دویست روز از آغاز اعتراضات سراسری در ایران میگذرد. سازمان حقوق بشر ایران در این مدت ۵۳۷ تن را که در جریان اعتراضات سراسری به دست نیروهای سرکوب کشته شدند، ثبت کرده است. اکثر این افراد در ماههای نخست اعتراضات (شهریور، مهر و آبان) کشته شدند.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی چهار معترض را پس از دادگاههای نمایشی اعدام کرد. این اعدامها با محکومیت شدید جامعه بینالملل و تحریمهای افراد وابسته به نهادهای سرکوب روبهرو شد.
با این حال، در همین مدت دستکم ۳۰۹ تن در زندانهای ایران با اتهامهای مختلف اعدام شدند، بدون آنکه جامعه جهانی واکنش درخوری نشان دهد. در میان آنها ۱۸۰ تن به اتهامهای مرتبط با مواد مخدر اعدام شدند.
سازمان حقوق بشر ایران با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی از اعدام به عنوان ابزاری برای ارعاب جامعه استفاده میکند، افزایش چشمگیر اعدامها در مدت اعتراضات سراسری را در همین راستا میداند.
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در این خصوص گفت: «توجه جامعه جهانی و واکنش مناسب به اعدام معترضان، هزینه این اعدامهای سیاسی را برای جمهوری اسلامی بالا برد ولی این برای توقف ماشین اعدام و کشتار جمهوری اسلامی کافی نبود. حکومت برای ارعاب مردم، اعدام متهمان به جرائم غیرسیاسی را تشدید کرد. حال، عدم واکنش جامعه جهانی نسبت به اعدامهای روزانه در ایران میتواند منجر به موج بیسابقه اعدام متهمان مواد مخدر، که قربانیان کم هزینه ماشین اعدام حکومت هستند، بشود.»
بر اساس آمار و اطلاعات سازمان حقوق بشر ایران، شمار کشتهشدگان اعتراضات سال ۱۴۰۱ که از دویست روز پیش آغاز شده، دستکم ۵۳۷ تن بوده است. براساس گزارشهایی که این سازمان ثبت کرده، دستکم ۴۸ تن از کشتهشدگان زن و دستکم ۶۸ تن کودک (زیر ۱۸ سال) بودهاند.
از ماه ژانویه تا آخر مارس ۲۰۲۳ جمعا ۱۶ نفر دیگر کشته شدند. بخشی از آنها مجروحانی بودند که در اعتراضات ماههای قبل زخمی شده بوند و جان خود را از دست دادند.
اعدام متهمان به جرائم غیرسیاسی در هفتههای پس از آغاز اعتراضات سراسری ناگهان تشدید شد و در سه ماهونیم پایانی سال دستکم ۱۶۴ نفر، که در بینشان دو معترض بود، اعدام شدند. این روند در ماههای نخست سال جاری میلادی (۲۰۲۳) هم ادامه داشته و در سه ماه نخست این سال در مجموع ۱۴۵ تن، از جمله دو معترض، اعدام شدند.
تفکیک استانی
کشتهشدگان تا امروز از ۲۶ استان مختلف گزارش شدهاند و بیشترین کشتهها به ترتیب از استانهای سیستان و بلوچستان، تهران، کردستان، آذربایجان غربی و مازندران بودهاند. استانهایی که کشتهشدن معترضان در آنها گزارش شده، به شرح زیر است:
سیستان و بلوچستان ۱۳۴ نفر، تهران ۶۹ نفر، کردستان ۵۷ نفر، آذربایجان غربی ۵۶ نفر، مازندران ۴۱ نفر، البرز ۳۱ نفر، گیلان ۲۸ نفر، کرمانشاه ۲۴ نفر، اصفهان ۱۹ نفر، خوزستان ۱۷ نفر، فارس ۱۵ نفر، خراسان رضوی ۹ نفر، آذربایجان شرقی ۵ نفر، قزوین ۵ نفر، کهگیلویه و بویراحمد ۳ نفر، هرمزگان ۳ نفر، زنجان ۳ نفر، لرستان ۳ نفر، مرکزی ۳ نفر، همدان ۲ نفر، ایلام ۲ نفر، اردبیل ۲ نفر، بوشهر ۲ نفر، گلستان ۲ نفر، سمنان ۱ نفر و خراسان شمالی ۱ نفر.
توضیح ضروری: محققان سازمان حقوق بشر ایران از روز نخست سرکوب اعتراضها، تحقیق در مورد کشتهشدگان را آغاز کردند. در جریان تحقیقات، برخی آمار تصحیح، حذف یا اضافه شدهاند. تغییرات احتمالی آمار کشتهشدگان در استانهای مختلف، بر مبنای آخرین آمار تاییدشده صورت گرفته است.
این آمار تنها معترضان کشتهشده را در بر میگیرد و شامل ماموران کشتهشده در حین سرکوب، نمیشود.
تأکید سازمان حقوق بشر ایران بر «حداقلی»بودن آمار کشتهشدگان
سازمان حقوق بشر ایران در حالی آمار ۵۳۷ کشته را منتشر میکند که تعداد گزارشهایی که این سازمان دریافت کرده و هنوز موفق به تایید آنها نشده، کماکان بیشتر است. بنابراین، آمار واقعی کشتهشدگان اعتراضات جاری احتمالا بیش از آمار ذکرشده برآورد میشود.
محکومان به اعدام
فهرست معترضان ایرانی که در خطر صدور یا اجرای حکم اعدام قرار دارند
این فهرست، هم شامل افرادی است که رسانههای رسمی جمهوری اسلامی خبر مربوط به آنان را پوشش دادهاند، و هم شامل افرادی است که بنا گزارشهای شهروندی در خطر اعدام قرار دارند.
در مقایسه با فهرست پیشین، منتشرشده در ۷ بهمن ۱۴۰۱، نام ۹ تن حذف شده است (۸ نفر به قید وثیقه آزاد شدند و حکم یک تن به زندان تبدیل شد). از سوی دیگر، هفت نام جدید که در خطر صدور حکم اعدام قرار دارند، به فهرست پیشین اضافه شده است.
از ۱۰۵ نفری که در فهرست جاری قرار دارند، ۱۹ تن در دادگاههای بدوی به اعدام محکوم شدهاند؛ برخی از آنها در مرحله فرجامخواهی قرار دارند.
سازمان حقوق بشر ایران نتوانسته از جزئیات پرونده برخی از نامبردگان اطلاع دقیق حاصل کند. بنابراین از شهروندانی که در مورد افراد در معرض خطر اطلاعات مستندی دارند، تقاضا میکنیم تا با ایمیل سازمان حقوق بشر ایران [email protected] یا شماره ۰۰۶۱۴۷۸۴۹۴۸۴۹ بر روی سیگنال، واتساپ یا تلگرام تماس بگیرند.
به نظر میرسد که جمهوری اسلامی عامدانه با اظهارات ضد و نقیض درباره پرونده و احکام معترضان، مخصوصا احکام اعدام، تلاش میکند تا در این باره ابهام ایجاد کند. محدودیت دسترسی متهمان امنیتی به وکیل انتخابی (ذیل تبصره ماده ۴۸ قانون آئین دادرسی کیفری) در تمام مراحل بازجویی، دادرسی و فرجامخواهی، به این ابهامها میافزاید. بسیاری از متهمان امکان ملاقات آزادانه و توضیح شرایطشان را برای خانواده خود نیز ندارند.
معترضانی که در خطر اعدام قرار دارند، به تفکیک استان
خوزستان: ۲۵ نفر؛ سیستان و بلوچستان: ۲۱ نفر؛ تهران: ۱۹ نفر؛ مازندران: ۹ نفر؛ اصفهان: ۷ نفر؛ آذربایجان غربی: ۷ نفر؛ گیلان: ۵ نفر؛ البرز: ۳ نفر؛ خراسان رضوی: ۳ نفر؛ چهارمحال و بختیاری: ۲ نفر؛ کردستان: ۲ نفر؛ آذربایجان غربی: ۱ نفر؛ کرمانشاه: ۱ نفر.
استان سیستان و بلوچستان:
طبق گزارشهای شهروندی، پنج قوم و خویش از روستای چشمه زیارت که با اتهام قتل یک نیروی سپاه به اسم بهزاد براهویی دستگیر شدند. سه تن از آنان (امید، بهزاد و اسماعیل حسنزهی) روز ۲۴ دی ۱۴۰۱ با قید وثیقه آزاد شدند.
۱. فرشید حسنزهی
به اتهام قتل یک نیروی سپاه به اسم بهزاد براهویی دستگیر شد. او شاهد دارد که در آن روز بر سر کار خود بود. شکنجه شد تا به قتل اعتراف کند.
۲. جمشید حسنزهی
با اتهام قتل یک نیروی سپاه به اسم بهزاد براهویی دستگیر شدند. او شاهد دارد که در آن روز بر سر کار خود بود. شکنجه شد تا به قتل اعتراف کند.
۳. نظامالدین هوت
او یکی از معترضانی است که در چابهار بازداشت شد.
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۴. منصور هوت
او یکی از معترضانی است که در چابهار بازداشت شد.
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۵. منصور دهمرده
راننده اتوبوس معلول زاهدانی که در مسیر زاهدان به بندر عباس بازداشت شد.
اتهام:
افساد فی الارض
وضعیت:
حکم اعدام منصور روز ۱۵ دی ۱۴۰۱ در زندان به او ابلاغ شد
۶. عبدالمالک دوستی
بازداشت و شکنجه شد تا اتهام تخریب یک بانک و اموال عمومی را بپذیرد.
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۷. محمد رخشانی آزاد
پسر بلوچ مبتلا به صرع که یک روز پس از جمعه خونین زاهدان بازداشت شد.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۸. علی رخشانی آزاد
برادر محمد که همزمان با او بازداشت شد.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۹. شعیب میربلوچزهی ریگی (۱۸ ساله)
معترض بلوچ.
اتهام:
افساد فی الارض
وضعیت:
محکوم به اعدام
۱۰. امید کاشانی
سوختبر بلوچ و دوست نزدیک خدانور لجهای.
اتهام:
دقیق مشخص نشده
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۱۱. حسین کاشانی
دوست نزدیک خدانور لجهای؛ یک روز پس از جمعه خونین زاهدان بازداشت شد.
اتهام:
دقیق مشخص نشده
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۱۲. فرهاد نخعی
شهروند بلوچ که در تظاهرات علیه تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار به یک دختر ۱۵ ساله بازداشت شد.
اتهام:
دقیق مشخص نشده
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۱۳. محمد فولادی
شهروند بلوچ که در تظاهرات علیه تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار به یک دختر ۱۵ ساله بازداشت شد.
اتهام:
دقیق مشخص نشده
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
۱۴. عادل گرگیج
معترض بلوچ
اتهام:
محاربه
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر صدور حکم اعدام است
سه نفر زیر در ارتباط با مرگ امام جمعه سجاد شهرکی بازداشت شدهاند:
۱۵. محمدرضا نارویی شیرانی
گفته میشود که او به جای پسرش آرش (که موفق به فرار شد) بازداشت شده است.
اتهام:
نامشخص
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۱۶. اسماعیل شهبخش
او دوست آرش نارویی شیرانی و روحالله کهرازهی بوده و متهم است که به آنان یک شب جای خواب داده است.
اتهام:
نامشخص
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۱۷. روحالله کهرازهی
همپرونده آرش نارویی شیرانی
اتهام:
نامشخص
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۱۸. ابراهیم نارویی
معترض زاهدانی که به اتهام تخریب یک بانک و اموال عمومی بازداشت شد.
وضعیت:
محکوم به اعدام
۱۹. کامبیز خروت
معترض زاهدانی که در محل کارش روز ۹ مهر بازداشت و تحت شکنجه قرار گرفت تا علیه خود اقرار کند
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
محکوم به اعدام
روز ۲۵ دیماه خبرگزاری فارس از بازداشت سه مرد به اتهام قتل مونا نقیبی، کودک هشتسالهای خبر داد که در ماه آبان در سراوان با گلوله نیروهای سرکوب کشته شد. خبرگزاری فارس مدعی شده که مونا نه به دست نیروهای حکومتی، بلکه در جریان یک سرقت مسلحانه کشته شده است. هویت یک تن از این سه مرد مشخص نشده ولی دو تن دیگر به شرح زیرند:
۲۰. عبدالله بلوچزهی
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۲۱. عارف بلوچزهی
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
استان تهران:
۲۲. منوچهر مهماننواز
اتهام:
احتراق عمدی ابنیه به قصد مقابله با حکومت اسلامی با مجازات محاربه، اجتماع و تبانی علیه امنیت داخلی کشور، اخلال در نظم و امنیت عمومی از طریق ایجاد جنجال و هیاهو، شرکت در تجمعات غیرقانونی عنوان شد
دادگاه:
شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران، قاضی عموزاد (۷ آبان)
حکم:
محکوم به اعدام (۲۳ آبان)
۲۳. محمد قبادلو
اتهام:
قوه قضاییه اعلام کرد: قبادلو براساس حکم اولیه دادگاه انقلاب به افساد فیالارض از طریق جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، تخریب و اقدام علیه امنیت ملی کشور که منجر به اخلال در نظم عمومی و ناامنی در کشور و وارد کردن خسارت به افراد و اموال عمومی شده متهم و به اعدام محکوم شد. به غیر از اتهام افساد فیالارض که رسیدگی آن بر عهده دادگاه انقلاب است سایر اتهامات وی در دادگاه کیفری یک رسیدگی میشود. به گفته وکیل محمد قبلدلو، دیوان عالی کشور چهار بار از ثبت و پذیرش اعاده دادرسی خودداری کرده است.
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
محکوم به اعدام (۲۳ آبان)- تایید حکم توسط دیوان عالی
دومین اتهام:
قتل عمد؛ دادگاه کیفری تهران
وضعیت:
روز ۱۹ آذر جلسه رسیدگی به پرونده او در دادگاه کیفری یک استان تهران برگزار شد. در این جلسه به بیماری دو قطبی محمد قبادلو اشاره شد. دادگاه به رغم مدارک کافی، به یک اظهار نظر از همان روانشناسی که در ابتدا محمد را معاینه کرده بود، بسنده نمود و حکم اعدام را تایید کرد. در تاریخ سوم بهمن ۱۴۰۱ قوه قضاییه اعلام کرد که فرجامخواهی حکم قصاص قبادلو در دیوان عالی کشور ثبت شد.
۲۴. سامان صیدی:
اتهام:
محاربه از طریق کشیدن کلت کمری و شلیک ۳ تیر هوایی، اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
محکوم به اعدام- دیوان عالی کشور حکم را با توجه به ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری برای بررسی به همان دادگاه ارجاع داد.
۲۵. محمد بروغنی
اتهام:
محاربه از طریق کشیدن سلاح سرد قمه و حمله به همراه اوباش به فرمانداری پاکدشت و به آتش کشیدن فرمانداری و حمله به مامور دولت حین انجام وظیفه و مجروح شدن وی
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
محکوم به اعدام – حکم او روز ۱۲ دی در دیوان عالی تایید شد. در تاریخ ۲۱ دی اعلام شد که حکم اعدام بروغنی تا حصول نتیجه نهایی از دیوان عالی کشور متوقف شده است.
۲۶. ماهان صدرات مرنی
اتهام:
محاربه از طریق کشیدن سلاح سرد
حکم:
محکوم به اعدام
توقف موقت حکم:
درخواست اعاده دادرسی «ماهان صدرات مرنی» نسبت به رأی صادره دادگاه انقلاب در اجرای ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری در شعبه نهم دیوان عالی کشور ثبت و در اجرای ماده ۴۷۶ قانون مذکور قرار توقف اجرای حکم اعدام تا حصول نتیجه از دیوان عالی کشور صادر شد.
۲۷. سعید شیرازی
اتهام:
افساد فی الارض از طریق تحریک و تشویق گسترده مردم به ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور و اخلال شدید در نظم
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
مشخص نیست / در خطر صدور حکم اعدام
۲۸. محسن رضازاده قراقلو
اتهام:
محاربه از طریق مشارکت در ایجاد حریق در وسیله مورد استفاده عمومی به منظور اخلال در نظم و امنیت عمومی، اجتماعی و تبانی جهت ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی کشور، ساخت اقلام انفجاری از نوع کوکتل مولوتوف برای مقاصد ضد امنیتی و سنگ پرانی به سوی عوامل انتظامی
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
مشخص نیست / در خطر صدور حکم اعدام
۲۹. ابوالفضل مهری حسین حاجیلو (۱۷ ساله)
اتهام:
مقابله با حکومت اسلامی از طریق ایجاد حریق در وسیله مورد استفاده عمومی به منظور اخلال در نظم و امنیت کشور
دادگاه:
دادگاه انقلاب تهران، قاضی صلواتی
حکم:
مشخص نیست / در خطر صدور حکم اعدام
پنج نفری که نام آنها در ذیل میآید، در رابطه با پرونده مرگ آرمان علیوردی، یک عضو سپاه پاسداران، در اکباتان تهران در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۱ بازداشت شدهاند. طبق عکسهایی که قوه قضائیه منتشر کرده است، دستکم سه مرد و یک زن دیگر که هویت آنها مشخص نشده است، در این پرونده وجود دارند.
۳۰. میلاد آرمون
اتهام:
محاربه. او همچنین متهم است که همراه با چهار نفر دیگر در مرگ یک بسیجی به نام آرمان علیوردی در تهران در تاریخ ۴ آبان نقش داشته است. اعترافات اجباری میلاد از صداوسیمای حکومتی جمهوری اسلامی پخش شد.
حکم:
متهم
۳۱. علیرضا کفایی
اتهام:
متهم به محاربه
حکم: متهم
۳۲. مهدی حسینی
اتهام و وضعیت:
متهم به محاربه
۳۳. حسین نعمتی
اتهام و وضعیت:
متهم به محاربه
۳۴. مهدی ایمانی
اتهام و وضعیت:
متهم به محاربه
۳۵. محمد فیضی
اتهام و وضعیت:
متهم به افساد فی الارض
۳۶. سجاد ایماننژاد
اتهام:
محاربه
وضعیت:
طبق گزارشهای شهروندی، او در خطر حکم اعدام قرار دارد
۳۷. پرهام پروری
قهرمان شنا از شهر سقز
اتهام:
محاربه
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۳۸. مهدی بهمن
نویسنده و هنرمندی که برای دوستی بین مذاهب فعالیت میکرد
اتهام:
جاسوسی از طریق مصاحبه با کانال ۱۳ تلویزیون اسرائیل
وضعیت:
در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی عموزاد به اعدام محکوم شد
۳۹. قدرت مبارز
خبر بازداشت ۱۱ تن از پرسنل یک رستوران به نام «تراس» در لواسان تهران روز ۱۵ آبان ۱۴۰۱ منتشر شد. آنها متهم شده بودند که ۳ کوکتل مولوتوف به یک مسجد پرتاب کردند. پنج نفر از بازداشتشدگان با اتهام محاربه روبهرو شدهاند که چهار نفر از آنان روز ۲۰ بهمن آزاد شدند. اما از سرنوشت قدرت مبارز اطلاعی در دست نیست. بنابراین نام او در فهرست افراد در خطر مانده است.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
متهم
۴۰. امیرحسین تروال
وضعیت:
متهم
امیرحسین تروال در دوم آبان ۱۴۰۱ بازداشت شد. برخی گزارشها حاکی از برگزاری دادگاه و تفهیم اتهام محاربه به او حکایت داشتند. با این حال، به دلیل عدم شفافیت قوه قضائیه در جمهوری اسلامی هیچ اطلاعات دقیقی از دادگاه احتمالی و اتهامات او در دست نیست.
استان خوزستان:
۴۱. مجاهد کورکور
بازداشت شد و تحت شکنجه قرار گرفت که به قتل کیان پیرفلک، کودک ۱۰ ساله اقرار کند. کیان با گلوله نیروهای سرکوب در شهر ایذه در تاریخ ۲۶ آبان کشته شد. اعترافات اجباری مجاهد کورکور، شهروند بختیاری، از رسانههای جمهوری اسلامی پخش شد.
وضعیت:
روز ۲۸ اسفند خبر برگزاری دادگاه منتشر شد؛ او با اتهامهای محاربه و افساد فیالارض روبهروست و در معرض خطر صدور حکم اعدام قرار دارد. برای او احتمالا یک پرونده دیگر هم در دادگاه کیفری گشوده شده است.
۴۲. بهمن بهمنی
ازداشت شد و تحت شکنجه قرار گرفت که به قتل کیان پیرفلک، کودک ۱۰ ساله اقرار کند. کیان با گلوله نیروهای سرکوب در شهر ایذه در تاریخ ۲۶ آبان کشته شد.
وضعیت:
در معرض حکم اعدام، دادگاه او قرار است روز ۱۹ فروردین برگزار شود.
۲۳ نفری که نام آنها در ادامه میآید، معترضان باغ ملک در استان خوزستان هستند که با اتهام محاربه و افساد فی الارض روبهرو شدهاند:
۴۳. امین امیری
۴۴. میلاد زکوی
۴۵. سعید رایگانی ماج
۴۶. مجید یوسفی هزاروند
۴۷. نیلوفر قهرمانی
۴۸. محمد بخشی
۴۹. سیده شیرین مرعشی
۵۰. مجتبی فرخواجهمیری
۵۱. مسلم نوروزی نسب
۵۲. ارسلان کردی
۵۳. جمال قاسمیان نسب
۵۴. سیدمحمد طباطبایی
۵۵. الهام صریریزاده
۵۶. ساسان زنگنه
۵۷. یوسف آخشیخ
۵۸. مصطفی کردی
۵۹. جمشید قاسمیان سرشت
۶۰. ولیالله عادلزاده
۶۱. سجاد شفیعی
۶۲. محمدجواد کردی
۶۳. سلمان عیوضینژاد
۶۴. حمزه شفیعی
۶۵. محمد نظری
استان مازندران:
۶۶. جواد روحی
معترض آملی
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض؛ ارتداد از طریق هتک حرمت به قرآن از طریق آتشزدن آن و توهین به مقدسات
وضعیت:
در دادگاه انقلاب ساری به اعدام محکوم شد. او برای اعتراف علیه خود مورد شکنجه قرار گرفت. ویدیویی از جواد در حال رقص در خیابان به عنوان سندی دال بر رهبریاش در اعتراضات مورد استناد قرار گرفته است.
وضعیت:
محکوم به سه بار اعدام در دادگاه انقلاب ساری؛ وکیل او به تازگی توانسته وارد پرونده شود و تقاضای فرجام کند.
۶۷. مهدی محمدیفرد
تحت فشار قرار گرفت تا به رهبری اعتراضات در نوشهر اعتراف کند
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
در دادگاه انقلاب ساری به اعدام محکوم شد
۶۸. عرشیا تکدستان
تحت فشار قرار گرفت تا به رهبری اعتراضات در نوشهر اعتراف کند
اتهام:
محاربه و افساد فی الارض
وضعیت:
در دادگاه انقلاب ساری به اعدام محکوم شد. محمدحسین آقاسی، وکیل او، روز ۲۲ اسفند در توییتی نوشت که «رای دوبار اعدام عرشیا تکدستان، دانشجوی ۱۸ ساله، در دیوانعالی کشور نقض شد.» آقاسی توضیح داد: «دادگاه انقلاب ساری موکل را به اتهام محاربه و افساد فی الاض مجرم شناخته بود و ادعا شده بود این پسر نوجوان، لیدری تجمعات نوشهر را برعهده داشته، درحالیکه نه سلاحی دردست داشته و نه به کسی کوچکترین آسیبی وارد نموده.»
شش نفری که نام آنها در زیر میآید، از روستای قلعهسر در شهر نکا، استان مازندران، هستند. آنان روز ۱۲ دی به اتهام تخریب ساختمان دادگستری بازداشت شدند؛ اتهامی که خود آن را رد میکنند. آنها در معرض اتهام محاربه هستند:
۶۹. مقداد یعقوبی
۷۰. علی اکبرجانی
۷۱. علیاصغر فغانی
۷۲. حسین شعبانی
۷۳. محمد رسولی
۷۴. علی رسولی
استان اصفهان:
۱۰ نفر به اتهام قتل سه نیروی سرکوب در شهر اصفهان در ۱۹ آبان ۱۴۰۱ دستگیر شدند. طبق اظهارات دادگستری استان، پرونده چهار نفر نخست در دادگاه کیفری و بقیه در دادگاه انقلاب اسلامی بود. حکم بدوی صادر شد و طبق آن امیر نصر آزادانی و سهیل جهانگیری به زندان محکوم شدند، اتهام جابر میرهاشمی برداشته شد. اتهام دقیق بقیه اعلام نشده ولی در ویدیویی که علیه آنان از رسانههای حکومتی پخش شد، اتهام تجاوز جنسی هم آمده که میتواند با مجازات اعدام روبهرو شود. هفت متهمی که نام آنها در پی میآید، در این پرونده هستند.
۷۵. سعید یعقوبی
اتهام:
محاربه
دادگاه:
دادگاه انقلاب اصفهان
حکم:
محکوم به اعدام در دادگاه انقلاب اصفهان؛ حکم او روز ۱۹ دی ۱۴۰۱ اعلام شد
۷۶. صالح میرهاشمی
اتهام:
محاربه
دادگاه:
دادگاه انقلاب اصفهان
حکم:
محکوم به اعدام در دادگاه انقلاب اصفهان؛ حکم او روز ۱۹ دی ۱۴۰۱ اعلام شد
۷۷. مجید کاظمی
اتهام:
محاربه
حکم:
محکوم به اعدام در دادگاه انقلاب اصفهان؛ حکم او روز ۱۹ دی ۱۴۰۱ اعلام شد
۷۸. فرامرز صالحی
اتهام:
نامشخص
حکم:
دادخواست صادر شده است
۷۹. مهدی مشایخی
اتهام:
نامشخص
حکم:
دادخواست صادر شده است
۸۰. ابوالفضل بادیاله
اتهام:
نامشخص
حکم:
دادخواست صادر شده است
۸۱. حشمتالله طبرزدی
اتهام:
افساد فی الارض
حکم:
مشخص نیست / در خطر صدور حکم اعدام
استان آذربایجان غربی:
۸۳ و ۸۲. فرهاد و فرزاد طهزاده
اتهامها:
بر مبنای گزارشهای شهروندی، این دو برادر با اتهام محاربه و قصاص، به اعدام محکوم شدهاند. در پی پخش اخبار مربوط به اعدام قریبالوقوع آنها، رسانههای جمهوری اسلامی خبر را تکذیب کردند و نوشتند که پرونده فرهاد و فرزاد در مرحله بازپرسی قرار دارد.
حکم:
در خطر صدور/اجرای حکم اعدام
۸۴. فرزاد محمدپور
طبق گزارشهای شهروندی، معترض اهل اشنویه است که به محاربه و افساد فی الارض متهم شده است.
۸۵. هیمن شاهی (کاروان شاهپروانه)
طبق گزارشهای شهروندی، معترض اهل اشنویه است. او نیز با اتهامهایی روبهروست که ممکن است خطر مجازات اعدام را همراه داشته باشند.
۸۶. شهرام معروفمولا
طبق گزارشهای شهروندی، معترض اهل اشنویه است. او با اتهامهایی روبهروست که ممکن است خطر مجازات اعدام را همراه داشته باشند.
۸۷. رضا اسلامدوست
طبق گزارشهای شهروندی، معترض اهل اشنویه است. او با اتهامهایی روبهروست که ممکن است خطر مجازات اعدام را همراه داشته باشند.
۸۸. ایوب آغلیانی
طبق گزارشهای شهروندی، معترض اهل اشنویه است. او با اتهامهایی روبهروست که ممکن است خطر مجازات اعدام را همراه داشته باشند.
استان گیلان:
۸۹. علی (ماکان) داوری
اتهام:
بر مبنای گزارشهای شهروندی، از ۱۸مهرماه در بازداشت موقت در زندان لاهیجان بهسرمیبرد. او با اتهاماتی چون محاربه، افساد فیالارض و اجتماع و تبانی روبهروست.
تاکنون حکمی برایش صادر نشده، ولی با توجه به اتهامات، احتمال صدور حکم اعدام برای او بسیار زیاد است.
۹۰. امید بهرامی گورماسوله
شهروند ساکن رشت که شکنجه شد تا به تخریب یک پایگاه سپاه پاسداران اعتراف کند
اتهام:
محاربه
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۹۱. رحمت نوروزی
اتهام:
محاربه
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۹۲. مجید شبدینی
معترض لاهیجانی که روز ۱۲ آبان پس از ضرب و جرح با باتون، شوکر و همچنین شلیک گلولههای ساچمهای به او، بازداشت شد. زمانی که در بیمارستان بود، نیروهای سرکوب تلاش کردند تا از او اعتراف بگیرند که در قتل یک بسیجی به اسم حمید پور نوروز دست داشته است. مجید پس از خودداری از امضای چنین اعترافی، از بیمارستان ربوده شد.
اتهام:
قتل عمد
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
۹۳. مصطفی محبی
مهندس کامپیوتر که روز ۱۴ بهمن ۱۴۰۱ بازداشت شد. او از بیماری سرطان رنج میبرد و در شرایط جسمی نامناسب، بدون دسترسی به خدمات درمانی کافی، در زندان لاکان رشت نگهداری میشود.
اتهام:
جاسوسی و ارتباط با گروههای تروریستی (مشخص نیست منظور چه گروهی است)
وضعیت:
در خطر صدور حکم اعدام
استان البرز:
سه تن که نام آنها در پی میآید، در ارتباط با مرگ یک بسیجی به نام روحالله عجمیان در مراسم چهلم حدیث نجفی در روز ۱۲ آبان، محکوم به اعدام شدند. دو متهم دیگر این پرونده، محمدمهدی کرمی و سیدمحمد حسینی، روز ۱۷ دی اعدام شدند.
۹۴. حمید قرهحسنلو
اتهام:
افساد فی الارض از طریق ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور، حمله به ماموران انتظامی و بسیج، اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور. او یکی از پنج نفری است که در پرونده قتل یک بسیجی به نام روحالله عجمیان در شهر کرج متهم و محکوم به اعدام شدهاند. این پرونده در مجموع ۱۶ متهم دارد که ۱۱ تن از آنان به حبس محکوم شدهاند.
دادگاه:
شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز، قاضی سیدموسی آصفالحسینی
حکم:
اعدام (۱۵ آذر). دیوان عالی تقاضای فرجامخواهی او را طبق بند ۲ از شق ب ماده ۴۶۹ قانون مجازات اسلامی پذیرفت اما پرونده را به منظور رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده حکم اعاده کرد.
وکلای مدافع تقاضای برای تکمیل لایحه دفاعی فرصت بیشتری خواستهاند.
۹۵. حسین محمدی
اتهام:
افساد فی الارض از طریق ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور، اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرایم علیه امنیت ملی. او یکی از پنج نفری است که در پرونده قتل یک بسیجی به نام روحالله عجمیان در شهر کرج متهم و محکوم به اعدام شدهاند. این پرونده در مجموع ۱۶ متهم دارد که ۱۱ تن از آنان به حبس محکوم شدهاند.
دادگاه:
شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز، قاضی سیدموسی آصفالحسینی
حکم:
اعدام (۱۵ آذر). اعدام (۱۵ آذر). دیوان عالی تقاضای فرجامخواهی او را طبق بند ۲ از شق ب ماده ۴۶۹ قانون مجازات اسلامی پذیرفت اما پرونده را به منظور رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده حکم اعاده کرد.
وکلای مدافع تقاضای برای تکمیل لایحه دفاعی فرصت بیشتری خواستهاند.
۹۶. رضا آریا
اتهام:
افساد فیالارض از طریق ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور، حمله به ماموران انتظامی و بسیج، اقدامات علیه نظم عمومی، اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور. او یکی از پنج نفری است که در پرونده قتل یک بسیجی به نام روحالله عجمیان در شهر کرج متهم و محکوم به اعدام شدهاند. این پرونده در مجموع ۱۶ متهم دارد که ۱۱ تن از آنان به حبس محکوم شدهاند.
دادگاه:
شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز، قاضی سیدموسی آصفالحسینی
حکم:
اعدام (۱۵ آذر). اعدام (۱۵ آذر). دیوان عالی تقاضای فرجامخواهی او را طبق بند ۲ از شق ب ماده ۴۶۹ قانون مجازات اسلامی پذیرفت اما پرونده را به منظور رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده حکم اعاده کرد. وکلای مدافع تقاضای برای تکمیل لایحه دفاعی فرصت بیشتری خواستهاند.
استان رضوی خراسان:
۹۷. مهسا محمدی
دانشجوی میکروبیولوژی در سبزوار که به خاطر یک توییت بازداشت شد.
اتهام:
سب النبی (توهین به پیامبر اسلام)
وضعیت:
نامشخص
۹۸. مجید خوشمنظر
مجید خوشمنظر که کارمند ارشد مرکز کنترل ترافیک شهرداری مشهد بود، همراه با فرزندش امیررضا در یکم آبانماه ۱۴۰۱ در فرودگاه این شهر بازداشت شد. او متهم است که دوربینهای نظارتی شهر را در جریان اعتراضات از کار انداخته است. مجید در شعبه ۹۰۴ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد به ریاست قاضی علی سلیمانی مارشک با اتهام محاربه روبهرو شده است. فرزندش سرانجام آزاد شد اما مجید خوشمنظر با اتهام محاربه روبهرو شده است.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
متهم
۹۹. بابک زرین
بابک زرین در ۴ آبان در مشهد دستگیر شد. او نیز در شعبه ۹۰۴ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد به ریاست قاضی علی سلیمانی مارشگ به محاربه از طریق اخلال در دوربینهای نظارتی شهر مشهد متهم شده است.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
متهم
استان چهارمحال و بختیاری:
۱۰۰. توماج صالحی
اتهام:
افساد فیالارض از طریق نشر اکاذیب به صورت گسترده به نحوی که موجب خسارات عمده گردیده است، فعالیت تبلیغی علیه نظام، تشکیل و اداره دستهجات غیر قانونی به قصد برهم زدن امنیت کشور، همکاری با دولت متخاصم علیه جمهوری اسلامی و نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی از طریق فضای مجازی و تحریک و ترغیب افراد به اعمال خشونتآمیز
دادگاه:
دادگاه انقلاب اصفهان
حکم:
مشخص نیست / در خطر صدور حکم اعدام. به وکلای او روز ۸ دی اجازه داده شد که پرونده را بر عهده گیرند
۱۰۱. آرش قنبری
او روز ۸ دی ۱۴۰۱ به خاطر پستهای اعتراضی در اینستاگرام بازداشت شد. به خانوادهاش گفته شد که پرونده او را دنبال نکنند زیرا «اعدام خواهد شد».
اتهام:
محاربه
وضعیت:
در خطر حکم اعدام.
استان کردستان:
۱۰۲. پوریا جواهری
کارگر و معترض بازداشتشده در کامیاران، استان کردستان، و وادار شد تا تحت فشار به قتل رضا آذربار، عضو سپاه پاسداران، اعتراف کند.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
نامشخص
۱۰۳. رفیق سلیمی
در روز ۷ آذر ۱۴۰۱ بازداشت شد. او که از مشکلات جسمی متعدد رنج میبرد، در زندان سنندج بدون دسترسی به امکانات درمان نگهداری میشود.
اتهام:
افساد فی الارض
وضعیت:
متهم
استان آذربایجان شرقی:
۱۰۴. پژمان اسلامی
او به اتهام رهبری اعتراضات و تخریب یک بانک در تبریز بازداشت شد
اتهام:
محاربه
وضعیت:
پرونده در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تبریز است
استان کرمانشاه:
۱۰۵. رضا رسایی
او در ارتباط با مرگ نادر بیرامی، عضو سپاه پاسداران بازداشت شد. بیرامی در حاشیه مراسمی که یارسانیها برای سید خلیل عالینژاد برگزار کرده بودند و در آن شعار «زن، زندگی، آزادی» سر داده شده بود، کشته شد. نیروهای سرکوب به این تجمع مسالمتآمیز با خشونت بسیار حمله کردند و بر خلاف واقعیت، مدعی شدند که این تجمع ربطی به اعتراضات سراسری نداشته است.
نادر تحت شکنجه قرار گرفت تا به اعتراف دروغین قتل تن بدهد. چند متهم دیگر نیز در این پرونده حضور دارند که هنوز هویتشان نامعلوم است.
اتهام:
محاربه
وضعیت:
در معرض خطر صدور حکم اعدام
*****
افرادی که از لیست پیشین (منتشره در ۷ بهمن ۱۴۰۱) خارج شدند:
۱. هژار حمیدی (روز ۵ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۲. عبدالمالک دوستی (روز ۱۱ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۳. امیر ارسلان مهدوی (روز ۱۷ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۴. علی جهانگیری (روز ۲۰ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۵. مهدی شیرانی (روز ۲۰ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۶. سینا محمد رضایی (روز ۲۰ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۷. احمد (در پرونده لواسان) (روز ۲۰ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۸. رامین پورامین (روز ۲۵ بهمن به قید وثیقه آزاد شد)
۹. سهند نور محمدزاده (روز ۹ فروردین حکم اعدام لغو شد)
*منبع: سازمان حقوق بشر ایران