هنگامه قاضیانی بازیگر سینما و تلویزیون ساعاتی پس از انتشار ویدئویی بدون حجاب در خیابانهای ایران بازداشت شد. شمار زیادی از سینماگران نیز در هفتههای گذشته احضار، ممنوع الخروج و ممنوعالکار شدند. مژگان ایلانلو مستندساز و کتایون ریاحی بازیگر نیز همچنان در بازداشت بسر میبرند.
خبرگزاری ایرنا ظهر یکشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۱ با انتشار خبر بازداشت هنگامه قاضیانی علت بازداشت او را «حمایت از آشوبگریها»، «دامن زدن به اغتشاشات» و «ارتباط با رسانههای معاند و ضدانقلاب» عنوان کرده است.
هنگامه قاضیانی غروب شنبه و ساعتی پس از اعلام این خبر که او به دادسرا احضار شده، با انتشار ویدیویی در خیابانهای ایران «حجاب اجباری» از سر برداشت.
او با انتشار این ویدئو در اینستاگرامش نوشت: «شاید این آخرین پست من باشد. از این لحظه به بعد، هراتفاقی برایم بیفتد، بدانید که من تا آخرین نفس کنار مردم ایران هستم.»
این بازیگر سینما طی دو ماه گذشته بارها در اینستاگرامش از خیزش اعتراضی مردم حمایت کرده بود.
خبرگزاری ایرنا با انتشار خبر بازداشت هنگامه قاضیانی نوشته که «به دنبال حمایت برخی از سلبریتیها و هنرمندان از آشوبگریها و اقدامات ساختارشکنانه و رفتارهای غیرقانونی اخیر در کشور، با حکم قضایی تعدادی از این افراد طی روزهای گذشته از دریافت خدمات اجتماعی منع شدهاند.»
خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز شنبه ۲۸ آبانماه اعلام کرده بود شماری از هنرمندان و سلبریتیها به دلیل «اظهار نظرهای بدون استناد در مورد وقایع اخیر» و «انتشار مطالب تحریکآمیز در جهت حمایت از اغتشاشات خیابانی» احضار شدهاند.
به گزارش این خبرگزاری، پنج نفر از چهرههای سینمایی جهت پاسخگویی در مورد انتشار مطالب غیرمستند و تحریکآمیز به دادسرا احضار شدند؛ این افراد الناز شاکردوست، میترا حجار، باران کوثری، سیما تیرانداز و هنگامه قاضیانی هستند و سه فرد دیگر نیز باید طی روزهای آتی به مقامات قضایی در مورد مطالب «غیرواقعی» مطرحشده پاسخگو باشند.
در این گزارش آمده که طی روزهای گذشته از این افراد در مورد صحت ادعاهای تحریکآمیز مطرحشده درباره اغتشاشات مستندات و ادله خواسته شده است که با گذشت چند روز تا کنون هیچ مستند و دلیلی ارائه نشده است و در نتیجه این افراد جهت توضیح در خصوص مطالبی که منتشر کردهاند به دادسرا احضار شدهاند.
از ابتدای خیزش انقلابی مردم علیه جمهوری اسلامی که از روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ و در اعتراض به قتل حکومتی مهسا امینی دختر ۲۲ سالهای که به دلیل ضرب وجرح مأموران گشت ارشاد جان باخت، مردم در بیش از ۱۵۰ شهر ایران اعتراضات گستردهای را بطور مستمر ادامه دادهاند. دانشجویان و بازاریان نیز به این اعتراضات پیوستهاند و با اعتصاب و تجمع با انقلاب ملّی ایران همراه شدهاند.
بر اساس آخرین گزارشهای حقوق بشری بیش از ۴۰۰ نفر در هشت هفته نخست انقلاب ایران کشته شدهاند؛ بیش از ۱۵ هزار نفر بازداشت و هزاران نفر زخمی شدند.
بسیاری از هنرمندان، ورزشکاران و چهرههای معروفی که پیش از این چندان توجه و حمایتی از اعتراضات مردمی نشان نمیدادند، در طول دو ماه گذشته بارها با مردم ابراز همراهی کردند.
سهراب پورناظری و علی قمصری از نوازندگان شناخته شده ایران اجرای جدیدی از قطعه «سپیده» ساخته محمدرضا لطفی را ارائه داده و آنرا به معترضان در ایران تقدیم کردهاند.
این دو هنرمند، همراه با انتشار این اثر در شبکههای اجتماعی نوشتهاند: «در این هنگامه پر نشیب و فراز میهن چاره همان دیدیم که در راه سرافرازی ایران، پیوند را از سر گرفته و همپیمان با شما مردم فرهمند بکوبیم بر طبل اتحاد و یکپارچگی سرزمین. بازگشت به این سرود میهنی سرآغازی خواهد بود برای خوانش دوباره آهنگ اتحاد که همانا اتحاد رمز پیروزیست.»
همراهی با مردم و حمایت از انقلاب ملّی علیه جمهوری اسلامی برای بسیاری از هنرمندان و ورزشکاران با هزینههای قضایی همراه بوده است. جدا از بازداشت هنرمندان، شماری از آنها ممنوعالکار، ممنوعالخروج و احضار شدند.
ورزشکاران زیادی نیز طی دو ماه گذشته با انقلاب مردمی در ایران اعلام حمایت کردند و زیر فشارهای امنیتی قرار گرفتند. در یکی از تازهترین موارد، یحیی گلمحمدی و کریم باقری طبق تصمیم کمیته انضباطی باشگاه پرسپولیس به پرداخت جریمه محکوم شدند. یحیی گلمحمدی سرمربی پرسپولیس پس از دیدار بازیکنان تیم ملی با ابراهیم رئیسی در آستانه سفر به دوحه و حضور در جامجهانی، با انتشار پستی در اینستاگرام از سکوت ملیپوشان به شدت انتقاد کرده و نوشته بود: «توی درس معرفت نمیشه بیشتر از صفر به شما داد.»
او همچنین پس از کشته شدن کیان پیرفلک کودک ۹ ساله نیز با انتشار یک استوری با تصویر کیان به مردم ایذه تسلیت گفته بود.
اینهمه در حالیست که به نظر میرسد جمهوری اسلامی به شدت از ایجاد همبستگی مردمی هنرمندان و ورزشکارانی که سالها تلاش شده بود آلودهی رانت و فساد ساختاری نظام شوند، به شدت خشمگین است. روزنامه حکومتی جام جم روز گذشته هنرمندان و ورزشکارانی را که از اعتراضات مردمی حمایت میکنند، «سلبریتیهای سخیف» خواند و نوشت این افراد روحیه و اعتماد به نفس جامعه را تحت تاثیر قرار دادهاند و نباید گول آنان را خورد.
هدیه تهرانی، کتایون ریاحی، اصغر فرهادی، مسعود کیمیایی، مریم بوبانی، حامد بهداد، سروش صحت، هومن سیدی، مهران مدیری، پارسا پیروزفر، شهاب حسینی، عادل فردوسیپور، رامبد جوان، باران کوثری، پریناز ایزدیار، احسان کرمی، علی شادمان، همایون غنیزاده، بهنوش طباطبایی، طناز طباطبایی، پانتهآ بهرام، نازنین بیاتی، احمد مهرانفر، سحر دولتشاهی با انتشار ویدئو و یا عباراتی در شبکههای اجتماعی حمایت خود را از مردم معترض ایران نشان دادهاند.
همچنین مهرماه امسال شماری از سینماگران داخل و خارج کشور از جمله بهرام بیضایی، بهمن قبادی، پرویز کیمیاوی، علی عباسی، عبدالرضا کاهانی، زهرا امیرابراهیمی، مژده شمسایی، منیژه حکمت، پگاه آهنگرانی، در یک بیانیه مشترک تحت عنوان «به حرمت و شکوه» زن «به نام گوهر آزادی» به سرکوب معترضان توسط نیروهای امنیتی و لباسشخصی واکنش نشان دادند.
در این بیانیه امضاکنندگان صدای راستین ایران را «صدای جوانان غیوری» دانستند که «به حرمت و شکوه «زن» به نام گوهر «آزادی» به خیابانها آمدهاند». در ادامه همچنین با اشاره به اینکه «فریاد خروشان مردم خشمگین و عصیانزده از سالها دروغ، دزدی، فساد، سرکوب، تجاوز و سانسور، واقعیت انکارناپذیر روزگار ما که دیگر توان تحملش به سر آمده» آمده است: «سینماگر مستقل وظیفهای ندارد جز در کنار مردم ایستادن و به تصویر کشیدن حقایق سرکوب شده و شکستن ساختارها و چارچوبهای تحمیل شده.»
امضاکنندگان با اشاره به سرکوب معترضان توسط نیروهای سرکوبگر نوشتند: «دیگربار به همه افرادی که در یگانهای نظامی تبدیل به عامل سرکوب و خشونت علیه مردم شدهاند یادآوری میکنیم این تفنگها با سرمایهی این مردم برای دفاع از خودشان در اختیارشان قرار گرفته، اسلحه به سمت مردم و جوانان ایران نگیرید. به آغوش ملت باز گردید.»
هفته گذشته «خانه سینما» از بازداشت و احضار دستکم صد سینماگر به دادسرا طی دو ماه گذشته خبر داد. خانه سینما فهرستی صد نفره از سینماگران و هنرمندان موسیقی و تئاتر تهیه کرده که در چند ماه اخیر بازداشت یا ممنوع الخروج شدهاند. برای رسیدگی به پرونده این هنرمندان، کمیته حمایت حقوقی و قضایی از سینماگران در خانه سینما با همکاری خانه تئاتر و موسیقی تشکیل شده است.
خانه سینما افزوده بود که اکثر بازیگران مشهور و کارگردانها دچار ممنوعیت کار شدهاند و قرارداد عدهای هم فسخ شده است. اعضای این کمیته برای حفظ حقوق بازداشتشدگان از انتشار اسامی آنان خودداری کردهاند، اما اعلام شده که مژگان ایلانلو مستندساز و کتایون ریاحی بازیگر، از هنرمندانی هستند که در بازداشت بهسر میبرند.
اینهمه در حالیست که پیش از آغاز اعتراضات سراسری و در امرداد امسال محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی وزارت ارشاد اسلامی از تهیه فهرستی از سینماگران ایران خبر داد که قرار است به دلایل گوناگون از فعالیت در حوزه کاری خود منع شوند.
همزمان محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از اقدام سازمان سینمایی ایران برای تهیه فهرست هنرمندان ممنوعشده از کار دفاع کرد و بار دیگر هنرمندان را تهدید کرد که اگر «خلاف منافع ملی کار کنند» یا علیه جمهوری اسلامی سخن بگویند، به ممنوعیت فعالیت هنری محکوم خواهند شد.