قیمت ارز و طلا در ایران به سرعت در حال افزایش است بطوری که هر دلار آمریکا به بیش از ۳۸ هزار تومان و هر یورو به بیش از ۴۰ هزار تومان و هر سکه طلا به بیش از ۱۹ میلیون تومان رسیده است. کارشناسان معتقدند افزایش قیمتها در این دو بازار ادامه خواهد داشت.
قیمت ارزهای رایج در ایران رکوردهای تازه‌ای ثبت کرده بطوری که امروز سه‌شنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۱ هر یورو ۴۰ هزار و ۳۴۵ تومان، هر پوند ۴۶ هزار و ۷۲۵ تومان و هر دلار ۳۸ هزار و ۲۴۰ تومان معامله می‌شود.
بازار طلا هم با افزایش شتابان قیمتها روبروست و قیمت هر سکه طلا به ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز یک میلیون و ۶۳۹ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در واکنش به افزایش نجومی قیمتها در بازار طلا و ارز در گزارشی نوشته که به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی بازار تهران رشد ۱۲ درصدی نرخ سکه در بازه زمانی ۲۱ روز اخیر، سیگنال قابل توجهی به معامله‌گران جهت ورود به این بازار است. از سوی دیگر کم‌رنگ شدن احتمال رفع تحریم‌های اقتصادی نیز موجب افزایش سطح انتظارات تورمی در جامعه شده که در نتیجه این انتظارات، افراد با هدف در امان نگه داشتن ارزش دارایی‌های خود در برابر موج تورمی اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار‌هایی مانند سکه و ارز می‌کنند.
به عقیده تحلیلگران، عوامل اقتصادی مانند رشد نرخ تورم و پایه پولی کشور را نیز می‌توان به عنوان دیگر فشار‌های افزایشی موجود در بازار دانست.
برخی کارشناسان عقیده دارند افزایش نرخ نقدینگی و تورم به همراه کسری بودجه و شرایط سیاسی ایران سبب شده تا قیمت ارز در ایران روند افزایشی پیدا کند.
کمال سیدعلی معاون پیشین ارزی بانک مرکزی روز یکشنبه ۲۰ آذرماه گفته بود که «دو مولفه اقتصادی و سیاسی از جمله عوامل اثرگذار بر بازار ارز به شمار می‌روند. افزایش عمده نرخ ارز در شرایط اخیر به این دلیل است که هم به لحاظ اقتصادی و هم تنش‌های بین‌المللی و داخلی کشور در وضعیت حادتری قرار داریم؛ بنابراین تا این دو عامل مدیریت نشود، نمی‌توان چشم‌انداز مناسبی نسبت به آینده بازار ارز ارائه داد.»
معاون پیشین بانک مرکزی افزوده بود که «آنچه اکنون در بستر اقتصادی کشور شاهد آن هستیم، افزایش انتظارات تورمی و میل به مهاجرت و خروج قابل توجه سرمایه از کشور است.»
از سوی دیگر برخی فعالان بازار ارز عقیده دارند تنها یک اتفاق عجیب و بزرگ مانند امضای برجام می‌تواند افسار دلار را بکشد؛ این «اتفاق عجیب و بزرگ» اما دستکم در ماه‌های پیش رو و با توجه به وضعیت خیزش انقلابی مردم و موضع‌گیری غرب علیه جمهوری اسلامی دستنیافتنی به نظر می‌رسد.
از سوی دیگر عوامل دیگری نیز به عنوان محرک‌ها بر افزایش قیمت ارز اثرگذار هستند. وبسایت «تجارت نیوز» در همین رابطه نوشته که یکی از دلایلی که احتمال رشد قیمت دلار در ماه‌های آینده را بیشتر می‌کند قطع گاز پتروشیمی‌ها است. پتروشیمی ارزآورترین صنعت ایران است و حدود ۲۵ درصد از ارز سامانه نیما که بزرگترین بازار ارز ایران است از صادرات این صنایع تامین می‌شود. قطع گاز این صنعت یعنی کاهش ارزآوری و به طور خلاصه یعنی افزایش قیمت.
از سوی دیگر با پایان سال میلادی تجار و بازرگانان باید وجوه خود را تسویه کنند و همین موضوع تقاضا برای ارز را در بازار ایران افزایش می‌دهد. همچنین بسیاری از کارشناسان عقیده دارند کسری شدید بودجه دولت باعث می‌شود که قیمت بالای ارز برای دولت هم جذاب باشد چون اینگونه می‌تواند با ارزی که در اختیار دارد کسری بودجه را پوشش دهد.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی اما «جو» را علت این افزایش قیمتها ارزیابی کرده است! او با اشاره به افزایش قیمت دلار گفته که «یک مقدار آن تحت تاثیر فضاسازی و جوی است که الان از خارج کشور آمده؛ هم بحث اعتراضات و هم بحث ارتباطات چین با کشورهای عربی، بخشی هم به تقاضای سفته بازی برای ارز برمی‌گردد.»
اینهمه در حالیست که آنچه در بازار ارز و طلا در جریان است یکی دیگر از نشانه‌های شکست برنامه‌های اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی است که مهمترین وعده تیم اقتصادی آن کاهش تورم و کنترل قیمت ارز بود!
قابل توجه اینکه سازمان برنامه و بودجه ایران پارسال در گزارشی، یک پیش‌بینی از روندهای شاخص اقتصادی تا سال ۱۴۰۶ با و بدون تحریم‌ها منتشر کرد. بر اساس این گزارش، قیمت دلار با ادامه تحریم‌ها در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۵ هزار تومان پیش‌بینی شده بود. این در حالیست که دلار هم‌اکنون بیش از ۳۸ هزار تومان فروخته می‌شود.
