در سالهای اخیر گزارشهای متعددی درباره فقر در میان زنان سالمند تنها در ایران منتشر شده اما به نظر میرسد که این معضل برای مسئولان حکومتی اهمیت چندانی ندارد.
شورای ملی سالمندان ایران چهار سال پیش اعلام کرده بود که حدود یک سوم سالخوردگان کشور از فقیرترین قشرهای جامعه هستند و بیش از نیمی از زنان سالمند از نظر اقتصادی به اطرافیان خود اتکا دارند.
آن زمان وزارت بهداشت جمهوری اسلامی آمار سالمندانی را که هیچگونه درآمدی ندارند ۱۷ درصد اعلام کرد و گفته شد، شمار زنان سالمند بیدرآمد نسبت به مردان بسیار بیشتر است.
روزنامه «اعتماد» با طاهر موسوی جامعه شناس درباره این مسئله گفتگو کرده است. عضو انجمن جامعهشناسى ایران در کل، تصویر غمانگیزی از اوضاع آنان ارائه داده و گفته است: «بیش از ۹۰ درصد زنان مسن تنهای ایرانی در سه دهک پایین درآمدی قرار دارند.»
او یادآور شده که این افراد بطور جدی مشکل معیشتی دارند و برای پرداخت هزینههای درمان و توانبخشی با چالش بزرگی روبرو هستند.
بر اساس آماری که موسوی ارائه کرده، بیش از ۷۱ درصد زنان سالمندِ تنها درآمدی ندارند. در میان ۲۹ درصد باقیمانده هم سه و نیم درصد درآمد ماهانهشان کمتر از یک میلیون تومان است و سیزده و نیم درصد بین یک تا سه میلیون تومان درآمد دارند.
موسوی افزوده: «در ۳۰ سال آینده تعداد زنان سالمندِ تنها در ایران سه برابر خواهد شد.» او در عین حال چشمانداز بهتری نسبت به امروز تصویر کرده است: «آنها باسوادتر از زنان سالمند تنهای کنونی هستند، مهارت بیشتری در بهرهگیری از تکنولوژی دارند. از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردارند، به احتمال زیاد درآمد و وضعیت اقتصادی بهتری خواهند داشت، اما به دلیل نداشتن فرزند یا محدود بودن ابعاد خانواده، حمایتهای غیررسمی آنها به گونه چشمگیری کاهش مییابد.»
این جامعهشناس تاکید کرده است که به همین دلیل باید برای حمایتهای رسمی از زنان سالمند تنهای ۳۰ سال آینده از هم اکنون برنامهریزى شود.
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، افراد بالای شصت سال، سالمند محسوب میشوند. با اینهمه تلقی عمومی از سالمندی، دوران بازنشستگی و ایام پس از ۶۵ سالگی است.
در آخرین سرشماری ایران که سال ۱۳۹۵ انجام گرفت، آمار سالمندان ۲/ ۹ درصد یعنی هفت و نیم میلیون نفر ثبت شد. مطابق پیشبینیها، این تعداد در سال ۱۴۳۰ به ۳۳ درصد جمعیت میرسد؛ یعنی از هر سه نفر یک نفر سالمند خواهد بود.