تومانی به حدود ۱۵ میلیون دلار می‌رسد.
یک پنت‌هاوس ۸۰۰ متری با پنج اتاق خواب، ۹ واحد پارکینگ، سالن ورزش، استخر، «روف گاردن»، سونا، جکوزی و غیره با نرخ هر مترمربع ۳۱۲ میلیون تومان و جمعا به مبلغ ۲۵۰ میلیارد تومان فروخته می‌شود.
کارشناسان بازار مسکن نظرات مختلفی درباره علت گرانی بی‌حساب و کتاب قیمت مسکن و افزایش اجاره‌بهای مسکن دارند.
مهدی روانشادنیا کارشناس بازار مسکن معتقد است در سال ۱۴۰۱ «به صورت خاص عوامل بخش عرضه ناشی از قیمت نهاده‌های ساختمانی و اصلاح نظام یارانه‌ای منجر به ایجاد تورم در بازار مسکن شد. از طرف دیگر وقتی بازارهای موازی روند افزایشی به خود گرفتند متقاضیان خرید مسکن چه از قشر سوداگر و چه مصرف‌کننده، این بازار را مستعد رشد دیدند.»
این کارشناس بازار مسکن، طرح‌هایی چون «نهضت ملی مسکن» را حتی در صورت اجرا چندان موثر در متعادل ساختن قیمت‌ها در بازار ارزیابی نمی‌کند: «هم‌اکنون تعداد پروانه‌های ساختمانی و پایان کار بسیار محدود شده است. باید تعقلی در وضعیت ساخت و ساز بخصوص مسکن متناسب با تقاضا به وجود بیاید. نهضت ملی مسکن تا زمانی که وارد بازار نشود و قابل بهره‌برداری نباشد اثرگذاری چندانی بر قیمت‌ها نخواهد داشت.»
مهدی روانشادنیا تأکید کرده که «ما تجربه‌ی مسکن مهر را داشتیم که بعضا می‌بینیم برخی پروژه‌ها با گذشت بیش از ۱۰ سال هنوز آماده تحویل نشده است. متقاضی مسکن که امروز به خانه نیاز دارد نمی‌تواند از طریق مسکن دولتی نیاز خود را تامین کند، بنابراین نرخ‌ها در بازار خود را نشان می‌دهد.»
محمد خوش‌چهره کارشناس بازار مسکن معتقد است که «رشد قیمت مسکن به مباحث برجام و مذاکرات ربطی ندارد چرا که زمین وارداتی نیست و ما در حوزه مواد اولیه مانند سیمان و غیره نیز نیازمندی به واردات نداریم و خودکفا هستیم.»
این کارشناس مسکن می‌گوید: «قیمت‌ها به طور غیرواقعی بالا می‌رود و غفلت و جهالت در کنترل قیمت زمین و سوداگری سبب شده قیمت مسکن افزایش شدید پیدا بکند.»
کارشناسان اما در اینکه با ادامه روند کنونی بازار مسکن همچنان در ماه‌های آینده شاهد افزایش قیمت خواهد بود، هم‌نظر هستند.
مهدی روانشادنیا در اینکه تورم در بازار مسکن پایین‌تر از تورم عمومی اقتصاد باشد تردید دارد و می‌گوید: «راهکار اصلی، کنترل تورم عمومی و افزایش ساخت و ساز است. ثبات بازار در امرداد را نمی‌توان یک تحول اساسی در اقتصاد مسکن دانست؛ فقط می‌توان از واژه‌های ابهام و انتظار برای آن استفاده کرد که «انشاءالله» در آینده برطرف شود.»
محمد خوش‌چهره نیز انتظار افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن را دارد و می‌گوید: «دلمان خوش است به ایده‌های ناقصی که اگر بشود و اگر نشود و نتیجه چنین هولناک است.»
