ساختار فاسد و رانتی که جمهوری اسلامی در اقتصاد ایران ایجاد کرده چهار دهه است فضا را برای هرگونه تخلف و تباهی و دزدی فراهم آورده است. در چنین فضای مسمومی است که سبب شده در روند توزیع مرغ که سررشته آن به مافیاهای رانتی دام و طیور میرسد، خونابه را بجای گوشت مرغ به مردم بفروشند.
طی روزهای گذشته باز هم خبرهایی از افزایش قیمت مرغ منتشر شد. دولت قیمت رسمی مرغ را افزایش داد و به ۶۳ هزار تومان رساند. در فروشگاههای نقاط مختلف اما قیمت هر کیلو مرغ تا ۷۰ هزار تومان هم رسیده. هر یک عدد مرغ متوسط بیش از ۱۲۰ هزار تومان قیمت دارد.
افزایش قیمت مرغ در حالی صورت گرفته که پیشتر مقامات دولتی اعلام کرده بودند تولید و توزیع مرغ در ایران به طور منظم انجام میشود و هیچ کمبودی برای تأمین نیاز کشور وجود ندارد. همچنین محسن شیراوند، معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی از امکان صادرات مرغ با عوارض صفر خبر داد که این موضوع هم سند دیگری بر تولید مازاد مرغ در کشور داشت.
در چنین شرایطی مشخص نیست علت افزایش قیمت مرغ که طی ماههای گذشته از سفره بسیاری از خانوارها حذف شده بود، چیست. تولیدکنندگان هم مانند مصرفکنندگان از قیمت رسمی راضی نیستند. آنها میگویند هزینه تولید افزایش داشته و اگر بخواهند متناسب با هزینه تولید مرغ تولیدی را قیمتگذاری کنند، ارقامی بیش از قیمت رسمی میشود اما در آنسو، قیمت بالا به معنای کاهش تقاضا از سوی مردمی است که قدرت خریدشان به شدت کاهش داشته است.
کاهش تقاضا طی ماههای گذشته بارها سبب شد قیمت مرغ به کمتر از نرخ رسمی برسد تا روند فروش متوقف نشود؛ عرضه مرغ کمتر از نرخ رسمی اما به معنای زیان مرغداران است.
به گفته فعالان صنفی صنعت مرغداری، نهادههای وارداتی در ایران کیفیت پایینی دارد، زیرا میزان رطوبت آنها بالا و میزان پروتئین پایین است. از طرفی اکثر واحدهای مرغداری کشور فرسوده و نیازمند بهسازی هستند. اگر دولت برای افزایش راندمان تولید، نسبت به تجهیز و بهسازی صنایع مرغداری اقدام کرده بود، هزینههای تولید هر مرغ ۱۰ هزار تومان کاهش پیدا میکرد!
دولت نه تنها از تولیدکنندگان حمایت نکرده بلکه بالعکس، با حذف ارز ترجیحی برای خرید نهادههای دامی، درست در روزهایی که تولید در کشور در شکنندهترین وضعیت سالهای گذشته قرار داشت، هزینه تولید را برای تولیدکنندگان چند برابر کرد.
جدا از تلاطمی که نتیجه ناکارآمدی و مدیریت نادرست جمهوری اسلامی است، بازار مرغ با پدیده عجیب «خونابه فروشی» هم روبروست. بر اساس گزارشی که وبسایت اقتصاد۲۴ منتشر کرده، در مرغهای بستهبندی مقدار قابل توجهی خونابه وجود دارد که وزن بسته را افزایش میدهد و مردم بعد از خرید و باز کردن بسته متوجه این موضوع میشوند.
در این گزارش آمده که مردم همراه با مرغهای بسته بندی خریداری شده، مقداری آب و خون نیز دریافت میکنند که میزان آن در هر بسته بندی متفاوت است.
یکی از خریداران میگوید قبلا هم اقدام به خرید مرغ با قیمت هرکیلوگرم ۶۰ هزار تومان کرده بودم، اما وقتی برای طبخ از یخچال بیرون آورده شد متوجه میزان زیادی آب و خون در بسته بندی شدم چیزی حدود یک استکان چایخوری خونابه!
این شهروند گفته که برای ما که قشر ضعیف جامعه هستیم پرداخت مبلغ چند هزار تومان اضافه فقط برای آب و خونی که باید دور ریخته شود سخت است.
یکی از فروشندگان هم گفته که «مرغهای هر کشتارگاه حجم متفاوتی از خونابه دارند و گاهی تا ۱۵۰ گرم آب نیز در بسته بندی مرغها دیده میشود. این کار اگر عامدانه انجام شود برای کسب سود بیشتر است، چونکه وجود خونابه در بسته بندی سبب سنگینتر شدن وزن مرغهای عرضه شده در هنگام فروش میشود.»
این گزارش با بررسی چندین فروشگاهها مواد پروتئینی در نقاط مختلف شهر، اعلام کرده که به طور متوسط در هر بسته مرغ چیزی حدود ۴۰ تا ۸۰ گرم خونابه وجود دارد، عددی که شاید در ابتدا کوچک به نظر برسد، اما وقتی در تعداد مرغهای کشتار شده و کشتارگاههای فعال ضرب و جمع شود عدد عجیبی به ما میدهد.
محاسبات انجام شده در این گزارش نشان میدهد که اگر در هر کشتارگاه ۲۰ هزار قطعه مرغ با وزن یک کیلوگرم کشتار شود، باتوجه به اینکه در هر کیلوگرم مرغ ۳ هزار تومان خونابه وجود دارد ضرب این دو عدد، رقم ۶۰ میلیون را به ما میدهد یعنی هر کشتارگاه روزانه ۶۰۰۰۰۰۰۰ تومان از خونابه درآمد خواهد داشت.
این عدد باز هم میتواند بزرگتر شود اگر یک کشتارگاه ماهانه ۲۵ روز کاری داشته باشد و روزی ۶۰ میلون تومان هزینه سربار خونابه در بسته بندیها باشد میشود ماهانه چیزی حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان؟! دقت کنید این عدد فقط مربوط به یک کشتارگاهها است.