نادر زاهدی – حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) بر پایه آزادیخواهی، ملی‌گرایی و سکولاریسم به وجود آمده است؛ در منشور حزبی به عنوان مهم‌ترین و بنیادی‌ترین سند تشکیلاتی و نقشه راه و کار حزبی آمده است: «حزب مشروطه ایران، برای آزادی میهن، رهایی از فاشیسم مذهبی و پایه‌گذاری یک نظام ملی، مردمی و پیشرو و برقراری یک دمکراسی لیبرال، به معنی اعتبار رای اکثریت در چهارچوب اعلامیه جهانی حقوق بشر، پایه‌گذاری شده است. به عقیده ما سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی نخستین مرحله پیکار است. مرحله دوم که به همان اندازه اهمیت دارد ساختن یک جامعه نوین ایرانی است که تنها با مشارکت همه مردم و گرایش‌های گوناگون میسر خواهد بود. بدین منظور می‌کوشیم از همان نخستین گام در پی برداشتن موانع سیاسی و عاطفی که ایرانیان را از هم جدا کرده است باشیم. ایرانیان به عنوان وارثان تاریخ و فرهنگ مشترک و پرافتخار بهم نزدیک‌تر از آنند که با برچسب‌های ساختگی و بی‌اهمیت بتوان از هم جدایشان کرد. ما همه گروه‌ها و گرایش‌ها را فرا می‌خوانیم که در فرو ریختن دیوارهای ترس و بدگمانی که یگانگی و بهروزی ملت ما را تهدید می‌کند همکاری کنند. احترام به قانون حکم می‌کند که جنایتکاران و غارتگران در دادگاه دادرسی شوند. اینکه افراد در گذشته چه مواضعی داشته‌اند نباید مانع همبستگی کنونی و آینده آنها شود. آنچه اهمیت دارد احترام گذاشتن به حقوق یکدیگر است. مهم‌تر از همه آنکه اشخاص، باورها و نظرهای خود را داشته باشند و هیچکس به خود حق نابود کردن دیگران را ندهد. باید به دوران انتقامجویی و تسویه‌حساب‌های شخصی و سیاسی و ادامه خونریزی پایان داد.»
جملاتی که از منشور حزبی نقل کردم، به صورتی بارز و شفاف اهداف و مبانی فکری حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) را بیان می‌کنند؛ گذار از جمهوری اسلامی- ایجاد دولتی دمکراتیک و سکولار- احترام به حریم شخصی و نهادینه کردن آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در وطن، از مواردی هستند که فعالیت‌های حزبی و تلاش‌های تشکیلاتی حزب را در نزدیک به چهار دهه تشکیل داده‌اند.
همانطور که اشاره کردم، ملی‌گرایی و ایرانخواهی از مبانی پایه‌ای و اصول اساسی ایدئولوژی حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) است؛ در منشور حزبی آمده است: «ارزش‌های تاریخی و تجربه‌های ملت ایران بنیاد برنامه سیاسی ما را تشکیل می‌دهد. ما با بهره گرفتن از بهترین جنبه‌های این ارزش‌ها و تجربه ملی یعنی ناسیونالیسم ایرانی، آزادیخواهی، ترقیخواهی، و عدالت اجتماعی توشه فکری و سیاسی خود را فراهم کرده‌ایم.» ملی‌گرایی حزبی از یکسو معطوف به وطن‌پرستی است و در بندی از منشور آمده است:
«۱ ـ استقلال و تمامیت ارضی و یگانگی ملی ایران برای ما از همه بالاتر است و به هر قیمت و در هر وضعی از آن دفاع می‌کنیم.
۲ ـ حاکمیت مردم و حکومت قانون پایه نظام سیاسی ایران است. رای آزادانه مردم باید سرنوشت کشور و نوع حکومت و سیاست‌های آن را تعیین کند.»
ملی‌گرایی حزبی از سوی دیگر با آزادیخواهی تکمیل می‌شود؛ بنیانگذاران و مؤسسان حزب به این مسئله متوجه بودند و به همین علت در بندهایی از منشور حزبی آورده‌اند:
«۴ ـ هیچ قانون و اکثریتی نمی‌تواند حقوق طبیعی و جدا نشدنی افراد را از آنها بگیرد. این حقوق که در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق‌های حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تعریف شده از جمله شامل مصون بودن جان و آزادی و مال مردم در پناه قانون و وظایف دولت در تامین حداقل شرایط زندگی منطبق با شئون انسانی برای همه مردم است.»
حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) برای استقرار اهداف ملی‌گرایانه و آرمان‌های حزبی در ایجاد جامعه‌ای آزاد و دولتی دمکراتیک، به مسئله بنیادین آموزش و پرورش و حقوقی که برآمده از آنست نیز توجه می‌کند؛ در بندهایی از منشور حزبی در این رابطه آمده است:
«۱۵ ـ فرهنگ عامل حیاتی پیشرفت جامعه است. آزادی هنر و آفرینش فرهنگی و پژوهش علمی و پیشبرد فرهنگ ملی و کمک به بالندگی فرهنگ‌های محلی و گسترش زیرساخت فرهنگی کشور و تشویق هنرمندان و پژوهشگران باید راهنمای سیاست فرهنگی باشد.
۱۶ ـ بیشترین اولویت از آن آموزش و پرورش است. از هیچ سرمایه‌گذاری برای بالابردن سطح آموزش گروه‌های سنی گوناگون به ویژه کودکان و نوجوانان نباید دریغ داشت. آموزش فنی و حرفه‌ای از راه بسیج کردن امکانات مؤسسات مختلف در بخش‌های گوناگون اقتصاد باید جای مهمی در تلاش آموزش داشته باشد. دانشگاه‌ها باید با مؤسسات دیگر در پژوهش‌های علمی و فنی همکاری کنند. برنامه‌ریزی آموزش باید با توجه به نیاز‌های بازار کار و هماهنگ با برنامه‌ریزی کلی کشور صورت گیرد. فرزندان ایران باید با ارزش‌های ملی و انسانی آشنا شوند و با ذهن‌های گشوده بر تفکر آزاد علمی پرورش یابند. به معلمان و استادان و آموزشگران باید پاداش شایسته مادی و معنوی آنان داده شود.»
دقت در مسئله حقوق اقوام و تحولات حقوقی در مسائل جنسیتی و اعتقادی انسان‌ها و رعایت آنها در جامعه‌ای آزاد و دولتی دمکراتیک به همراه آزادی اقتصادی و تجاری- مالیه که مبتنی بر ملی‌گرایی آزادیخواهانه است، از دیدگاه حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) تأمین کننده حفظ و حراست چارچوب ارضی ایران است.
♦← انتشار مطالب دریافتی در «دیدگاه» و «تریبون آزاد» به معنی همکاری با کیهان لندن نیست.
