خیزش مردمی در ایران که از ۲۶ شهریور در اعتراض به قتل حکومتی مهسا امینی دختر ۲۲ ساله به دست گشت ارشاد اسلامی آغاز شد و بر اساس شواهد به انقلاب علیه نظام نزدیک شده، مورد توجه ویژه رسانههای دنیا قرار گرفته است. ایرانیان خارج کشور نیز حمایت گسترده و بیسابقهای را از اعتراضات مردم ایران به نمایش گذاشتهاند.
«زن، زندگی، آزادی» تیتر نخست روزنامه لیبراسیون چاپ فرانسه به دو زبان فارسی و فرانسوی در شماره روز دوشنبه ۲۶ سپتامبر (چهارم مهر) است.
صفحه اول این روزنامه مطرح فرانسوی تصویری از اعتراضات در ایران و زنی را که روسریاش را از سر برداشته است و در هوا میچرخاند منتشر کرده و در توضیح نوشته «با وجود سرکوب شدید در ایران، اعتراضات مردم کاهش نیافت. آنچه در ابتدا جنبشی برای احیای حق زنان بود، حالا به انقلابی علیه رژیم تبدیل شده است.»
موضوع اعتراضات روزهای گذشته در ایران در بسیاری از رسانههای نوشتاری و تصویری در کشورهای مختلف جهان بازتاب پیدا کرده و تحلیلهای زیادی درباره آن منتشر شده است.
روزنامه تایمز چاپ لندن در مطلبی به قلم جانیس ترنر نوشته حجاب یک معیار پوشش نیست یک ابزار کنترل است که برای اختلافافکنی و ارعاب جامعه طراحی شده. جانیس ترنر با تأکید بر استفاده ایدئولوژیک جمهوری اسلامی از حجاب نوشته که اگر حجاب اجباری در ایران برچیده شود حکومت «ظالم» جمهوری اسلامی هم به دنبال آن از بین خواهد رفت.
روزنامه فیگارو یکی دیگر از روزنامههای معروف فرانسه نیز در مطلبی با انتشار تصاویر اعتراضات در ایران و زنی که با انداختن روسری در آتش میرقصد (مربوط به اعتراضات در ساری) نوشته که «در ایران، قیام علیه حجاب به اعتراض ضد حکومت تبدیل شده است.»
در این مطلب آمده خشمی که در مردم ایران علیه جمهوری اسلامی در تمام این سالها انباشته شده حالا با کشته شدن مهسا، به اعتراضات فرا روییده و مردم را به خیابانها کشانده است.
روزنامه گاردین نیز با انتشار گزارشی از اعتراضات روزهای گذشته در ایران به سرکوب گسترده معترضان اشاره کرده و نوشته که برخی کارشناسان میگویند آمار واقعی کشتهشدگان بیشتر از شمار رسمی است که توسط حکومت اعلام شده. در همین حال قوه قضاییه درباره سرکوب «قاطعانه» و «بدون مماشات» هشدار میدهد.
واشنگتن پست نیز در مطلبی به قلم کریم سجادپور مشاور موسسه «کارنگی» به سرکوب گسترده معترضان در ایران اشاره اما تأکید کرده که نشانههای شکنندگی جمهوری اسلامی خیلی بیشتر و برجستهتر از آن است که در هفتههای پیش از انقلابهای مصر و تونس در سال ۲۰۱۰ قابل مشاهده بود.
در این مطلب آمده که «همچنان برای نتیجهگیری درباره اینکه آیا این اعتراضات به تغییری معنادار در ساختار سیاسی ایران منتهی میشود یا اینکه فقط شکافی در رژیم پوسیده اسلامی که تنها تنوع آن رنگ سیاه و سفید عمامه آخوندهای حاکم است ایجاد میکند، زود است.»
روزنامه لسآنجلس تایمز نیز با انتشار گزارشی از اعتراضات در ایران و تجمعات حمایتی ایرانیان در محله شرمن اوکس در لس آنجلس، روایتهای زنان ایرانی در مواجهه با گشت ارشاد اسلامی و سرکوبهای حکومتی به اسم حجاب را منتشر کرده است.
ایرانیان خارج کشور نیز در هماهنگی و همبستگی گسترده در کشورهای مختلف تجمعاتی در حمایت از مردم معترض در ایران و علیه جمهوری اسلامی برگزار کرده و میکنند.
ایرانیان ساکن کانادا روز شنبه دوم مهر در شهر تورنتو تجمعی گسترده با حضور زیادی از شهروندان برگزار کردند. هزاران نفر از ایرانیان کانادا نیز روز گذشته، یکشنبه سوم مهر، در مرکز شهر ونکوور در همراهی با معترضان ایران تظاهرات برگزار کردند و علیه جمهوری اسلامی و خامنهای شعار دادند. این تجمع یکی از بزرگترین تجمعات ایرانیان خارج از کشور طی سالهای گذشته بوده است.
صدها تن از ایرانیان ساکن فرانسه نیز روز گذشته در پاریس در مقابل سفارت جمهوری اسلامی تجمع کردند و درگیریهایی میان پلیس فرانسه و معترضانی که قصد نزدیک شدن به ساختمان سفارت را داشتند رخ داد. در این درگیری پلیس ضد شورش فرانسه به سوی معترضان ایرانی گاز اشکآور پرتاب کرد و آنها را مورد ضرب و جرح قرار داد. همچنین شماری از معترضان بازداشت شدند.
در لندن نیز صدها ایرانی با تجمع مقابل سفارت جمهوری اسلامی اقدام به پرتاب تخم مرغ به ساختمان سفارت کردند و پلیس با رفتار خشونتآمیز آنها را متفرق کرد. ایرانیان معترض در بریتانیا همچنین در مقابل مرکز اسلامی در لندن تجمع کرده و علیه مقامات جمهوری اسلامی شعار دادند. یکی از معترضان توانست با پرچم شیر و خورشید ایران خود را به پشت بام مرکز اسلامی انگلیس برساند و پرچم ملی ایران را بر بام این ساختمان به اهتزاز درآورد.
پرچم شیروخورشید ایران بر فراز مرکز اسلامی لندن وابسته به جمهوری اسلامی
یکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱#مهسا_امینی #MahsaAmini#اعتراضات_سراسری#اعتصابات_سراسری#Iran #IranProtests #IranProtests2022 pic.twitter.com/1ZnrZZMrDf
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 25, 2022
در پی تجمعات اعتراضی ایرانیان در لندن، وزارت خارجه جمهوری اسلامی سفیر بریتانیا در ایران را احضار کرد. به گزارش رسانههای داخلی وزارت خارجه دولت رئیسی اعلام کرده که خبررسانی رسانههای فارسیزبان در لندن را «اقدام علیه حاکمیت ملی» ارزیابی خواهد کرد. بر اساس گزارش رسانههای داخلی در ایران سفیر بریتانیا به دلیل میزبانی دولت لندن از رسانههایی که تحریک و دعوت به اغتشاش و گسترش آشوبها را در صدر برنامههای خود قرار دادهاند احضار شد.
پیشتر در آتن پایتخت یونان بامداد یکشنبه سوم مهر، دو مرد سوار بر موتورسیکلت که چهره خود را پوشانده بودند، یک کوکتل مولوتوف به سوی دیوار سفارت جمهوری اسلامی پرتاب کردند. پلیس یونان اعلام کرده این حادثه خسارت مالی و جانی در پی نداشته است.
مسعود قرهخانی ایرانی دوتابعیتی و رئیس پارلمان نروژ نیز که از جمله نخستین مقامات کشورهای اروپایی بود که به اعتراضات مردم در ایران واکنش نشان داد. رسانههای ایران گزارش دادهاند که سفیر نروژ در تهران نیز به دلیل سخنان رئیس پارلمان این کشور احضار شده است.
مسعود قرهخانی که از سن پنج سالگی به همراه خانوادهاش به نروژ مهاجرت کرده در همراهی با مردم معترض ایران گفته بود که ۳ سال بعد از انقلاب۵۷ بدنیا آمد و شاهد بوده که نتیجه ۴۳ سال حکومت جمهوری اسلامی ایران، قتل جوانانی مانند مهسا امینی است. او در این پیام همدردی تأکید کرده بود که «دلم میسوزد؛ ناراحت و عصبانی میشوم که جوانان ایران هنوز ناچارند برای آزادی و دموکراسی فریاد بزنند.»
وزارت خارجه جمهوری اسلامی مدعی شده که سخنان مسعود قرهخانی «غیر سازنده» و «مداخله در امور داخلی جمهوری اسلامی» است.
شبکه الجزیره به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آلمان نوشت که سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین به دلیل اعتراضات اخیر در ایران و سرکوب معترضان به وزارت خارجه آلمان احضار شده است.
اینهمه در حالیست که موج حمایت ایرانیان ساکن خارج از ایران از هموطنان درون کشور هر روز گستردهتر میشود. واشنگتن، پاریس، تفلیس، استانبول، پراگ، لندن، برلین، هامبورگ، هلسینکی، استکهلم، ملبورن، تورنتو، ونکوور، کلن، فرانکفورت، جاکارتا و هامبورگ از شهرهایی هستند که ایرانیان در آنها تجمعات اعتراضی برگزار کردند.
انجمن جانباختگان پرواز پیاس ۷۵۲ نیز با انتشار فراخوانی، از همه ایرانیان ساکن خارج کشور خواسته که روز شنبه، اول اکتبر، در حرکتی «بزرگ و جهانی» علیه جمهوری اسلامی راهپیمایی کنند.
حامد اسماعیلیون سخنگوی این انجمن گفته که «از سوی انجمن خانوادههای پرواز به تمام فعالان خارج از کشور پیشنهاد میکنیم ضمن حفظ روزهای برنامهریزیشده، برای روز شنبه، اول اکتبر، به برنامهریزی برای راهپیمایی اقدام کنند.»
میخواهید در همایشهای اعتراضی و پشتیبانی از حقوق مردم ایران در شهر و کشور محل سکونت خود شرکت کنید؟
کیهان لندن«در شهر من چه خبر» تاریخ و محل تجمعات ایرانیان خارج را در حمایت از مردم متحد ایران منتشر میکند:#MahsaAmini#اعتراضات_سراسری#Iran #IranProtests https://t.co/zCkxboS9KS pic.twitter.com/2mpMUjStsn— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 23, 2022
اعتراضات ایرانیان خارج کشور در این هفته نیز ادامه خواهد داشت. کیهان لندن تلاش میکند برگزاری این تجمعات را در کشورهای مختلف به اطلاع همگان برساند.