فیروزه نوردستروم- خیزش انقلابی مردم ایران که پس از قتل حکومتی مهسا امینی از اواخر شهریورماه آغاز شد با وجود سرکوب و خشونت گسترده علیه مردم از سوی حکومت همچنان با شدت و گستردگی بیشتری ادامه دارد و همچنان توجه جهان روی مردم ایران و اعتراضات آنها متمرکز است. در این میان کاربران ایرانی توییتر در اعتراض به شرایط موجود و با به راه انداختن کارزارهای آنلاین و ترند کردن هشتگ #مهسا_امینی سهم پررنگ و با اهمیتی در جهانی شدن این خیزش سراسری داشته‌اند. کیهان لندن در گفتگو با دو حساب کاربری «عجیب زاده» و «ایگنور شونده» در توییتر خیزش انقلابی مردم ایران را از دیدگاه این دو کاربر بررسی کرده است.
-از چه زمانی و با چه هدفی در توییتر شروع به فعالیت کردید و از تحصیلات و حرفه خود بگویید؟
عجیب زاده: با توجه به تاریخی که تارنمای توییتر نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۶ و با هدف بیان آرا و نظراتم وارد توییتر شدم. پیشه و تحصیلاتم فاقد هم‌بافتگی با سیاست هستند.
ایگنور شونده: دو سالیست که این صفحه را در اختیار دارم ولی ۷ یا ۸ ماه پیش فعالیت جدی‌ام را آغاز کردم. در ابتدا ماهیت صفحه‌ام فقط توییت‌های عادی و روزمره بود و هدف سیاسی یا تظاهراتی نداشتم اما به دلیل رفتارهای وحشیانه نیروهای حکومتی و وطن‌فروش به اعتراضات پیوستم. در نگاه اول بنده یک ایرانی، یک معترض و خواهان ایرانی آزاد هستم، برای تمام حق‌هایی که حکومت و جمهوری اسلامی از تمام ما سلب کرده و در نگاه کلی‌تر به عنوان فردی که توانایی سکوت در مقابل ظلم به هم‌میهSocial Media Postsنان خودش را ندارد. در حال حاضر از دانشجویانی هستم که بعد از سرکوب دانشجویان در دانشگاه «شریف» و باقی دانشگاه‌های کشور به تحریم کلاس درس و دانشگاه پیوستم.
-فکر می‌کنید فعالیت شما در توییتر چه اندازه به اعتراضات و تقویت کنش سیاسی مردم در مخالفت با جمهوری اسلامی کمک می‌کند؟
عجیب زاده: همانطور که در پرسش قبل اشاره کردم هدف از حضورم در این شبکه اجتماعی بیان آرایم بوده است. در طول این سال‌ها در شناخت ما نسبت به عرصه سیاست در ایران و جهان تغییراتی پدید آمده. با در نظر گرفتن آمیختگی سیاست با زندگی روزمره شهروندان، هر شهروند عادی یک بازیگر سیاسی شمرده می‌شود. به تبع آن، نوشتن از سیاست یک ملزوم اجتماعی است، یعنی پرداختن به آن فقط شامل امر ذاتی، سیاسی نیست، بلکه در ساحت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و… هم محوریت دارد. تک‌تک کاربران توییتر با نوشته‌های خود بازگوکننده بخشی از صدای جامعه هستند و صورتی از نگاه جامعه به سیاست را نمایندگی می‌کنند. من هم مانند دیگر کاربران توییتر در این سال‌ها کوشیده‌ام تا امر سیاسی را در چارچوبی که در انگاره من بیشینه منافع مردم ایران را تأمین می‌کند، بازگو کنم. اینکه من و در مقیاس بزرگتر ما چقدر در شکل‌گیری شرایط کنونی شریکیم غیرقابل ارزیابی و اندازه‌گیری است. چیزی که امروز برای مثال در خیابان فریاد می‌شود همان مواضعی هستند که سال‌هاست گروهی از کاربران توییتر که من نیز عضو ناچیزی از آنها هستم، روی آنها ایستاده‌اند. اینکه شعور و شهود کنونی جامعه را محصول نوشته‌های خودمان بدانیم یا حتی نقشی از خود در آن قائل باشیم ادعایی گزاف است، اما لااقل نشان می‌دهد که جریان ما با مسیر تکاملی جامعه همراستا بوده است.
ایگنور شونده: در اینجا سه دسته داریم؛ دسته اول، افرادی که در آگاهی و بیداری‌اند که هم به براندازی کمک می‌کنند و هم در آگاهی بخشیدن بیشتر به دیگران فعالیت می‌کنند. دسته دوم، افرادی که خواب هستند همان قشر خاکستری جامعه که نیازمند یک جرقه برای بیداری و آگاهی هستند، دسته سوم، افرادی که خودشان را به خواب زده‌اند که اغلب ارزشی و حکومتی‌اند.
-از چه زمانی در توییتر به مخالفت با جمهوری اسلامی پرداختید؟
عجیب زاده: در طول مدت حضورم در توییتر حتی لحظه‌ای با جمهوری اسلامی و این حکومت سفاک همراهی نداشته‌ام، تأکید می‌کنم با هیچ بخشی از آن. انگیزه‌های براندازانه من زمانی شکل گرفتند که هنوز دولت محمد خاتمی بر سر کار بود و از قضا نیروی محرکه آن، تزویر و فساد عمیق اصلاح‌طلبان بود. از آغاز حضورم در توییتر هم بر روی لزوم حذف اصلاح‌طلبان از عرصه سیاست ایران تأکید داشته و در همین جهت کوشیده‌ام. اینکه این گروه به اعتراف خودشان سوپاپ اطمینان حکومت بوده‌اند چند سال پیش به وضوحِ امروز نبود. آن زمان ما در اقلیت مطلقی بودیم اما با اطمینان و ایمان به لزوم شکستن بازیگران و همینطور روایت‌های دست‌ساز حکومت توانستیم در توییتر بر این گروه قدرتمند و مافیایی فائق بیاییم. اتفاقاً آنچه اصطلاح برانداز را در مفهوم امروزی‌اش در توییتر شکل داد، واکنش گروهی از کاربران به اظهار نظر محمد خاتمی در روزهای پس از قیام دی‌ماه ۹۶ بود که گفته بود معترضان برانداز نبودند. در این سال‌ها تلاش کردیم که آنچه را اصلاح‌طلبان در قالب فرقانِ نیک و بد، مقدسات و خط قرمزهای اخلاقی از طریق رسانه‌های متنفذشان به جامعه حُقنه کردند بشکنیم. فکر می‌کنم در این کار هم به قدر کفایت موفق بوده‌ایم. هدف اصلی این بود که جامعه کل جمهوری اسلامی را شرّ و خصم خود بداند، نه فقط گروهی که برای این نقش طراحی کرده بود.
ایگنور شونده: مخالفت اصلی بنده با جمهوری اسلامی از سال ۸۸ شروع شد. مخالفتی که با جمهوری اسلامی از همان ابتدا تقریبا آغاز شده بوده اما از بعد از این شرایط جدی‌تر شد.
-به نظر شما چگونه می‌توان اکانت‌های سایبری و ارزشی را که با پوشش مخالفت با حکومت در توییتر فعال هستند شناسایی کرد؟
عجیب زاده: عمده کاربران توییتر گمنام هستند، یعنی از خودشان سلب تشخص کرده‌اند، بنابراین چیزی که از آنها باقی می‌ماند، محتوایی است که در قالب نوشته‌هایشان منتشر می‌کنند. مسئله اصلی اما شناسایی سایبری‌ها نیست، بی‌اثر کردن محتوای آنهاست. شناسایی آنها کار ساده‌ای نیست. البته اکانت‌های سریالیِ ناامن الگوهایی دارند که به راحتی قابل شناسایی‌اند اما درباره دیگر اکانت‌ها نمی‌توان حکمی کلی داد. عنصری که به شخصه برای سلب تأثیر از اکانت‌های ناامن آن را حیاتی می‌دانم، حفظ موضع رادیکال و تعارف‌ناپذیری بر سر اصول است. به عبارت ساده‌تر تعریف و پایبندیِ عملی به خط قرمزهاست.
ایگنور شونده: اکانت‌های سایبری معمولا به پخش خبرهای دروغ و اغلب توییت‌هایی در جهت ترساندن و ایجاد جنگ روانی دست می‌زنند، اکانت‌های «عرزشی» هم که در موافقت با جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند، اغلب از پرچم جمهوری اسلامی استفاده می‌کنند، هشتگ‌های مشخصی دارند و جنایت‌های جمهوری اسلامی را لاپوشانی می‌کنند.
-در مورد شایعاتی چون تجزیه در فردای براندازی که از سوی طرفداران جمهوری اسلامی برای حفظ این رژیم مطرح می‌شود چه فکر می‌کنید؟
عجیب زاده: جمهوری اسلامی با ساخت دوگانه‌های جعلی همواره سعی کرده مردم را در دوراهی میان بد و بدتر مخیّر کند. انتخاب میان تجزیه ایران و ادامه حیات حکومت ویرانگر جمهوری اسلامی نیز یکی دیگر از این دوگانه‌هاست. قریب به یقین، تجزیه ایران و پرداختن به گروه‌های تجزیه‌طلب بخشی از دکترین تبلیغاتی حکومت جمهوری اسلامی برای خاموش نگه داشتن بخش بزرگی از ایراندوستان است. معتقدم این قبیل توطئه‌ها که از یک قرن پیش در اتاق‌های فکر مارکسیست‌ها شکل گرفته‌اند و امروز به اهرم‌های امنیتی در دست جمهوری اسلامی ترجمه شده‌اند، فاقد اقبال عمومی در کف جامعه ایران هستند. در همین خیزش‌های اخیر همبستگی اقوام ایرانی موجی از همگرایی ایجاد کرده که در طول دو دهه اخیر خلاف آن در رسانه‌ها بازتاب داده شده بود.
ایگنور شونده: احتمال چنین اتفاقی ممکن نیست. شایعه تجزیه از دسته اخباری بود برای متفرق کردن مردم از اتحادی که ایجاد شده و این در حالی پخش شد که کل ایران و دنیا شاهد اتحادی هستند که تا این لحظه هیچوقت جمهوری اسلامی مایل به دیده شدن آن نبوده. در ادامه ما و کل ملت مبارز ایران در مقابل هر نوع سودجو و افراد تجزیه‌طلب مثل جمهوری اسلامی می‌ایستیم.
-یک مخاطب از ایران مایل است از کاربر «عجیب زاده» بپرسیم اگر جمهوری اسلامی به نحوی به زندگی شخصی و خانوادگی شما لطمه وارد می‌کرد و شما هم یکی از قربانیان این رژیم می‌بودید، به چه شکلی ایستادگی و مبارزه می‌کردید؟
عجیب زاده: حکومت تمامیت‌خواه در همه جنبه‌های زندگی آدمی لطمه وارد می‌کند. یک ملت، قربانیان این حکومت‌اند. در این میان سهم برخی بیشتر و سهم برخی کمتر است. امر اخلاقی ایجاب کرده تا روبروی این شرّ بایستیم. همه کسانی که از این حکومت لطمه دیده‌اند بخشی از ما هستند. این «ما» یک ملت است. همیشه هم نوشته و گفته‌ام که روبروی این شرّ بایستید پیش از آنکه دامن‌تان را بگیرد و خودش مجبورتان کند روبرویش بایستید.
-با توجه به خیزش سراسری کنونی تا چه حد این نظام را در آستانه سقوط می‌بینید؟
عجیب زاده: بعد از قیام دی ۹۶ نوشتم جمهوری اسلامی ۲۵ ماه آینده را نخواهد دید. توقیت [وقت تعیین کردن] سقوط حکومت البته طعنه‌ای به ادعای خامنه‌ای بود که گفت اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید، اما ایمان به پیمودن مسیری که در حال طی شدن است پایان قریب‌الوقوع فرمانروایی روحانیت شیعه بر ایران را نوید می‌داد. از دید من این حکومت متزلزل است و این تزلزل تا سقوط آن هر روز بیشتر خواهد شد. جمهوری اسلامی در سراشیبی سقوط است، حال ممکن است برخی عوامل این فروپاشی را به تاخیر بیاندازند یا برعکس تسریع‌اش کنند.
ایگنور شونده: بطور کلی با توجه به سرکوب‌های اتفاق افتاده و تظاهراتی که مردم انقلابی در پیش دارند به وضوح خستگی و عدم توانایی سرکوبگران دیده می‌شود، سرکوبگرانی که سردرگم در اقدام و تصمیم‌گیری هستند. بعضا طی روزهای اخیر دیده شده تعداد نیروهای سرکوبگر نسبت به روزهای نخست اعتراضات به وضوح کاهش شدیدی یافته، از این رو کاملا فروپاشی رژیم جمهوری‌نما و دیکتاتوری اسلام‌نما به چشم می‌آید. بنابراین با اقتداری که ما انقلابیون داریم، پیروز این مبارزه و انقلاب هستیم.
-به عنوان یک کاربر توییتر که اعتراضات ایران را دنبال می‌کنید چشم‌انداز این جنبش را چطور می‌بینید؟
عجیب زاده: ما در میان یک نهضت قرار داریم. این یک شورش و خیزش مقطعی نیست که بتوان با مفهوم «وقوع» آن را تعریف کرد، بلکه یک مسیر است که گاه در آن خیزش‌ها و اعتراض‌ها اوج می‌گیرند و گاه از شدت می‌افتند، اما در هیچ نقطه‌ای این مسیر منقطع نمی‌شود. همانطور که بارها هم نوشته‌ام این مسیر از دی‌ماه ۱۳۹۶ پله‌پله در حال طی شدن است و در تمام این سال‌ها همواره پیشرفت داشته. ایستگاه بعدی نابودی حکومت جمهوری اسلامی است و این پیشامدی محتوم در نظر من است.
ایگنور شونده: هر حکومت در آستانه سقوط به سرکوب و مقابله وحشیانه می‌پردازد، برای مثال یک انسان در هنگام غرق شدن و در نهایت خفگی به شدت دست و پا می‌زند، جمهوری اسلامی هم‌اکنون در این بزنگاه درست در همین شرایط قرار گرفته است. البته نظام و خود جمهوری اسلامی هم به باور سقوط رسیده‌اند، اظهارات و عملکردهایی که از مسئولین جمهوری اسلامی می‌بینیم آشکارا از سقوط این نظام خبر می‌دهند اما بعضی از مردم هنوز به باور سقوط نرسیده‌اند.
-آیا ممکن است با سیاست‌های جدید توییتر پس از تغییر در مدیریت آن، برای اکانت‌های شما که بطور مستعار فعالیت می‌کنید، مشکلی پیش بیاید؟
عجیب زاده: مسلماً نمی‌دانم، اما با توجه به ظرفیتی که ناشناس‌نویسی در توییتر در نظام جهانیِ ارتباطات ایجاد کرده، بعید به نظر می‌رسد چنین سیاستی در دستور کار قرار بگیرد. کاربران ناشناس به واسطه فراغ از بندهای هویتی، محافظه‌کاری کمتری دارند و در تبیین یا فاش‌سازی واقعیات غیر قابل تقریر در قالب روایت‌های رسمی، دست‌شان بازتر است. سلب چنین امکانی بخشی از کارکرد توییتر را مضمحل می‌کند.
ایگنور شونده: ببینید، کل دنیا صدای ایران و آزادیخواهی در ایران شده و احتمال این قضیه کم است؛
اگر هم مشکلی پیش بیاید، مطمئنا به دلیل آزادیخواهی برگشت‌پذیر است.
