سرکوب معترضان توسط جمهوری اسلامی در سه هفته گذشته بر اقتصاد و تجارت خارجی ایران اثر منفی گذاشته است. قطع اینترنت و فیلتر اپلیکیشنها به عنوان یکی از ابزارهای سرکوب به تجارت آنلاین کشور اثر داشته و سرکوب مسلحانه معترضان در خیابان نیز به سرعت در سیاست تجارتی برخی کشورها از جمله سوئیس با ایران اثرگذار بوده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس میگوید کانال ویژه مالی ایران با سوئیس «منتفی شده» و اعتراضات مردمی اخیر که با مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد اثر منفی بر حجم تجارت دو کشور داشته است.
شریف نظام مافی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته که «اتفاقهای اخیر اثر منفی در حجم تجارت با این کشور گذاشته» و افزوده که «اگر روابط سیاسی و تجاری بین این دو کشور خوب شود ایران میتواند یکی از تامینکنندههای گاز برای صنعت و جامعه اروپا شود.»
به گفته رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس، تحریمها و قرار داشتن ایران در فهرست سیاه FATF نیز از دیگر دلایلی است که پیش از این تجارت ایران با کشورهای اروپایی را با کاهش روبرو کرده بود.
شریف نظام مافی توضیح داده که «تحریمها اجازه نمیدهد که روابط تجاری ما با این کشور گستردهتر شود و اگر تحریمها برداشته شود اما از سوی دیگر مواضع ما در این زمینه FATF مشخص نشود باز هم نمیتوان به اوجگیری روند تجارت با کشورهای اروپایی امیدوار بود چراکه بانکداری این کشورها از قوانین بینالمللی تبعیت میکنند.»
او با بیان اینکه «FATF نقطهای است که بانکهای ما باید قبول کنند تا در نهایت بتوانیم در شبکه بانکی جهان فعال شویم» گفته برخلاف ادعاها ایران نتوانسته در غالب تهاتر تجارت با سوئیس را دنبال کنیم چرا که «تجارت در غالب تهاتر از لحاظ لجستیکی پیچیده است و با کشورهای همسایه میتوان این شیوه تجارت را دنبال کرد.»
طی روزهای گذشته مقامات رسمی آمریکا و اروپا نیز در واکنش به سرکوب مردم معترض در خیابان، سرکوبگری جمهوری اسلامی را محکوم کرده و از اعمال دور جدید تحریمها علیه کسانی که در این سرکوبها نقش دارند، خبر دادهاند.
سرکوب خشن معترضان توسط جمهوری اسلامی در حالی بر کاهش تجارت خارجی از جمله تجارت ایران و سوئیس اثر داشته که قطع اینترنت به عنوان یکی دیگر از ابزارهای سرکوب اعتراضات نیز به اشکال دیگری تجارت ایران را با مشکلات جدی روبرو کرده است.
حسن هاشمی رئیس سازمان نظام صنفی رایانهای کشور در دو نامه جداگانه به رئیس دولت سیزدهم و وزیر ارتباطات نسبت به اعمال محدودیتها و اختلالها در شبکه جهانی اینترنت انتقاد کرد.
حسن هاشمی در نامه به ابراهیم رئیسی با انتقاد شدید از نگاه «تک بعدی» به امنیت کشور نوشت: «نمیشود هر زمانی که صلاح دانسته شد، بستر فعالیت اقتصادی و امرار معاش جمعیتی چند میلیونی را مسدود کرد، بلکه باید با یک تحلیل و راهبرد همهجانبه به آن نگاه کرد.»
هاشمی با اشاره به ناکارآمدی اینترنت ملی و بیاعتمادی عمومی به پلتفرمهای بومی از ابراهیم رئیسی میپرسد: «آیا اکنون از نظر قدرت فناوری در جایگاهی هستیم که بتوانیم پلتفرمهای جهانشمولی مانند اینستاگرام یا واتساپ داشته باشیم؟»
رئیس سازمان نظام صنفی رایانهای کشور هشدار داد از آنجا که در عصر حاضر، اینترنت نیز مانند آب، برق و گاز، به عنوان یک زیرساخت و نیاز حیاتی جامعه مطرح است «نباید به راحتی درباره مسدودسازی آن تصمیمگیری کرد.»
حسن هاشمی همچنین در نامه به وزیر ارتباطات نوشت که «شاهد رویهای هستیم که فناوران ما را حتی از ابتداییترین ملزومات این حوزه نیز محروم کرده است.»
دادههای معاونت پژوهشی سازمان امور مالیاتی نشان میدهد اختلال و قطع اینترنت روزانه حدود سه هزار میلیارد تومان به کسبوکارهای ایران آسیب وارد میکند.
زیانهای اختلال در اینترنت فقط به کسب و کارهایی که بر بستر پلتفرمهایی نظیر اینستاگرام شکل گرفتهاند محدود نمیشود؛ در سالهای اخیر، به ویژه با شروع پاندمی کرونا بسیاری از فروشگاهها و کسب و کارها در فضای مجازی و اینترنت نیز فعال شدند و رشد کردند.
از سوی دیگر قطع اینترنت و فیلترینگ شدید در پلتفرمها و همچنین از کار افتادن فیلترشکنها ارتباط شرکتهای ایرانی با شرکا و شرکتهای خارجی را مختل کرده است.
خبرگزاری ایلنا ۱۱ مهر با استناد به دادههای مرکز توسعه تجارت الکترونیک ایران گزارش داد تا پایان سال ۱۴۰۰ فقط در استان فارس حدود پنج هزار کسب و کار اینترنتی فعال وجود داشته که اختلال و قطعی اینترنت ضررهای هنگفتی به آنها وارد کرده است.
امید ماهرانی رئیس کمیسیون کارآفرینى، کسب و کارهاى نوین و دانشبنیان اتاق بازرگانى فارس به ایلنا گفته بود که قطع اینترنت برای شرکتهای فعال در حوزه واردات و صادرات باعث زیان سنگینی شده و بسیاری از فعالیتهای آنها با اختلال روبرو شده است.