وزارت آموزش و پرورش از راه‌اندازی قرارگاهی به نام «کوثر» در این وزارتخانه خبر داده که هدف آن آماده ساختن کودکان دختر برای ازدواج و فرزندآوری است. اصرار جمهوری اسلامی به ترویج کودک‌همسری در ایران سبب افزایش پرسرعت آمار طلاق کودکان و بروز پدیده « کودک بیوه‌گی» در کشور شده است.
شهره صادقی مشاور رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور از تاسیس «قرارگاه کوثر» با هدف آماده‌سازی دانش‌آموزان برای نقش همسری و مادری خبر داد. قرارگاهی که به گفته شهره صادقی، به همت وزیر آموزش و پرورش و پیگیری رئیس سازمان نوسازی مدارس تشکیل شده است.
شهره صادقی در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا» گفته که «کارگروه کوثر با هدف برقراری عدالت تربیتی در حوزه دانش‌آموزان دختر، انسجام خواهران و دختران جهادی برای شناسایی و حل مسائل تعلیم و تربیت با رویکرد انقلابی و جهادی تشکیل شده است.»
شهره صادقی به عنوان دبیر کارگروه «کوثر» گفته محل فعالیت کارگروه‌ها در ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها نیز فعالیت می‌کند. او گفته این کارگروه در راستای احیای دستور علی خامنه‌ای برای ارائه «الگوی سوم زن مسلمان ایرانی» فعال شده است.
همچنین برنامه‌های این کارگروه ترویج نقش‌های سنتی و بازدارنده برای دختران است که صادقی از جمله به نیازسنجی مسائل معنوی و آموزشی، توجه به امکانات سخت‌افزاری ویژه دختران، تغییر در فضای آموزشی متناسب با روحیات دختران، ارتقا سطح سواد در ابعاد مختلف با توجه به فضای ذهنی دختران و هویت‌بخشی و آماده‌سازی دختران جهت ایفای نقش مادری و همسری» اعلام شده است.
این طرح با واکنش کارشناسان روبرو شده و از جمله محمدرضا نیک‌نژاد کارشناس حوزه آموزش گفته که «بخشی از جامعه تحت تأثیر این تبلیغات قرار می‌گیرد. این نوع طرح‌ها موجب افزایش کودک همسری در مناطق محروم می‌شود. در واقع کسانی که به لحاظ اقتصادی و فرهنگی ضعیف هستند، قربانی این نوع طرح‌ها هستند.»
محمدرضا نیک‌نژاد افزوده که «ادامه کودک همسری و قتل‌های ناموسی نشان می‌دهد که دست کم با مردسالاری و این‌گونه نگاه مقابله نمی‌شود.»
به گفته این کارشناس آموزش «سوادآموزی از اهداف مهم آموزشی و هدف مهم دیگر مهارت‌آموزی دانش‌آموزان است. یعنی آماده کردن افراد برای آینده تا بتوانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند؛ با توسعه ارتباطات، افراد با جوامع و فرهنگ‌های دیگر آشنایی بیشتری پیدا کرده‌اند، تا جایی که می‌توان گفت به یک جهانِ واحد نزدیک شده‌ایم. آماده کردن افراد برای ورود به چنین جهانی از وظایف مهم آموزش و پرورش است. اما برنامه‌ها و عملکرد این وزارتخانه در این زمینه مشکل دارد.»
این کارشناس آموزش در ادامه افزوده که «آموزش‌وپرورش در مهارت‌آموزی دانش‌آموزان کاملا شکست خورده است. یکی از ابعاد مهارت‌آموزی، مهارت‌های اقتصادی برای ورود به بازار کار است» اما آموزش و پرورش سیستمی درست کرده که خانواده را گمراه می‌کند که فرزندانشان بدون کنکور و قبولی در دانشگاه خوب نمی‌توانند زندگی خوبی داشته باشند.»
این کارشناس آموزشی همچنین تحمیل بُعد دینی در آموزش و پرورش را زیان‌بار دانسته و گفته که «آموزه‌های دینی آموزش و پرورش حتی به آموزه‌های مذهبی در خانواده‌ها هم آسیب زده است. ضمن آنکه این آموزه‌ها در مدارس هم تنها بخشی از دین اسلام را در برمی‌گیرد. در واقع نگاه خاصی از اجتهاد در سیستم آموزش و پروش القا می‌شود.»
به گفته این کارشناس حوزه آموزش این نوع سیاست‌گذاری در آموزش و پرورش شکست خورده و اگر بخشی از آن مانده به دلیل نگاه امنیتی است.
این در حالیست که یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم نه تنها عملکردی منفی در بخش‌های مختلف آموزش و پرورش داشته بلکه اولویت خود را موضوع «دینی کردن مدارس» می‌داند. او با تأکید بر اجرای سند تحول بنیادین، به دنبال افزایش ارتباط وزارت آموزش و پرورش و حوزه علمیه است. برنامه‌ای که خروجی آن طرح‌ها و قرارگاه‌هایی مانند قرارگاه «کوثر» شده است!
جمهوری اسلامی همواره مروج کودک‌همسری و فرزندآوری جوانان در سنین پایین برای افزایش جمعیت کشور بوده است. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، ۳۲ هزار ۵۲۴ دختر کمتر از ۱۵ سال ازدواج کردند. مرکز آمار ایران به صورت مشخص آمار ازدواج دختران ۱۵ تا ۱۸ ساله را منتشر نمی‌کند و دسته‌بندی بعدی این مرکز مربوط به ازدواج‌های دختران ۱۵ تا ۱۹ سال است که مشخص نیست چند نفر از آنها در سن زیر ۱۸ سال ازدواج کرده‌اند.
همچنین بر اساس آمار منتشرشده مرکز آمار ایران در سال گذشته ۳۱ هزار و ۳۷۹ دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله ازدواج کردند. این آمار در مقایسه با آمار سال ۹۸ بیانگر افزایش ۱۰/۵ درصدی ازدواج دختران در این رده سنی است که آمار منتشره تنها معطوف به ازدواج‌های ثبت شده در سازمان ثبت احوال کشور است .
به استناد داده‌های مرکز آمار ایران، ۱۳۱ هزار کودک کمتر از ۱۵ سال، در پنج سال گذشته در ایران توسط والدین و یا سرپرست‌های خود به عقد ازدواج درآورده شده‌اند. فقط در سال ۹۶، گزارش شده تعداد ۳۳۳۷۱ نفر از دخترانی که عقد شده‌اند، کمتر از ۱۵ سال داشتند. سال‌های بعد از آنهم وضعیت فجیعی در این زمینه برقرار بوده است؛ در سال‌های ۹۷.۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰، به ترتیب ۳۰۵۳۲ نفر، ۲۸۴۱۲ نفر، ۳۱۵۱۸ نفر، ۷۵۲۹ نفر کودکان دختر بی‌اختیار را پای سفره عقد نشانده‌اند.
در مواردی وضعیت برای پسران هم به همین منوال است. جدا از آنچه در روانشناسی «بلوغ» تعریف می‌شود و با وجود اینکه شرع و اسلام پسران زیر ۱۵ سال را کودک می‌داند اما طبق همین آمار، ازدواج ۴۲ پسر کمتر از ۱۵ سال در سال ۹۶ ثبت شده است. ۲۹ نفر، ۲۳ نفر، ۲۱ نفر و ۸ نفر هم مربوط به پسرانی از این رده سنی است که به ترتیب در سال‌های ۹۷.۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ عقد شده‌اند.
افزایش کودک‌همسری به همان نسبت آمار طلاق در سنین کودکی را نیز افزایش داده است. سمیرا دماوندی حقوقدان و فعال حقوق کودکان تابستان امسال در گفتگو با «همشهری» آماری هولناک از کودکان بیوه در ایران ارائه داد.
به گفته سمیرا دماوندی هر ساله ارقامی در مورد کودکان مطلقه و بیوه زیر ۱۸ سال از سوی مراکز پژوهشی و اماری استخراج می شود، با توجه به آمار سال ۱۳۹۵ درحال حاضر بیش از ۱۴ هزار دختر زیر ۱۸ سال مطلقه یا بیوه در کشور وجود دارد.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سال ۱۳۹۲ برخلاف سیاست‌های پیشین برای کنترل جمعیت در ایران، خواستار اجرای برنامه‌هایی برای افزایش جمعیت تا حد ۱۵۰ میلیون نفر شد و فرمان خود را زیر عنوان «سیاست‌های کلی جمعیت» به قوای سه‌گانه ابلاغ کرد. در پی اعلام سیاست رشد جمعیت از سوی رهبر، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز دستورالعملی چهار ماده‌ای را به منظور تبیین سیاست کلی افزایش جمعیت به وزارتخانه‌های کشور، بهداشت و درمان و کار ابلاغ کرد. تسهیل در رشد جمعیت از جمله موارد این دستورالعمل بود.
هر چند بخشی از سیاست‌های علی خامنه‌ای در دولت حسن روحانی پیش رفت اما مصوباتی که به بهانه ترویج ازدواج و فرزندآوری، در واقع کودک‌همسری را ترویج می‌کنند در دولت ابراهیم رئیسی افزایش یافته است.
اول دی‌ماه امسال نیز رسانه‌های حکومتی در خبر هولناکی از اجازه تحصیل دختران «کودک‌همسر» در مدارس روزانه و در کنار دیگر دانش‌آموزان دختر خبر دادند.
خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار نامه‌ای رسمی از سوی رابعه امامی رضوی مشاور وزیر آموزش و پرورش از امکان ثبت‌نام و تحصیل «کودک‌همسران» دختر در مدارس روزانه و تحصیل آنها در کنار کودکان و نوجوان دیگر خبر داد.
خبرگزاری «تسنیم» نوشته بود که دانش‌آموزان دختر ازدواج‌کرده می‌توانند با رعایت شئونات دانش‌آموزی و اصول اخلاقی و تربیتی با دیگر دانش‌آموزان در مدارس روزانه به تحصیل خود ادامه دهند. همچنین اعلام شده که این تصمیم برای تشویق به ازدواج و فرزندآوری اتخاذ و ابلاغ شده است!
تا پیش از این قانون، دختران زیر ۱۸ سال اگر ازدواج می‌کردند از ادامه تحصیل در مدارس روزانه و عادی منع شده و باید در مدارس شبانه و یا به صورت غیرحضوری تحصیل می‌کردند.
خبرگزاری تسنیم با یادآوری این محدودیت برای کودک‌همسران به عنوان «قانون نانوشته و عُرف غیرمنطقی»، مدعی شده بود که «این اتفاق سبب می‌شود دخترانی که در سنین ابتدای جوانی ازدواج می‌کنند- بدون در نظر گرفتن استعدادهای آنها- از ادامه تحصیل و رسیدن به مدارج عالی علمی بازبمانند یا اینکه دختران به دلیل علاقه به ادامه تحصیل، فرصت‌های مناسب انتخاب همسر و تشکیل خانواده را از دست بدهند.»
