قتل حکومتی مهسا امینی دختر ۲۲ ساله بر اثر ضرب و جرح مأموران گشت ارشاد جمهوری اسلامی با خشم و اندوه عمومی شهروندان در ایران روبرو شده است. شماری از هنرمندان، ورزشکاران و شخصیت‌های دیگر کشورها به جمهوری اسلامی اعتراض کرده‌اند. امروز پس از برگزاری مراسم خاکسپاری مهسا، شهروندان در سقز اعتراضاتی گسترده را آغاز کرده و سرکوب مسلحانه شهروندان تا کنون به زخمی شدن دستکم ۱۳ زن و مرد و نوجوان منجر شده است. سرعت اینترنت در ایران کند شده و اینترنت موبایل در شهر سقز قطع شده است.
در پی تجمع اعتراضی مردم سقز پس از برگزاری مراسم خاکسپاری مهسا امینی در روز جمعه، ۲۶ شهریور، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای متفرق کردن آنها دست به تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور زدند و شماری از شهروندان را زخمی کردند.
خبرگزاری «هه‌نگاو» گزارش داده که «در جریان به خشونت کشیدن اعتراضات مردم سقز به قتل ژینا امینی (مهسا امینی) توسط نیروهای امنیتی در مقابل فرمانداری این شهر، دستکم ۱۳ شهروند از جمله ۲ نوجوان زیر ۱۸ سال و ۳ زن زخمی شده‌اند.»
جنایت و قتلِ بیشتر بجای پاسخگویی درباره جنایت و قتل!
جمهوری جهل و جنایت در خاکسپاریِ شهروندانی که به قتل رسانده نیز، مردم را می‌کُشد! pic.twitter.com/6a6IrbnsLP
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 17, 2022
بر اساس این گزارش یک جوان به نام کیان درخشان از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته و وضعیت جسمانی وی وخیم گزارش شده است.
همچنین سرعت اینترنت در ایران کُند شده و گزارش‌ها از قطع شدن اینترنت موبایل در سقز و تهران حکایت دارد. نت بلاکس شب گذشته گزارش داد درپی جان باختن مهسا امینی، اختلال چشمگیری در اینترنت تهران ثبت شده و داده‌های شبکه نشان می‌دهد توان اتصال به اینترنت به ۶۷ درصد مواقع عادی رسیده است. نت بلاکس افزوده این اختلال می‌تواند اطلاع‌رسانی درباره اتفاقات کنونی را تحت تاثیر قرار دهد.
⚠️ Confirmed: A significant internet outage has been registered in Tehran, #Iran with real time network data showing connectivity at 67% of ordinary levels; the incident comes amid protests over the death of Mahsa Amini and may affect coverage of events on the ground 📉 pic.twitter.com/a8fjaaLoYG
— NetBlocks (@netblocks) September 16, 2022
روز گذشته همزمان با جان باختن مهسا امینی در بیمارستان «کسری» تهران شماری از شهروندان در محدوده بیمارستان و میدان آرژانتین تجمع کردند و شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر دادند. «قسم به خون مهسا، ایران می‌گردد آزاد»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «از کردستان تا تهران ستم علیه زنان» و «می‌کشم می‌کشم، هرآنکه خواهرم کشت» از شعارهای مردم بود.
شماری از زنان در واکنش به هجوم نیروهای ضد شورش روسری خود را برداشتند و شعار «بی‌شرف داعشی» سر دادند. گزارش‌های روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی ساکن ایران خبر از بازداشت دستکم ۲۰ شهروند در شب گذشته در تهران می‌دهد.
کارناوال «اربعین» نیست!
مردم خشگین و همدل‌اند که به مزار مهسا امینی میروندبا وجود تدابیر شدید امنیتی در پی کشته شدن مهسا امینی توسط گشت ارشاد اسلامی، مردم سقز نه با تبلیغ و تطمیع، بلکه داوطلبانه به آرامستان شهر می‌روند تا دخترشان را به خاک بسپارند. pic.twitter.com/3zpsSqO9JW
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 17, 2022
خشم عمومی مردم از برخوردهای حذفی و سرکوبگر جمهوری اسلامی با اقشار و اصناف مختلف مردم با قتل مهسا امینی اوج گرفته و شمار زیادی از دادخواهان، فعالان مدنی، ورزشکاران، هنرمندان و چهره‌های شناخته شده در ایران به این قتل حکومتی واکنش نشان داده‌اند.
شاهزاده رضا پهلوی در پیامی نوشت: «دشمنی این رژیم با زنان بر کسی پوشیده نیست.» وی از مردم ایران خواست «به هر شکلی که میتوانند در مقابل این توحش بایستند و پشتیبان زنان آزادیخواه ایران باشند.»
«اینبار زن جوانی بنام #مهسا_امینی، که او را چون دخترم می‌بینم، قربانی رژیم زن‌ستیز جمهوری اسلامی شده است. دشمنی این رژیم با زنان بر کسی پوشیده نیست. از تمامی هموطنانم، زن و مرد، میخواهم به هر شکلی که میتوانند در مقابل این توحش بایستند و پشتیبان زنان آزادیخواه ایران باشند.» pic.twitter.com/WMUHbBbEvy
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 16, 2022
بهیه نامجو مادر نوید افکاری ورزشکاری که در جریان اعتراضات تابستان ۹۷ بازداشت و اعدام شد در پیامی به مهسا نوشته است: «ژینای نازنینم، دخترم، چقدر ظلمی که به تو کردند من را یاد نویدم می‌اندازد. شهریور سیاهم سیاهتر شد. اما دخترکم. به قول نوید سوگند می‌خورم که پشیمان می‌شوند.»
حامد اسماعیلیون سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز اوکراینی نیز در واکنش به مرگ مهسا در یک پست اینستاگرامی نوشت: «ما را ببخش اگر نتوانستیم چرخه‌ی آدمکشی را تا امروز متوقف کنیم. ما تا امروز هرچه توانستیم کردیم اما ببخش اگر هنوز آنچنان موثر نبوده است که گزمگان ابلیس با تو چنین کردند.»
صبا بختیاری عمه پویا بختیاری که در جریان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ به ضرب گلوله کشته شد با انتشار یک ویدئو در واکنش به مرگ مهسا گفت: «چرا می‌گذاریم هر روز یک گل در این مملکت پرپر شود؟»
خاکسپاری مهسا امینی با سرکوب مسلحانه شهروندان؛ «ژینا جان تو نمی‌میری، نامت یک نماد می‌شود»
شمار زیادی از ورزشکاران نیز به قتل مهسا امینی و برخوردهای جمهوری اسلامی با شهروندان واکنش نشان دادند. علی دایی فوتبالیست معروف ایران و جهان نوشت: «چه به روزگار این سرزمین آوردید؟ دخترم می‌پرسد چه اتفاقی افتاده. چه پاسخی دارم؟ به کدامین گناه؟»
علی کریمی ستاره پیشین تیم ملی، بایرن مونیخ و پرسپولیس نیز در دو استوری جداگانه نوشت: «کاوه‌ی آینده ایرانزمین زن است» و «فرزندان آنها می‌روند، فرزندان ما می‌میرند»
اشاره علی کریمی به مهاجرت هزاران فرزند مقامات جمهوری اسلامی به کشورهای امن و آزاد جهان است.
وریا غفوری بازیکن فولاد خوزستان و کاپیتان سابق «استقلال» (تاج) و بازیکن سابق تیم ملی ایران هم شعری از فرخی یزدی را در واکنش به این موضوع استوری کرد که با این بیت شروع می‌شود: «گلرنگ شد در و دشت، از اشکباری ما، چون غیر خون نبارد، ابر بهاری ما».
ضرب و جرح و قتل حکومتی مهسا امینی همچنین واکنش‌هایی بین‌المللی گسترده‌ای به دنبال داشته است. این واکنش‌ها از هنگامی که مهسا در کُما بود آغاز شد. لیا رمینی هنرپیشه سریال «دوستان Friends» و «پادشاه محله کوئینس The King of Queens» با انتشار تصاویری از مهسا امینی در حساب توییتری خود، به کما رفتن او پس از ضرب و جرح توسط ماموران گشت ارشاد اسلامی را «وحشتناک» خوانده و از کاربران خواسته تا همراه با او نام و داستان این دختر جوان را به اشتراک بگذارند.
جِیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید از مرگ مهسا امینی عمیقا ابراز نگرانی کرده و در توئیتر نوشته است: «عمیقا از مرگ مهسا امینی که گزارش شده براثر ضرب و شتم در بازداشت پلیس گشت ارشاد درگذشت نگران هستیم- مرگ او قابل گذشت نیست. ما مقامات ایران را مسئول چنین موارد نقض حقوق بشر می‌دانیم.»
We are deeply concerned by the death of 22-year-old Mahsa Amini, who was reportedly beaten in custody by Iran’s morality police. Her death is unforgivable. We will continue to hold Iranian officials accountable for such human right abuses. #MahsaAmini مهسا_امینی#
— Jake Sullivan (@JakeSullivan46) September 16, 2022
مورگان اورتگاس سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا نیز خواستار انتشار بیش از پیش نام این زن جوان شده و نوشته است: «اجازه نمی‌دهیم دولت آمریکا آنچه را رژیم ایران با تو انجام داد ماستمالی کند و مرگ تو بیهوده نخواهد بود.»
رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران نیز مرگ مهسا امینی را «بعد از جراحات وارد شده» در بازداشت گشت ارشاد اسلامی «هولناک» توصیف کرد.
رابرت مالی در توئیتی ضمن ابراز همدردی با خانواده مهسا امینی نوشته است: «ایران باید به خشونت علیه زنان به دلیل اینکه خواهان بهره‌مندی از حقوق اساسی خود هستند، پایان دهد.»
Mahsa Amini’s death after injuries sustained in custody for an “improper” hijab is appalling. Our thoughts are with her family. Iran must end its violence against women for exercising their fundamental rights. Those responsible for her death should be held accountable #مهسا_امینی
— Office of the Special Envoy for Iran (@USEnvoyIran) September 16, 2022
صفحه فارسی وزارت خارجه اسرائیل نیز در توییتر جان باختن مهسا امینی را تسلیت گفته و نوشته است: مهسا به فهرست بی‌شمار قربانیان خامنه‌ای قاتل اضافه شد.
مسعود قره‌خانى رییس ایرانی‌تبار پارلمان نروژ در واکنش به قتل مهسا امینی گفت: «او ۲۲ سال داشت که به کما رفت و امروز درگذشت. چرا؟ زیرا رژیم آیت‌الله تصمیم می‌گیرد زنان چگونه لباس بپوشند. من از این موضوع ناخوش‌احوال و عصبانی‌ام. به امید روزی که مردم ایران از شرّ این افراط‌گرایان رهایی یابند. آسوده بیارام، مهسا!»
همچنین شماری از تشکل‌های صنفی در ایران با انتشار بیانیه قتل مهسا را محکوم و علیه جمهوری اسلامی موضع گرفتند.
کانون نویسندگان در بیانیه‌ای نوشت: «قتل مهسا امینی نمونه‌ای آشکار شده از سرکوبی تمام‌عیار است که سال‌ها زیر سایه حاکمیت زن‌ستیز در جریان بوده است.»
اتحادیه آزاد کارگران ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای با اشاره به سرکوب چهل و چهارساله جامعه نوشت: «حاکمیتی جبری و تحمیلی به مردم ایران که تنها راه بقای خود را در غارت و چپاول تمامی ثروت‌های جامعه از یکسو و از سوی دیگر شدت بخشیدن به استثمار و انقیاد آحاد جامعه می‌دید، لاجرم گسترشِ اختناق و سرکوب و خفه کردنِ مردم را رکن جدائی‌ناپذیر از اِعمال قدرتش قرار داد.»
عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای گفته است، «واحد پلیس موسوم به «پلیس امنیت اخلاقی» در تهران، که مجری قوانین تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز حجاب اجباری در ایران است» مهسا امینی «را سه روز قبل از مرگش به صورت خودسرانه بازداشت کرده بود.»
این نهاد بین‌المللی مدافع حقوق بشر درخواست کرده است «تمام ماموران و مقامات مسئول باید به دست عدالت سپرده شوند.»
دیده‌بان حقوق بشر نیز جان باختن مهسا امینی را «ظالمانه» خواند و نوشت: «مقام‌های ایرانی باید قانون حجاب اجباری را لغو و قوانین دیگری که زنان را از استقلال و حقوقشان محروم می‌کند، حذف یا اصلاح کنند.»
شماری از هنرمندان در ایران هم در شبکه‌های اجتماعی به کشته شدن مهسا امینی واکنش نشان دادند. بهمن قبادی، گلشیفته فراهانی، فاطمه معتمد آریا، امین حیایی، اصغر فرهادی و ترانه علیدوستی از جمله هنرمندان و بازیگرانی هستند که با انتشار مطالبی در شبکه‌های اجتماعی به قتل مهسا امینی واکنش نشان داده‌اند.
