رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی «فراجا» از مرگ ۱۷۶ نفر، مصدومیت چهار هزار و ۱۱۶ نفر و ۱۸ هزار و ۴۹۴ فقره تصادف رانندگی منجر به خسارت در جادههای کشور از زمان اجرای «طرح نوروزی» تا روز ۲۷ اسفند خبر داده است.
سرهنگ احمد شیرانی در گفتگو با ایسنا از مرگ ۱۷۶ تن در پی وقوع ۱۵۱ فقره تصادف فوتی نیز خبر داد و افزود: «این آمار مربوط به جانباختگان صحنه تصادفات است و احتمال افزایش جانباختگان در آمارهای نهایی وجود دارد.»
وی با بیان اینکه ۱۸ هزار و ۴۹۴ فقره تصادف خسارتی در این مدت رخ داده است، گفت: «همچنین سه هزار و ۹۲ مورد تصادف جرحی نیز در همین مدت زمانی رخ داده که منجر به مصدومیت چهار هزار و ۱۱۶ نفر شده است. متاسفانه درصد قابل توجهی از این افراد تا پایان عمر درگیر عوارض ناشی از تصادف خواهند بود.»
به گفته وی بیشترین تصادفات فوتی در استانهای خراسان رضوی، فارس، کرمان و سیستان بلوچستان و اصفهان بوده است.
شیرانی با اشاره به افزایش سفرهای بین استانی در سراسر کشور از ابتدای اجرای طرح نوروزی پلیس در جادهها از ۲۴ تا ۲۷ اسفندماه افزود: «تهران، مازندران، البرز، فارس و اصفهان دارای بیشترین تردد در این مدت بودهاند. کمترین تردد استانی هم در استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد انجام شده است.»
در سه روز نخست اجرای طرح نوروزی پلیس در جادههای کشور بیش از ۷۸ میلیون سفر بین استانی در جادهها انجام شده که در مقایسه با چهارسال گذشته افزایشی قابل توجه یافته است.
آمارهای سه روز اخیر بیانگر خروج دستکم ۲۵۰ هزار دستگاه اتومبیل از دو استان تهران و البرز است. همچنین آمارها نشان میدهد که بیشترین ورود ماشین و استقرار آنها در استان مازندران بوده و بیش از ۴۴ هزار اتومبیل در همین سه روز که از اجرای طرح نوروزی میگذرد وارد این استان شده است.
در روز ۲۸ اسفند سال گذشته نیز سردار تیمور حسینی جانشین پلیس راهنمایی و رانندگی از کشته شدن ۱۰۷ تن در تصادفات رانندگی از زمان اجرای طرح نوروزی پلیس در جادهها تا آن روز خبر داده و گفته بود: «حجم تردد در جادهها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۹ درصد افزایش داشته است.»
به گفته وی این آمار در مقایسه با افزایش میزان ترددها به نوعی به نسبت قبل کاهش داشته، «اما از نظر ما حتی یک کشته و مجروح نیز زیاد است و به همین دلیل از رانندگان میخواهیم که قوانین و مقررات را رعایت کنند.»
بنا بر اعلام سازمان پزشکی قانونی، در نوروز سال ۱۴۰۰، هزار و ۸۰ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند در حالی که در نوروز ۱۳۹۹، این رقم ۵۳۴ نفر بود که به معنی افزایش ۹۲/۶ درصدی کشتهشدگان در تصادفات رانندگی بوده است.
خبرگزاری مهر در همین ارتباط سال گذشته از قول کمالهادیانفر نوشته بود: «۱۷ هزار کشته در سال، معادل جان باختن ۲ نفر در هر ساعت بر اثر تصادفات بوده و به ازای هر یک نفر کشته ۳۰ نفر مجروح شده که ۱۰ تا ۲۰ درصد آنان دچار معلولیت میشوند.»
او با بیان اینکه هر سال ۳۶۹ هزار نفر در حوادث جادهای مجروح میشوند، افزوده: «به ازای هر قربانی، هشت میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به اقتصاد کشور خسارت وارد میشود.»
به این ترتیب به نظر میرسد این رویه مرگبار هر سال با خسارات جانی و مالی بیشتر تکرار میشود و «طرح نوروزی» پلیس راه نیز نقشی در کاهش تصادفات بازی نمیکند.
شمار قربانیان حوادث جادهای در ایران در یک دهه گذشته همچنان بالاتر از میانگین جهانی است و با کشورهای پیشرفته اروپایی قابل مقایسه نیست.
بر پایه برآورد سازمان بهداشت جهانی در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، سالی بیش از ۲۰ نفر در حوادث جادهای جان خود را از دست مىدهند.
این میزان تلفات بیش از پنج برابر تعداد قربانیان در کشورهایی مانند آلمان، اسپانیا و ژاپن است و از میانگین جهانی هم ۲ نفر بیشتر است.
مهمترین علل مرگ و میر فراوان در حوادث جادهای ایران، غیراستاندارد بودن اتومبیلهاى تولید و مونتاژ داخل، نامناسب بودن زیرساختهای حمل و نقل و وجود هزاران نقطه حادثهخیز است که بودجهای صرف بهبود آنها نمیشود.
این معضلی است که حتی مسئولان هم به آن اعتراف میکنند. حکومت جمهوری اسلامی با جلوگیری از واردات آزاد اتومبیلهای با کیفیت خارجی، بازار ایران را برای چند شرکت داخلی به یک بازار انحصاری تبدیل کرده و تولیدکنندگان اتومبیل اجبار و انگیزهای برای رقابت و ارتقاء کیفیت محصولاتشان ندارند.
اتومبیلهاى مختلف پراید محصول شرکت سایپا، خطرناک ترین و بالاترین جایگاه در لیست منفى شرکت بازرسى کیفیت و استاندارد ایران را دارند از جمله مدلهای «تیبا»، «سایپا ١٢١»، «سایپا ١٣٢» و وانت پراید.
گفتنى است اتومبیلهای چینى وارد شده به ایران، مانند «لیفان ایکس ۶٠»، «ولییکس س ٣٢»، «ام وى ام٣١۵»، «ام وى ام ۵٣٠»، «ام وى ام ١١٠» و «پژو پارس» که در کشور مونتاژ مى شوند نیز نه تنها از کیفیت چندانى برخوردار نیستند، بلکه در لیست منفى شرکت بازرسى کیفیت و استاندار ایران قرار دارند. در گروه وانتها نیز «مزدا تک کابین» رکورددار نمره منفى است.