بازداشت معترضان به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای سرکوب در سومین ماه انقلاب ملّی ادامه دارد. آمارها از بازداشت بیش از ۱۸ هزار نفر در ۹ هفته گذشته حکایت دارد. در این میان برخی از بازداشتشدگان در دادگاه با اتهامات سنگین «محاربه» و «فساد فی الارض» روبرو شدند که خطر صدور حکم اعدام علیه آنها را در پی دارد.
خبرگزاری هرانا در آخرین آمارهای به روز شده خبر داده که تا روز دوم آذرماه ۱۸ هزار و ۵۹ معترض در شهرهای مختلف بازداشت شدند. هویت ۳۲۱۲ تن مشخص شده که ۵۵۵ تن از آنها دانشجو هستند. این آمار مربوط به مواردی است که گزارش شده و با توجه به اینکه همچنان شمار زیادی از بازداشتها گزارش نشده، آمار بازداشتشدگان بیش از این تعداد باشد.
در یکی از آخرین بازداشتها وریا غفوری بازیکن تیم فولاد خوزستان روز پنجشنبه سوم آذرماه به اتهام توهین و تخریب تیم ملی فوتبال ایران و تبلیغ علیه نظام بازداشت شد.
بازداشتهای گسترده شامل حال کودکان زیر ۱۸ سال هم میشود؛ نیروهای امنیتی در شهرستان ایرانشهر در سیستان و بلوچستان با همکاری مدیر دبستان دخترانه «شاهد» ۹ دانشآموز این مدرسه را بازداشت کردند.
منابع آگاه گفتهاند که «پس از شعار دادن ۹ تن از دانشآموزان، خانم سجادی مدیر مدرسه مذکور، آنها را در یک کلاس حبس کرده و با تماس با اداره اطلاعات، برای بازداشت آنها اقدام کرده است. نیروهای اطلاعات با تماس خانم سجادی به مدرسه شاهد آمده و تمام این دانش آموزان را بازداشت کردهاند.»
در استان خوزستان نیز شهرستان ایذه از جمله کانونهای بازداشت معترضان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی است. شامگاه چهارشنبه ۲۵ ابان که به «چهارشنبه خونین ایذه» معروف شد، دهها شهروند توسط مأموران حکومتی به رگبار بسته شدند و بیش از ۱۰ نفر جانباختند و دهها تن زخمی شدند. رئیس کل دادگستری خوزستان از شناسایی و بازداشت ۶۱ متهم مرتبط با اعتراضات «چهارشنبه خونین ایذه» خبر داده است. به گفته علی دهقانی «تا کنون ۶۱ متهم شناسایی و دستگیر شدند که ۵۴ نفر آنان با قرار بازداشت موقت در بازداشت هستند».
یک منبع آگاه به کیهان لندن میگوید که «از چهارشنبه ۲۵ام تا الان جوّ شهر ایذه و بخشها و روستاهای اطراف این شهر به شدت امنیتی است. نیروهای حکومتی به دنبال بازداشت شهروندانی هستند که در اعتراضات یا مراسم خاکسپاری جانباختگان حضور داشتند. حتی برای جلوگیری از شکلگیری هرگونه تجمعی از پهپاد استفاده میکنند.»
این منبع آگاه افزوده که «جوانان را در محل کارشان یا حتی در شهرهای دیگر بازداشت میکنند و به بازداشتگاههای ایذه میآورند. از جمله سه جوان در اهواز را بازداشت کردهاند که روز چهارشنبه گذشته در ایذه بودند و در اعتراضات خیابانی شرکت داشتند. جو شهر خیلی امنیتی است و حتی در دبیرستانها بچهها را تهدید میکنند که در خیابان اعتراضات شد، نباید شرکت کنند. تعداد نیروهای انتظامی و لباس شخصیهایی که با موتور در خیابانهای اصلی میچرخند هم خیلی زیاد شده است.»
اسدالله جعفری رئیس کل دادگستری اصفهان نیز اعلام کرده که ۹ تن از بازداشتشدگان اعتراضات در این شهر به «محاربه» متهم شدند. او گفته که «کیفرخواست این افراد به سرعت صادر و به مراحل پرونده رسیدگی خواهد شد؛ اتهام این متهمان محاربه افساد فیالارض است. این افراد به صورت شبکهای و باندی دست به این جنایت زدند. سه نفر از این تروریستها قصد فرار از کشور را داشتند.»
رئیس کل دادگستری اصفهان افزوده که «تا روز گذشته، کیفرخواست ۵۱۲ نفر از متهمان اغتشاشات اخیر صادر شده که ۵۳ مورد از آنان منجر به صدور رای شده است که این رای در دادگاه بدوی صادر شده و امکان اعتراض وجود دارد.»
خانوادههای شماری از بازداشتشدگان نیز صبح امروز پنحشنبه سوم آذرماه با تجمع مقابل زندان اوین خواهان آزادی عزیزان خود شدند.
همچنین مسعود ستایشی سخنگوی قوه قضاییه از بازداشت ۴۰ تبعه دیگر کشورها در اعترضات دو ماه و نیم گذشته خبر داده و گفته که «۴۰ نفر از اتباع خارجی که در اغتشاشات اخیر دخیل بودند و بعضاً در کف خیابان هم حضور داشتند، دستگیر شدند و مطابق قوانین داخلی کشور با آنها برخورد خواهد شد.»
دامنه بازداشتها و احضارها از سوی جمهوری اسلامی به حدی گسترده شده که حتی شامل مقامات کنونی کشور نیز میشود. جلال محمودزاده نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی از شکایت قوه قضائیه از خود به دلیل حمایت از «مردم داغدیده» شهرهای کُردنشین خبر داد.
جلال محمودزاده با تأکید بر اینکه در کنار «مردم با شرف» میماند گفته که در متن شکایت از او از جمله اتهام «نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی» عنوان شده است.
در این متن آمده اقدامات او موجب ایجاد این تصور شده که «جنایتی در مورد مهسا امینی رخ داده و مسئولان اهتمامی درباره برای شفافسازی موضوع ندارند» و همین اقدامات «تاثیر مسقیمی در جریحهدار شدن احساسات عمومی و گسترش دامنه تجمعات غیر قانونی» داشته است.
جلال محمودزاده در دو ماه و نیم گذشته هم بارها در صفحاتش در شبکههای اجتماعی از مردم حمایت کرده و هم ۳۰ آبان در گفتگو با روزنامه «اعتماد» از کشته شدن دست کم ۱۱ نفر در مهاباد طی اعتراضات سراسری خبر داده و گفته بود که در روزهای گذشته «نیروهای امنیتی در مناطق مختلف شهر مستقر شده و برخی از آنها به پنجرههای خانههای مردم، مغازهها و ساختمانهای مردم شلیک کردهاند».
همچنین فریده مرادخانی فعال مدنی و خواهرزاده علی خامنهای که از منتقدان جمهوری اسلامی است، روز چهارشنبه دوم آبان برای اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
یک منبع مطلع درباره بازداشت و محکومیت فریده مرادخانی به هرانا گفته که «او در هنگام مراجعه به دادسرای اوین جهت اجرای حکم حبساش بازداشت و به زندان منتقل شده است.»
فریده مرادخانی پیشتر در تاریخ ۲۳ دیماه ۱۴۰۰ در مسیر بازگشت به منزل توسط ماموران وزارت اطلاعات تهران بازداشت و بعد در دادگاه به ۱۵ سال حبس محکوم شده بود.
درباره وضعیت برخی بازداشتشدگان نیز نگرانیهایی وجود دارد. نزدیکان توماج صالحی خواننده رپ که اوایل آبان بازداشت شده بود از صدور حکم «محاربه» برای این هنرمند ابراز نگرده کرده و میگویند که مسئولان قضایی برای این هنرمند معترض وکیل تسخیری تعیین کرده و وکیل انتخابی را نپذیرفتهاند.
شمار دانشجویان بازداشتشده نیز به ۵۵۵ نفر رسیده است و در روزهای گذشته اساتید دانشگاه در بیانیههای مختلفی خواستار آزادی دانشجویان بازداشتی و پایان سرکوب و فضای امنیتی در دانشگاهها شدند. اساتید دانشگاه «چمران» اهواز در بیانیهای خواستار آزادی دانشجویان بازداشتی، رفع ممنوعالورودی دانشجویان، عدم برخورد خشن و ورود نیروهای امنیتی به دانشگاه شدند. اساتید و کارمندان دانشگاه کردستان در سنندج نیز اعلام کردند تا همه دستگیرشدگان این دانشگاه آزاد نشوند تحصن خواهند کرد.