در حالیکه ابراهیم رئیسی تاکید کرده تا پایان سال افزایش قیمت در کالاهای اساسی صورت نگیرد اما قیمت‌ها بی‌اعتنا به تأکیدات و دستورات رئیسی همچنان روند افزایشی خود را طی می‌کنند.
افزایش قیمت‌ها به ویژه در گروه مواد خوراکی موجی از نگرانی در میان مردم ایجاد و خانوارهای زیادی را برای «سیر کردن شکم» با بحران روبرو کرده است.
افزایش قیمت‌ها در ایران در حالی ادامه دارد که صولت مرتضوی معاون اجرایی ابراهیم رئیسی گفته که «رئیس جمهور در رابطه با قیمت اقلام مختلف تاکید دارند تا پایان سال افزایش قیمتی صورت نگیرد!» انگار اقتصاد به حرف کسی گوش می‌کند!
روند اقتصاد و بازار اما نه به «تأکید» و «دستور» ابراهیم رئیسی و نه به«قیمت‌های دستوری و تخیلی» مقامات دولت اعتنایی ندارد و مسیر خود را طی می‌کند.
قیمت هر شانه تخم‌مرغ ۳۰ عددی به ۸۵ تا ۹۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو مرغ به ۶۵ هزار تومان رسیده است. فعالان صنفی می‌گویند مرغ و تخم‌مرغ «گران» نشده بلکه از قیمت دستوری و غیرمنطقی دولت، به قیمت واقعی نزدیک شده است.
قیمت گوشت نیز روز یکشنبه ۲۰ شهریور ۱۴۰۱ با افزایش روبرو شد بطوری که هر کیلو ران گوسفندی در فروشگاه‌ها به نرخ دولتی به ۱۸۷ هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گوساله به بیش از ۲۰۰ هزار تومان رسیده است.
بازار برنج نیز همچنان با افزایش قیمت روبروست. برنج طارم یا هاشمی اعلا که جزو برنج‌های گران هستند، در نقطه اوج قیمت خود در بهار تا تابستان ۱۴۰۰، به ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان رسیده بود؛ همان برنج حالا در تابستان ۱۴۰۱، به نزدیک ۲۰۰ هزار تومان رسیده است.
برنج‌های رده‌های بعدی مانند دم‌سیاه و آستانه نیز از محدوده قیمت ۶۵ تا ۹۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۰ حالا به محدوده ۱۱۰ تا ۱۵۰ هزار تومان وارد شده‌اند و این روزها در بازار برنج ایرانی، برنج‌های ارزان‌قیمت شیرودی و فجر میدان‌دارند. هرچند آن‌ها نیز از محدوده قیمت ۳۵ تا ۵۵ هزار تومان به ۷۰ تا ۹۵ هزار تومان رسیده‌اند.
اوضاع بازار حبوبات هم دست‌کمی از برنج ندارد. به گفته یکی از اعضای اتحادیه بنکداران تهران، «قیمت حبوبات در قیاس با قیمت‌های سال ۱۴۰۰ در برخی اقلام، ۲۰۰ درصد رشد کرده است.»
اینهمه در حالیست که به دلیل افزایش قیمت‌ها سطح تقاضای مواد خوراکی و غذای آماده نیز به شدت کاهش یافته است.
تعطیلی نزدیک به ۲۰۰ رستوران طی یک سال گذشته و همچنین روی‌آوردن رستوران‌ها به عناوینی همچون «منو اقتصادی» و عرضه غذای «نیم‌پرس» نشان می‌دهد مردمی که از پس خرید نیازهای روزانه خود بر نمی‌آیند، ناچارند قید تفریحاتی مانند رفتن به رستوران را بزنند.
وبسایت همشهری آنلاین روز ۲۰ شهریور ۱۴۰۱ به نقل از مالک یک پیتزافروشی در محله نارمک تهران نوشته که «در ماه‌های اخیر و بعد از گرانی چند برابری پنیر پیتزا، نان و کالباس و سوسیس، قارچ و سایر مخلفات پیتزا، مشتری‌هایشان از نصف کمتر شده است.»
به گفته این فعال صنفی، «غذا خوردن در بیرون از خانه دیگر یک تفریح لاکچری به حساب می‌آید و دهک‌های پایین و متوسط قادر نیستند برای صرف غذا به بیرون از منزل بروند و این موضوع باعث شده اغذیه‌فروشی‌ها به سختی از پس اجاره و هزینه‌های جانبی مغازه بربیایند.»
مالک یکی از پیتزافروشی‌های محدوده سیدخندان نیز می‌گوید: «قیمت یک پیتزا متوسط بدون نوشیدنی و سالاد از ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان شده و چون ساکنان این منطقه اغلب اداری و کارمند هستند، پرداخت این رقم برایشان سنگین است.»
او افزوده: «برخی از مشتری‌ها منو را که می‌بینند از سفارش غذا منصرف می‌شوند یا در رودربایستی نهایتا یک سیب زمینی سفارش می‌دهند.»
از سوی دیگر افزایش تورم برای تولیدکنندگان مهمترین علت افزایش قیمت‌ها در بازار است. بر اساس گزارش‌ها تورم فصلی تولیدکننده در بهار سال جاری ۱۵/۸ درصد برآورد شده، به بیان دیگر میانگین قیمت کالا و خدمات در مبدا ارائه آن ها در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته بالغ بر ۱۵ درصد افزایش داشته است.
این در حالیست که تورم فصلی در ماه گذشته ۴/۸ درصد بوده. علت این جهش تورمی فشار هزینه‌ای است که در چند ماه گذشته از سیاست به اصطلاح اصلاحی دولت درباره حذف ارز ترجیحی به وجود آمد. دولت با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اصلاح یارانه کالاهای اساسی باعث جهش قیمت بسیاری از کالا ها در اقتصاد ایران و تورم شدید و چند برابر شدن هزینه‌ها شد. همچنین روند تورم در چند سال گذشته نشان می‌دهد، تورم فصلی تولید به شدت نوسان دارد و عمدتا در حال افزایش بوده است.
در میان بخش‌های اقتصادی بیشترین تورم فصلی تولیدکننده در بخش کشاورزی رخ داده. تورم بهار ۱۴۰۱ در این بخش ۳۸/۵ درصد به ثبت رسیده؛ همچنین کمترین تورم نیز در بخش تولید برق با نرخ منفی ۰/۸ درصد بوده است.
گزارش مرکز آمار ایران و تأکید بر اینکه نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در فصل بهار ۱۴۰۱، با جهشی ۷/۳ درصدی به ۴۹/۳ درصد افزایش یافته و تورم تولیدکننده نیز در این فصل نسبت به فصل زمستان ۱۴۰۰ به ۱۵/۸ درصد رسیده نشان می‌دهد افزایش گرانی‌ها در ماه‌های آینده نیز همچنان ادامه خواهد داشت.
