مراسم چهارشنبه سوری ۱۴۰۱ در ایران به صحنه اعتراضات ضدحکومتی تبدیل شد. در اغلب شهرها با وجود فضای امنیتی و حضور گسترده نیروی انتظامی و لباسشخصیها تجمعات زیادی شکل گرفت.
با اینکه گفته شده بود رویکرد پلیس با مردم «اجتماعی» است اما در مواردی اقدام به ضرب و جرح افراد کردند. شماری بازداشت شدند و نیروی انتظامی در بعضی شهرها برای متفرق کردن مردم با سلاح ساچمهای به سمت آنها شلیک کرد.
در همین ارتباط اشپیگل آلمان در گزارشی با اشاره به اینکه مردم ایران در یک سنت قدیمی آخرین سهشنبه سال نزدیک نوروز باستانی را جشن میگیرند و از روی آتش میپرند، نوشت رژیم ملاها و نیروهای امنیتی علیه اعتراضات جدید دست به اقدامات وحشیانه زدند.
برخی منابع میگویند نیروهای امنیتی به دلیل شرایط خاص چهارشنبه سوری دستور داشتند تا جای ممکن از اصطکاک با مردم خودداری کنند. تمام یگانها از جمله گردانهای امنیتی سپاه پاسداران در حالت «آمادهباش» بودند اما بر حسب سابقه چون ریسک برخورد با مردم در این روز زیاد بود عقب نگه داشته شدند. در فضایی که با شور و شادی و اعتراض شکل گرفت، شرایط برای نیروهای امنیتی اصلاً عادی نبود.
وای به حالت رهبری اگر گیر مردم بیفتی! #سوراخموشبخرhttps://t.co/1rGY9nLql6
— Mooniter (@Mooniter) March 14, 2023
همزمان با وجود اینکه اینترنت مختل شده بود و در بعضی شهرها چند ساعت بطور کل قطع بود اما با تأخیر نیز ویدئوهای زیادی از حضور گسترده مردم در خیابانهای شهرهای مختلف منتشر شد.
ویدئوهایی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده نشان میدهد مأموران ضدشورش در گوشهای از خیابان جمع شده و نظارهگر تجمعاتی هستند که در آن مردم شعارهای ضدحکومتی سر میدادند.
بنازیم به شیر دخترا و پسرای این مملکت که اینجور بی پروا جلوی مامورا وایستادن
زن ، زندگی ، آزادی 🕊️
۲۳ اسفند
اکباتان #بچه_های_اکباتان#مهسا_امینی pic.twitter.com/E7EXsyM2yk— شهرک اکباتان | Ekbatan (@shahrak_ekbatan) March 14, 2023
برخی میگویند حضور پلیس در خیابانها کمتر بود اما تعداد لباسشخصیها خیلی زیاد بود. «ننگ ما، ننگ ما، رهبر الدنگ ما»، «مرگ بر حکومت بچهکُش»، «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه»، «فقر فساد گرونی، میریم تا سرنگونی»، «مرگ بر خامنهای» از شعارهایی بود که مردم در شهرهای مختلف سر دادند.
در هیدج زنجان مردم شعار «جاوید شاه» و در مناطقی از جنوب شهر تهران از جمله سی متری «جی» شعار «رضا شاه، روحت شاد» سر دادند. در کرج نیز در حمایت از شاهزاده رضا پهلوی شماری از مردم شعار دادند «ایران شده آماده، فرمان بده شاهزاده».
چهارشنبهسوری در تهران: رضاشاه روحت شاد!
سهشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۱#چهارشنبه_سوری#انقلاب_ملی_ایران#اعتراضات_سراسری pic.twitter.com/I0gIvd5FkX
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 14, 2023
اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب مؤتلفه در مورد شعار «مرگ بر دیکتاتور» به ایلنا در سخنانی عجیب و غریب گفته «این احمقهایی که عقلشان نمیرسد که میروند آن بالا و میگویند مرگ بر دیکتاتور نمیفهمند، اولا دیکتاتوری نیست. تو در نهایت آزادی داری میگویی مرگ بر دیکتاتور و خانهات مشخص است. صبح هم میخواهی بروی میتوانند تو را بگیرند، ببرند. در نهایت آزادی شعار میدهی، بعد میخوابی و صبح هم میروی سر کارت. پس آیا اینکه آدم با آزادی بگوید مرگ بر دیکتاتور مسخره نیست؟!»
در تهران تعدادی از مردم در مقابل منزل حمیدرضا روحی تجمع کردند. او در ۲۶ آبان ۱۴۰۱ در محله شهرزیبا توسط نیروهای حکومتی کشته شد. اغلب آنهایی که به یاد او در مقابل خانهاش جمع شده بودند جوانانی هم سن و سال خودش بودند.
ویدئوهای زیادی از رقص و شادی مردم دور بوتههای آتش بدون حجاب منتشر شد. دختران روسری سوزاندند و در بعضی شهرها دختر و پسر در گروههای کوچک و بزرگ قاشقزنی کردند و ترانههای نوروزی خواندند و به پایکوبی پرداختند.
قاشقزنی در تهران خیابان سنایی
سهشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۱#چهارشنبه_سوری#انقلاب_ملی_ایران#اعتراضات_سراسری
*ویدئوهایی که کیهان لندن منتشر میکند تنها شماری از صدها ویدئویی است که توسط شهروندان در شبکههای اجتماعی منتشر میشود. pic.twitter.com/I06jn3Y5Tt
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 14, 2023
آمار دقیق تعداد بازداشتیها مشخص نیست اما مقامات نیروهای انتظامی گفتهاند در تهران ۸ نفر به اتهام «تخریب اموال عمومی» بازداشت شدند. در بعضی شهرها پلیس ماشینهایی را توقیف کرد که با صدای بلند از آنها موزیک پخش میشد و جوانان در محل توقف ماشینها رقصیده بودند!
ویدئوهایی نیز منتشر شده که نشان میدهد تعدادی از مردم به سراغ پایگاههای بسیج رفتهاند و به سوی آنها ترقه و آتش پرتاب کردهاند. برخی در شهرها و محلات مختلف پرچم جمهوری اسلامی و تصاویر علی خامنهای و بنرهای قاسم سلیمانی را به آتش کشیدند.
چهارشنبه سوری امسال در حال و هوای انقلاب ملی ایران برگزار شد و انتظار میرود در ادامه سه روز اعتراضات و «آتشبازی» که از چندی پیش در شبکههای اجتماعی اعلام شده بود، امروز ۲۴ اسفند نیز همزمان با زادروز و ۱۴۵ سالگی رضاشاه بزرگ بنیانگذار ایران نوین نیز تجمعات و اعتراضات شبانه ادامه یابد.
اینهمه در حالیست که با فروکش کردن اعتراضات خیابانی در پی سرکوب وحشیانه توسط حکومت و بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر و کشته شدن حدود ۶۰۰ نفر از معترضان و اجرای احکام اعدام، مقامات ادعا کرده بودند تظاهرات را مهار کرده و همه چیز آرام و تحت کنترل است. حتا احمد خاتمی امام جمعه تهران ادعا کرده بود «خدا آتش اعتراضات را خاموش کرد!» اما حضور گسترده مردم در چهارشنبه سوری بار دیگر نشان داد که ادعاهای حکومت بیاساس است و جامعه در هر فرصتی که بتواند نارضایتی و عزم خود را علیه جمهوری اسلامی و برای آزادی به نمایش میگذارند.