کمبود برق در ایران بار دیگر تهران را در خاموشی فرو برده است؛ از چراغهای اتوبان تا پله برقی متروها در ساعات مختلف خاموش شده و حالا گزارشها از افزایش ناامنی و سرقت در پایتخت خبر میدهند.
آثار چهار دهه بیاعتنایی جمهوری اسلامی به سرمایهگذاری در زیرساختهای کشور و ویران کردن زیرساختهای بجا مانده از پیش از انقلاب۵۷ به مختل شدن روند زندگی روزمره مردم رسیده است. کشوری که دارنده یکی از بزرگترین ذخایر گازی جهان است از تأمین گاز مورد مصرف در فصول سرد ناتوان شده بطوری که قطع و اُفت فشار گاز طی از هفتههای گذشته مشکلات زیادی برای بخش صنعت و خانگی ایجاد کرده است.
جدا از زیان هنگفتی که قطع گاز کارخانههای صنعتی و تولیدی به اقتصاد کشور وارد کرده و هزاران شهروند در یکی از سردترین زمستانهای سالهای اخیر با قطع گاز روبرو هستند، تولید برق نیز با اختلال روبروست. گاز به عنوان سوخت نیروگاههای فسیلی کشور که بیشتری سهم در تولید برق ایران را دارند، با افت فشار و قطع روبرو شده و در نتیجه بخشی از نیروگاهها تولید خود را قطع و بخش دیگر از مازوت یا نفت کوره به جای گاز استفاده میکنند. استفاده از نفت کوره نه تنها سبب آلودگی شدید هوا شده که امکان تولید برق را نیز کاهش داده است.
در آنسو، مصرف برق به دلیل افت شدید فشار گاز در بخش خانگی افزایش پیدا کرده و بسیاری از شهروندان ناچار به استفاده از «اسپیلیت» و اجاقهای برقی برای افزایش دمای خانهها هستند.
کاهش برق اما مشکلات جدیدتری را ایجاد کرده است و تهران بار دیگر با خاموشی چراغها به ویژه در بزرگراهها در شب و همچنین قطع پله برقی متروها روبرو شده است. خاموشی پایتخت نه تنها زندگی مردم را بیش از پیش با مشکل روبرو کرده بلکه سبب افزایش ناامنی و دزدی نیز شده است.
بر اساس گزارشها شواهد میدانی نشان میدهد که در برخی از ایستگاههای مترو که تا حدودی پرتردد و شلوغ هم هستند، پلههای برقی در طول روز خاموش میشوند و چنین مشکلی صدای شهروندان را در آورده است، لازم به ذکر است که عواملی همچون آلودگی هوا، ترافیک خیابانها و وضعیت کرایه تاکسیها، سردی هوا و…باعث شدند که مردم به استفاده از مترو بیشتر رغبت داشته باشند اما در حال حاضر قطار شهری پایتخت با هفت خط فعال و ۱۴۵ ایستگاه با توجه به خرابی یا خاموشی پله برقیها موجب شده است تا رضایت کامل از این خطوط وجود نداشته باشد.
در همین رابطه ناصر امانی عضو شورای شهر تهران گفته که ۴۰ درصد پلههای برقی تهران هنوز فعال نیستند گویا قطعات به سختی پیدا میشود و به همین دلیل با سختی آنها را تعمیر و راهاندازی میکنند. طبق آماری که از مترو تهران دریافت کردیم متوجه شدیم که در حال حاضر در ایستگاه تجریش پله برقی ۱۱ روز است که خاموش است، در ایستگاه شریعتی نیز پله برقی شش روز است که خاموش است. همچنین سه روز یک پله برقی در ایستگاه میرزای شیرازی و یک پله برقی هم در ایستگاه نبرد ۲ روز خاموش است. بیتردید رفع مشکل پله برقیها ربطی به تحریمها ندارد؛ اما نصب برخی از تجهیزات تغییر کرده است و تأمین قطعات به دلیل این تغییر نصب سخت شده است!
شرکت «توانیر» اعلام کرده که افزایش دما و مصرف بالای برق مشترکان خانگی، صنعتی، ادارات و کشاورزی موجب فشار بر شبکه برق در بیشتر نقاط کشور شده و طی چند روز اخیر شاهد قطعی برق چند ساعته در برخی مناطق بودهایم.
خاموشیها اما زندگی شبانه در تهران را با تهدیدهای مختلفی روبرو کرده و سبب افزایش بزهکاری و دزدی شده است. به گزارش «خبرآنلاین» برای کسانیکه شب هنگام در معابر تهران تردد دارند، تجربه رانندگی یا عبور از خیابانهای تاریک تکراری است، انتشار عکس و فیلمها در فضای مجازی نشان میدهد این روزها روشنایی شهر در شب برای همه معابر میسر نیست، مشاهدات میدانی حکایت از خاموشی چراغ برخی بزرگراهها مانند بزرگراه شهید مدرس دارد، آنطور که ناصر امانی عضو شورای شهر تهران میگوید: «برای صرفهجویی در مصرف انرژی روشنایی برخی معابر را به نوبت خاموش میکنند.»
ناصر امانی توضیح داده که خاموشیها «سبب شده برخی نقاطِ بیدفاع شهری روشنایی نداشته باشند و چراغهای برخی بوستانها و معابر خاموش شوند، مشکلاتی که این وضعیت میتواند ایجاد کند افزایش ناامنی، سرقت و خفتگیریها است، همچنین میتواند سبب افزایش تصادفات در معابر شهری شود، حتی برخی از مردم جرات نمیکنند با خودرو از مناطقی که روشنایی ندارد عبور کنند، این مسئله بهنوعی زندگی شبانه مردم را مختل میکند، ما حتما از طریق شورای شهر این مورد را تذکر میدهیم و پیگیری میکنیم.»
روزنامه «همدلی» هم گزارشی از «مصائب شهروندی در تهران تاریک» دارد و از مختل شدن زندگی مردم و همچنین افزایش سرقت ها و ناامنی در نتیجه این اتفاق نوشته است.
در این گزارش آمده که «تاریکی در برخی خیابانها به حدی است که علائم ترافیکی و تابلوهای راهنمای مسیر نیز از دیدکافی برخوردار نیست. خلاء روشنایی در برخی از کوچه وخیابانها دردسر بزرگی برای عابران پیاده از حیث امنیت نیز شــده است. افزایش سرقتها شاهدی روشن بر این ادعاست. محروم کردن معابر پایتخت از روشنایی، مسئولان دلیل اخذ و اجرای این تصمیم را بالا رفتن مصرف گاز و فشار آمدن به ایستگاههای برق برای تأمین آن اعلام کردند و این ماجرا برای همه کسانی که نیاز به روشنایی در شب است قطعاً اختلال بزرگی ایجاد میکند.»
در ادامه این گزارش آمده که گرفتن نور از شبهای پایتخت هم اعتراض مردم و هم برخی از سازمانها و ارگانها را به دنبال داشت. مردم گفتند خاموشی معابر در ساعات شب امنیت شهر را پایین می آورد، برای کسانی که شب هنگام در معابر تهران تردد دارند، تجربه رانندگی یا عبور از خیابان های تاریک تکراری است، انتشار عکس و فیلمها در فضای مجازی نشان می دهد این روزها روشنایی شهر در شب برای همه معابر میسر نیست.
زنجیره تباهی که از ناتوانی در تولید گاز تا افزایش بزهکاری و سرقت در تهران ادامه یافته تنها یکی از نتایج چهار دهه حکمرانی جمهوری اسلامی است. اصلیترین عامل کمبود گاز، فرسودگی خطوط تولید و توزیع و عدم به روزرسانی تکنولوژی است. موضوعی که از سوی حمیدرضا عراقی مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران مورد تأکید قرار گرفته است: «زمانی که قیمت گاز ارزان باشد طبیعتا کسی به دنبال بخاری با راندمان بالا نمیرود، نیروگاهها خود را بهینه نمیکنند، صنایع نیز به دنبال راهکارهایی برای صرفهجویی سوخت نمیروند که منجر به کاهش قیمتها شود، چرا که قیمت سوخت در هزینههای صنایع بزرگ همچون، فولاد، پتروشیمی و نیروگاهها تاثیر چندانی ندارد، بنابراین اگر قیمت بر اساس برنامه پنجم تغییر میکرد تکنولوژی نیز به این عرصه راه پیدا میکرد.»
به گفته حمیدرضا عراقی «بهینهسازی انرژی مستلزم قیمت، تکنولوژی و فرهنگ است، در همه جای دنیا انرژی قیمتی دارد که مردم نسبت به آن حساس هستند، در ایران قیمت افزایش نیافت، تکنولوژی وارد نشد، فرهنگ مصرف نیز شکل نگرفت و اکنون شاهد شرایط موجود هستیم. در شرایط فعلی، میتوان گفت نیروگاهها ۵۰ درصد با سوخت دوم فعال باشند و یا صنعت سیمان محدودتر شود و یا پتروشیمیها در زمستان کمتر مصرف کنند اما اگر این سیاست به همین روال ادامه پیدا کند، این مشکل را مانند آب زایندهرود هیچ کس نمی تواند حل کند.»