بر اساس اطلاعات تازه منتشر شده، علت خودکشی دستجمعی یک خانواده در مشهد در اوایل اسفندماه «فقر» بوده است. پیشتر رسانه‌های حکومتی مدعی شده بودند علت خودکشی اعضای این خانواده «ایجاد مزاحمت ناموسی» بود.
دوم اسفندماه خبر تکاندهنده خودکشی اعضای یک خانواده در خیابان «شهید سلامی» مشهد منتشر شد. پسر جوان این خانواده سه روز پیشتر خودکشی کرده و جان باخته بود و پنج عضو باقیمانده خانواده نیز اول اسفندماه با خوردن قرص بطور دستجمعی اقدام به خودکشی کردند که یکی از اعضای خانواده زنده ماند.
صادق صفری قاضی ویژه قتل عمد مشهد که خودش در محل حادثه حضور یافته درباره این پرونده گفته بود که دو دختر جوان به همراه مادرشان روی رختخواب های پهن شده بر کف پذیرایی جان باخته و دختر و پسر جوان دیگر نیز توسط امدادگران به مرکز درمانی انتقال یافتند.
بر اساس اطلاعات تکمیلی منتشر شده دختر ۱۸ ساله خانواده که به بیمارستان منتقل شده بود پس از ساعاتی درگذشت و پسر ۲۲ ساله که او هم به بیمارستان منتقل شد به کما رفته است.
وبسایت «مشرق نیوز» نزدیک به نهادهای امنیتی روز سوم اسفند با انتشار گزارشی نوشت که «با انتقال اجساد «مریم- ع» (مادر خانواده)، «رویا -ه» (دختر متولد ۷۹) و «مژگان–ه» (دختر متولد ۷۶) به پزشکی قانونی، بررسی‌های قضایی توسط قاضی شعبه ۲۰۸ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد ادامه یافت. انتظار می‌رفت پسر و دختری که علائم حیاتی داشتند از کما خارج شوند و راز خودکشی گروهی را فاش کنند اما متاسفانه عصر روز گذشته دختر ۱۸ ساله نیز که زهرا نام داشت در مرکز درمانی جان سپرد و تنها بازمانده این اقدام هولناک هم در کما بسر می‌برد و وضعیت بسیار وخیمی دارد و بدین ترتیب پرونده مرگ مرموز اعضای این خانواده پیچیده‌تر شده است.»
در ادامه این گزارش و دیگر خبرهای منتشر شده از این خودکشی خانوادگی آمده بود یک دستنوشته به تلویزیون خانه چسبانده شده بود که نشان می‌داد اعضای این خانواده به دلیل ایجاد مزاحمت ناموسی توسط پرایدسوار جوانی به نام «ب» و بعد از خودکشی پسر جوان خانواده، تصمیم به خودکشی گروهی گرفته‌اند!
هرچند خودکشی دستجمعی یک خانواده به چنین «دلیل»ی دور از ذهن به نظر می‌رسید اما «مشرق نیوز» مدعی شده بود که «اعضای خانواده رمز گوشی‌های تلفن خود را برای اثبات ادعاهایشان نوشته و آنها را در کنار هم گذاشته بودند.»
بطور منطقی اما اگر خانواده با مزاحمت از سوی کسی روبرو شده بودند که به همین دلیل همگی تصمیم به خودکشی گرفتند، می‌بایست اسناد مربوط به مزاحمت را نیز در گوشی خود می‌داشتند و یا به پلیس مراجعه می‌کردند! نه اینکه در ابتدا یکی از اعضا، و سپس دیگر اعضای خانواده بطور گروهی خودکشی کنند و فردی که ادعا می‌شود «مزاحمت» ایجاد کرده، آزاد بگردد و چه بسا باعث «خودکشی دستجمعی» خانواده‌های دیگر شود! چنین ادعایی بی‌پایه‌تر از آن به نظر می‌رسید که باورپذیر باشد.
اکنون خبر جدیدی نشان می‌دهد برخلاف ادعای رسانه‌های حکومتی علت خودکشی این خانواده «فقر» بوده است. صفحه توئیتری «۱۵۰۰ تصویر» که اخبار حقوق بشری مربوط به ایران را منتشر می‌کند در توئیتی نوشته که «چند هفته‌ی پیش خانواده‌ی شش نفره‌ای در مشهد خودکشی دستجمعی کردند و در رسانه‌های حکومت دلیل این خودکشی، مسائل ناموسی اعلام شد. بنابر اطلاعاتی که از نزدیکان این خانواده به دستمان رسیده، این خودکشی دستجمعی نه به دلیل مسائل ناموسی که به خاطر فقر شدید خانواده بوده است.»
در ادامه این توئیت آمده که «در روزهای اخیر به بسیاری از خبرنگاران از سوی مراجع قضایی دستور داده شده است تا خبرهای خودسوزی و یا خودکشی مردم به‌دلیل فقر را منتشر نکنند.»
چند هفته‌ی پیش خانواده‌ی شش نفره‌ای در مشهد خودکشی دسته‌جمعی کردند و در رسانه‌های حکومت دلیل این خودکشی، مسائل ناموسی اعلام شد. بنابر اطلاعاتی که از نزدیکان این خانواده به‌دستمان رسیده، این خودکشی دسته‌جمعی نه به دلیل مسائل ناموسی که بخاطر فقر شدید خانواده بوده است.
— +۱۵۰۰تصویر (@۱۵۰۰tasvir) March 3, 2023
مردی حدودا ۵۰ ساله که روبروی خانه این خانواده مغازه داشته و جزو نخستین نفراتی بوده که سر صحنه حاضر شده به روزنامه «اعتماد» گفته که «من مغازه‌ام روبروی خانه اینها است. خیلی این خانواده را نمی‌شناسم. فقط روز حادثه وقتی پسرخاله‌شان در خانه آنها را کند تا داخل شود، دیدم صدای گریه می‌آید برای همین من هم رفتم بالا. »
او گفته پسری که هنوز زنده مانده بود به پسرخاله‌اش پیامک داده که بیاید: «همین پسری که زنده مانده به پسرخاله‌اش «پیامک» زده بود که برادرم خودکشی کرده ما هم حال‌مان خراب است و دنبال ما بیایید. اگر هم به خانه ما آمدید و ما در را باز نکردیم، در را بشکنید.»
این مغازه‌دار گفته که «وقتی بالا رفتم پسرخاله آنها گفت فوت کردند. صحنه خیلی وحشتناکی بود… مادر و یکی از دختران این خانواده فوت کرده بودند و نفس نمی‌کشیدند اما وقتی دست دو نفر دیگر (دختر و پسر) خانواده را گرفتم، دیدم دست‌شان هنوز داغ است. عملیات احیا را بلد هستم با دستم به قفسه سینه آنها شوک دادم و دیدم نفس‌شان برگشت. بعد هم اقوام‌شان به اورژانس و پلیس خبر دادند. یک دستنوشته هم به تلویزیون زده بودند که پسرخاله‌شان خواند اما چون حریم خصوصی‌شان بود من به خودم اجازه ندادم دستنوشته را بخوانم.»
در سال‌های گذشته آمار خودکشی به دلیل فقر افزایش یافته است. بطور میانگین روزانه ۱۵ نفر در ایران دست به خودکشی می‌زنند و سن خودکشی در ایران از جوانی به نوجوانی و حتی کودکی رسیده است. این رقم مربوط به آمارهای گزارش شده از خودکشی است و با توجه به اینکه بخشی از اقدام به خودکشی‌ها گزارش و ثبت نمی‌شود، پیش‌بینی می‌شود آمار اقدام به خودکشی در ایران بسیار بیشتر از آمارهای اعلام شده باشد.
آمار رو به افزایش خودکشی کودکان و نوجوانان در ایران؛ فقر و مشکلات اقتصادی عامل اصلی!
در یک نمونه دو کارگر پتروشیمی ایلام که به دلیل مشکلات اقتصادی کارفرما از کار اخراج شدند در امرداد امسال و با اختلاف کمتر از ۲۴ ساعت خودکشی کرده و جان باختند. چند روز بعد یک جوان ۱۸ ساله اهل شهرستان ملکشاهی نیز به دلیل مشکلات روحی ناشی از خودکشی برادر دوقلویش خود را حلقآویز کرد. برادر دوقلوی او هفتم خرداد ۱۴۰۱ به دلیل مشکلات معیشتی با خوردن قرص برنج به زندگی خود پایان داده بود.
روزنامه «اعتماد» در شماره ۱۹ شهریور در یادداشتی با عنوان «تعداد قربانیان خودکشی در ایران از میانگین جهان سبقت گرفت» به استناد آمار مطرح شده توسط جامعه‌شناسان نوشته بود، آمار خودکشی در ایران به روزانه ۱۵ نفر رسیده است.
بر اساس این گزارش همچنین آمار پزشکی قانونی نشان می‌دهد که جوانان قربانیان اصلی خودکشی‌اند و بیشتر خودکشی‌ها بین افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله رخ می‌دهد. حلقآویز کردن، مسمومیت با سم و دارو، خودسوزی، شلیک با سلاح گرم و سقوط از بلندی شایع‌ترین روش‌های خودکشی در کشور است.
همچنین اقدام به خودکشی تا مدتی پیش در بین زنان دو برابر مردان بوده اما به نظر می‌رسد این روند به دلیل مشکلات معیشتی گسترده و بیکاری، در حال تغییر باشد. آمارها نشان می‌دهد در سال ۹۹ بین مردان حدود ۶۵ درصد و در میان زنان ۳۵ درصد اقدام به خودکشی کرده‌اند و در سال ۹۸ مردان ۷۰ درصد خودکشی‌ها را شامل می‌شدند.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی پزشکی قانونی ۷ درصد از آمارهای خودکشی ثبت شده در ایران مربوط به افراد زیر ۱۸ سال است. همچنین آمار ثبت شده خودکشی افراد زیر ۱۸ سال طی یک دهه منتهی به سال ۱۴۰۰ تا ۲۵۰ مورد بوده است.
آمار خودکشی کودکان و نوجوانان پس از شیوع کرونا و آموزش آنلاین با جهش روبرو شد؛ خانوارهای زیادی به دلیل فقر توان خرید ابزارهایی مانند تلفن هوشمند و تبلت برای کودکان نداشتند و آنها از شرکت در کلاس‌های آنلاین بازماندند. موارد متعدد خودکشی منجر به مرگ در میان دانش‌آموزان به همین علت طی دو سال شیوع کرونا ثبت شد که اکثر آنها متعلق به ساکنان مناطق محروم و فقیرنشین بود.
