شعبه دوم دادگاه نظامی یک تهران روز یکشنبه ۲۷ فروردین پس از سه سال با برگزاری ۲۰ جلسه دادگاه رأی نهایی پرونده متهمان شلیک به هواپیمای «اوکراین اینترنشنال» را که دی‌ماه ۱۳۹۸ با موشک‌های سپاه پاسداران سرنگون شد صادر کرد. در واکنش به احکام صادره برای متهمان خانواده قربانیان پرواز آن را «دادگاه نمایشی» خواندند و اعلام کردند قاتلان اصلی هنوز آزادند.
هرچند گفته شد این پرونده ۱۱۷ شاکی ثبت شده داشت اما فقط ۵۵ نفر از شاکیان در جلسات دادگاه صحبت کردند و ۲۰ وکیل به وکالت از شاکیان شکایت و ادله مربوطه را بیان نمودند. با این حال خانواده شماری از قربانیان «پرواز ۷۵۲» از همان ابتدا صلاحیت دادگاه را نپذیرفتند و اعلام کردند «نمایشی» است و جنایتکاران خودشان برای رسیدگی به شکایات دادگاه برگزار کرده‌اند و شمار دیگری از خانواده نیز در طول این سه سال در اعتراض به بی‌عدالتی‌ها شکایتشان را پس گرفتند.
در دادنامه صادر شده متهم ردیف اول به عنوان فرمانده سامانه دفاعی «تور ام یک» آمده وی به تصور اینکه ویژگی‌های هدف شبیه به موشک کروز بوده، برخلاف دستور پست فرماندهی و بدون اخذ مجوز و مغایر با دستورالعمل‌های مربوط اقدام به شلیک دو فروند موشک به سمت هواپیمای اوکراینی کرده است.
بر اساس رای صادره از سوی دادگاه، متهم ردیف اول پرونده، به اتهام مباشرت در قتل شبه‌عمد سرنشینان هواپیمای اوکراینی مستند به مواد قانونی به تحمل سه سال حبس تعزیری محکوم شده است.
این متهم همچنین به دلیل لغو دستور ابلاغی و با توجه به گستردگی آثار و تبعات این اقدام به حداکثر مجازات (۱۰ سال حبس تعزیری) محکوم شده است.
متهمان ردیف دوم تا دهم این پرونده نیز پاسدارانی هستند که هر کدام به یک تا سه سال حبس محکوم شدند.
طبق حکم دادگاه «با توجه به درخواست برخی از شاکیان از دادگاه، دادسرای نظامی مکلف شده است تا تحقیقات در مورد این پرونده را ادامه داده و نسبت به تعقیب مقصر یا مقصرین احتمالی دیگر، اقدام قانونی را معمول انجام دهد.»
متوقف نکردن پروازهای مسافربری با هدف استفاده از «سپر انسانی» جنایت جنگی به شمار می‌رود
خبرگزاری‌های حکومتی گزارش دادند «برای هر جانباخته این حادثه مبلغ ۱۵۰ هزار دلار یا معادل یورویی آن نیز به عنوان پرداخت‌های دلجویانه فارغ از رسیدگی‌های قضایی در نظر گرفته شده است.»
شاهین مقدم که همسر و فرزندش از قربانیان آن پرواز هستند در رشته توییتی نوشت در دادگاه‌های جمهوری اسلامی جرم آتش زدن سطل آشغال و بستن خیابان، اعدام است و جرم شلیک به هواپیمای مسافربری و قتل ۱۷۶ نفر ۱۰ سال زندان اما قاتلان اصلی مثل علی خامنه‌ای، حسین سلامی، باقری، جواد ظریف، حسن روحانی، امیرعلی حاجی‌زاده و علی شمخانی آزادند.
جواد سلیمانی که همسرش از مسافران این پرواز بود نیز در توییتی نوشت «دادگاهی که علی خامنه‌ای، فرماندهان ارشد سپاه و اعضای شورای عالی امنیت ملی در آن شب را محاکمه نکند، حکمش مورد قبول خانواده‌های هواپیمای اوکراینی نیست.»
وی تأکید کرده «دادخواهی در مجامع بین‌المللی و با تلاش برای برقراری دادگاهی در ایران آزاد در دادگستری تهران پیگیری می‌گردد.»
انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 با انتشار بیانیه‌ای حکم دادسرای نظامی را محکوم و اعلام کرد: «ما به هیچ عنوان صلاحیت این دادگاه را نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت، چه برسد که بر حکم آن تن دهیم.»
این انجمن از اوکراین، کانادا، بریتانیا و سوئد خواست تا شکایت از جمهوری اسلامی را در دیوان لاهه رسما ثبت کنند.
بیانیه‌ی انجمن درباره‌ی دادگاه نمایشی در ایران
۴۰ ماه پس از شلیک وحشیانه‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پرواز PS752 جمهوری اسلامی حکم دادگاه نمایشی‌اش را در این باره صادر کرد. ما به هیچ عنوان صلاحیت این دادگاه را نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت، چه برسد که بر حکم آن تن دهیم.… pic.twitter.com/UZdCIHN93H
— Association of Families of Flight PS752 Victims (@ps752justice) April 16, 2023
حامد اسماعیلیون از اعضای هیئت مدیره انجمن خانواده‌های جانباختگان که همسر و دخترش مسافر آن هواپیما بودند نیز در واکنش به حکم دادگاه نظامی تهران در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «دادگاه واقعی پرواز PS752 روزی با نشستن علی خامنه‌ای، حسین سلامی، امیرعلی حاجی‌زاده، علی شمخانی، باقری، جواد ظریف و دیگر شرکای جرم بر نیمکت متهمین برگزار خواهد شد.»
برخی از خانواده‌ها گفته‌اند به زودی اسامی عوامل اصلی این جنایت را افشا خواهند کرد. در همین ارتباط محمود زیبایی که پسرش مسافر پرواز بی‌بازگشت «اوکراین اینترنشنال» بود در توییتی نوشت «بیش از ۳ سال روی ابعاد مهم جنایت هواپیمای اوکراینی به دور از هیاهوی رسانه‌ای کار کرده‌ایم و با دستیابی به منابع متعدد، نقش تصمیم‌سازان این جنایت که اسامی‌شان در لیست متهمان نیست را یافته‌ایم. به زودی یافته‌هایمان را با مردم در میان خواهیم گذاشت.»
