ولادیمیر پوتین ماه‌هاست که از پهپادهای انتحاری ساخت جمهوری اسلامی در جنگ علیه اوکراین برای تخریب زیرساخت‌های این کشور استفاده می‌کند. اکنون ویدئویی از «رادیو فردا» پخش شده که نشان می‌دهد اوکراینی‌ها از روی یک نمونه از این پهپادها که ساقط شده به آنالیز سیستم داخلی آن پرداخته‌اند.
ارتش اوکراین تحقیق روی بقایای پهپادهای «شاهد ۱۳۱» و «شاهد ۱۳۶» را که در میدان جنگ در نواحی مختلف ساقط شده‌اند با هدف یافتن نحوه عملکرد آنها آغاز کرده‌اند تا شیوه مقابله بهتر با آنها را پیدا کنند. مأموریت آنها محرمانه بود و محل دقیق تحقیقات فاش نشد.
در ویدئوی منتشرشده، یک متخصص تمام قطعات یک پهپاد را روی یک میز گذاشته و نشان می‌دهد: پهپادهای انتحاری «شاهد» حاوی ۲۰ کیلوگرم «تی‌ان‌تی» با قابلیت انفجار شدید است. روسیه تا کنون عمدتاً از پهپادهای «شاهد ۱۳۶» استفاده کرده که ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم تی‌ان‌تی حمل می‌کند.
آنچه محققان به آن پی بردند این است که تمام قطعات پهپاد را می‌توان از طریق یک شرکت پُستی چینی سفارش داد و خریداری کرد.
Ukrainian engineers have shown what is inside the Iranian supplied Shahed-136/131 and Mohajer-6 drones. In their workshop they research the drones on each component inside. pic.twitter.com/vgnwDFZJOu
— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) March 28, 2023
ساختار داخلی پهپادها ساده اما مؤثر است: برای آنها «آنتن CRP» ضروری است که به آنها برای مقاومت در برابر سلاح‌های الکترونیک اوکراین کمک می‌کند.
این متخصص به «رادیو فردا» توضیح داده است: «شما می‌توانید تمام قطعات را از شرکت AliExpress که یک شرکت سفارش پستی از چین است خریداری کنید. این پهپاد همچنین دارای یک آنتن GPS و یک باتری پایه برای تأمین منبع حرکتی آن است.»
هنگام آنالیز پهپاد «شاهد» معلوم شد که بیشتر قطعات در کشورهایی مثل ژاپن و ایالات متحده آمریکا و همچنین در چین ساخته شده است. تولیدکنندگان ایرانی پهپاد در حال حاضر در آمریکا تحریم شده‌اند تا قطعات آن به ایران ارسال نشود. با وجود شواهد و مدارک اما جمهوری اسلامی همچنان ارسال پهپاد به روسیه برای جنگ در اوکراین را رد می‌کند.
در ویدئویی که منابع اوکراینی در آن اطلاعاتی در مورد پهپادهای ساخت جمهوری ارائه داده‌اند، قطعات و بدنه پهپادهای «مهاجر-۶» نیز به چشم می‌خورد.
تا چند ماه پس از آنکه روسیه استفاده از پهپادهای ارسالی جمهوری اسلامی را آغاز کرد برای مقابله حداکثری با آنها پرسش‌های زیادی مطرح شد. پایگاه خبری «اکسیوس» اواخر اسفندماه ۱۴۰۱ به نقل از سه مقام اسرائیلی و اوکراینی گزارش داد که اسرائیل مجوزهای لازم را برای صادرات به اوکراین جهت فروش «سیستم‌های پارازیت ضد پهپاد» صادر کرده است.
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که برای مقابله با این پهپادها بجای سیستم‌دفاعی پدافند کلاسیک بهتر است از «جنگال» [جنگ الکترونیک] استفاده شود.
در همین ارتباط اواخر مهرماه ۱۴۰۱ کیهان لندن خلاصه‌ای از تحقیقات در مورد «نحوه عملکرد پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین» را منتشر کرد.
شهرام سبزواری کارشناس نظامی در همین ارتباط توضیح داده بود آنچه پهپادهای انتحاری ساخت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی را متمایز کرده حرکت ترکیبی آنها در کنار یک پهپاد شناسایی و هدایتگر به اسم «یسیر» است. این نوع پهپاد هدف را شناسایی و نقطه‌گذاری می‌کند و سپس پهپادهای انتحاری «شاهد ۱۳۶» که در آسمان در حال پرسه زدن هستند به هدف اصابت می‌کنند.
وی درباره آنالیز پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی توسط اوکراینی‌ها به «کیهان لندن» می‌گوید: «تلفیق پهپاد یسیر با هوش مصنوعی به منظور بهبود کارآیی و دقت در هدایت پهپادها بطور گسترده‌ای در صنعت نظامی و سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیب پهپاد شاهد ۱۳۶ با پهپاد یسیر با استفاده از هوش مصنوعی، قادر به انجام وظایف پیچیده‌تر و دقیق‌تر شده است.»
سبزواری می‌افزاید: «در این پهپاد، هوش مصنوعی به صورت الگوریتم‌های پیشرفته مثل شبکه‌های عصبی تا واکنش نهایی بدن عمل می‌کند. این پهپادها هنگام پرواز داده‌ها را از روی سطح جمع‌آوری می‌کنند. این الگوریتم‌ها به پهپاد کمک می‌کند تا بتواند در مسیر پرواز به صورت خودکار تصمیم‌گیری کرده و به محل مورد نظر برسد. همچنین با توجه به اطلاعاتی که از محیط پیرامون پهپاد جمع‌آوری می‌شود، هوش مصنوعی می‌تواند به پهپاد کمک کند تا به صورت دقیق‌تر به مقصد برسد و عملیات مورد نظر را انجام دهد. درواقع استفاده از تلفیق پهپاد یسیر با هوش مصنوعی در پهپاد شاهد ۱۳۶، عملکرد پهپاد را بهبود بخشیده و آن را به یک پهپاد هوشمند و کارآمد تبدیل کرده است.»
