معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی ایران از جان باختن ۱۹۰۰ کارگر در حوادث محیط کار سال ۱۴۰۱ خبر داده است. استانهای تهران، اصفهان و خراسان بیشترین مرگ ناشی از حوادث در محیط کار را داشتند.
مسعود قادی پاشا معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» از جان باختن ۱۹۰۰ کارگر در حوادث محیط کار سال ۱۴۰۱ خبر داده است. همچنین در این سال مجموعا ۲۶ هزار و ۷۴ مصدوم در حوادث محیط کار به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردهاند.
به گفته مسعود قادی پاشا از کل تلفات حوادث کار در سال گذشته یکهزار و ۸۷۰ نفر مرد و ۳۰ نفر زن بودند، این در حالیست که تعداد مردان فوت شده در حوادث کار در سال ۱۴۰۰ یکهزار و ۹۱۰ و تعداد زنان ۱۶ نفر بوده است.
معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور افزوده که «در این مدت استانهای تهران با ۳۹۹ نفر، اصفهان با ۱۷۶ نفر و استانهای خراسان و مازندران با ۱۱۶ فوتی بیشترین آمار و استانهای کهگیلویه و بویراحمد با سه نفر، زنجان با پنج نفر و ایلام با ۹ فوتی کمترین آمار تلفات حوادث کار را داشتهاند.»
مسعود قادی پاشا توضیح داده که «سقوط از بلندی همواره بیشترین سهم را در آمار تلفات حوادث کار به خود اختصاص میدهد و نزدیک به نیمی از تلفات را شامل میشود. در سال گذشته نیز ۸۶۱ نفر از قربانیان حوادث کار به دلیل سقوط از بلندی جان خود را از دست دادهاند که ۴۵/۳ درصد کل تلفات را دربر میگیرد و ۱/۳ رشد داشته است.»
او با اشاره به دومین مورد تلفات در حوادث کار گفت: «پس از سقوط از بلندی، اصابت جسم سخت با ۴۱۴ فوتی، ۲۱/۸ درصد از کل تلفات حوادث کار به خود اختصاص داده و در رتبه دوم دلایل مرگ در حوادث کار قرار گرفته است، دلایلی همچون برق گرفتگی، سوختگی و کمبود اکسیژن در رتبههای بعدی مرگ در حوادث کار قرار دارند.»
همچنین بیشترین مصدومان حوادث کار مربوط به استانهای تهران با ۲۹۴۳ نفر، اصفهان با ۲۷۹۷ نفر و خراسان رضوی با ۲۲۸۱ نفر بوده است. کمترین مصدومان حوادث کار نیز در استانهای سیستان و بلوچستان با ۱۷۶ نفر، خراسان جنوبی ۱۹۸ نفر و هرمزگان با ۲۶۶ نفر بوده است.
حوادث در محل کار در ایران هر ساله شمار بالایی از کارگران را قربانی میکند. بخشی از آنها مجروح و معلول شده و برخی دیگر در پی این حوادث جان میبازند. در حالی که فعالان کارگری تلاش دارند گزارشهایی از حوادث در محل کار تنظیم کنند اما آمار ارائه شده از سوی دولت درباره حوادث در محل کار و قربانیان آن ناقص هستند.
برای نمونه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شمار کارگران فوت کرده بر اثر حوادث کار در سال ۱۴۰۰ را کمتر از ۸۰۰ نفر اعلام کرده است. این در حالیست که آمار وزارت کار تنها حوادث کاری رخ داده در کارگاههای مشمول قانون کار را در برمیگیرد. حوادث کار منجر به مصدومیت و معلولیت دایمی کارگران و یا مرگ آنها در کارگاههای خارج از شمول قانون کار در آمارهای رسمی در این آمارها اعلام نمیشود.
احسان سهرابی عضو کارگری شورای عالی حفاظت فنی نیز آمارهای ارائه شده از سوی دولت را چندان دقیق نمیداند. او گفته که «یکی از مهمترین مشکلات در حوزه حوادث کار، نداشتن آمار متقن و واحد است؛ پزشکی قانونی در سالهای اخیر در خصوص آمار حوادث ناشی از کار بسیار با ملاحظه رفتار مینمایند و وزارت کار نیز بر مبنای خوداظهاری ثبت آمار دارد و سازمان تامین اجتماعی نیز آمار متفاوتی در دست دارد که بر مبنای غرامتها، بانک اطلاعاتی را بهروز میکند. برخی هم توسط شرکتهای بیمهگر با عنوان بیمه مسئولیت مدنی، نسخه فرد حادثه دیده را میپیچند که در آمارهای رسمی دیده نمیشود. مبنای صحیح، آمار پزشکی قانونی است که باید در اختیار متولیان امر بالاخص تشکلهای کارگری قرار گیرد و تا زمانیکه آمار دقیقی نباشد، نمیتوانیم در مورد پیشرفت یا پسرفت در حوزهی ایمنی با قطعیت اظهار نظر کنیم.»
یکی از مهمترین عوامل افزایش آمار حوادث در محل کار طی سالهای گذشته، عدم رعایت ایمنی از سوی کارفرمایان است. احمدرضا پرنده مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده که «۷۰ درصد حوادث محیطهای کارگری به دلیل نا ایمن بودن محیط کار و ۲۰ تا ۳۰ درصد به علت بی احتیاطی کارگران است.»
مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یکی از وظایفی که برای حفظ و صیانت نیروی کار با جدیت دنبال می شود پیشگیری از حوادث است تا آسیب مالی و روحی کمتری به کارگران و کارفرمایان وارد شود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند طی سالهای گذشته و در پی افزایش تورم در کشور، هزینهها در کارگاهها و مجتمعهای صنعتی و تولیدی با افزایش روبرو شده است. در چنین شرایطی کارفرمایان برای جلوگیری از زیان و ورشکستگی ناچار میشوند هزینههای جاری را کاهش دهند و یکی از این هزینهها مربوط به رعایت و افزایش استانداردهای ایمنی محل کار است. قربانیان این روند بطور مشخص کارگران هستند.
محمدرضا تاجیک عضو هیئت مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور معتقد است که «عوامل ناایمن کار مانند عدم تناسب جسمی کارگر با کار، سرما و گرما، بخارات مضر برای ریه کارگر و مشکلات میکروبی و شیمیایی در تولید ایران بسیار زیاد است و مدیران HSE و کارشناسان ایمنی میتوانند بسیاری از آییننامهها را به کارفرمایان اجبار کنند. توقع ما از کارفرمایان کشور این است که جان نیروی کار برایشان مهم باشد و تقارن روز بهداشت و ایمنی با روز کارگر نیز برای یادآوری همین اصل است.»
حسن اصیلیان رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفهای از وقوع سالیانه ۱۳ هزار حادثه ناشی از کار در ایران خبر داده و گفته این حوادث که در پی فقدان ایمنی کار روی میدهد، سالیانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ کارگر در کشور را به کام مرگ میکشاند.
حسن اصیلیان افزوده «به دلیل ترس، بسیاری از گزارشهایی که میتوانند از آسیبهای جدی پیشگیری کنند ارائه داده نمیشوند. در مقابل محیطهای کاری که در آنها تعداد کارگر مشارکتکننده بیشتر است، ۶۴ درصد حوادث ایمنی و ۵۸ درصد حوادث منجر به راهی شدن به بیمارستان کمتری گزارش شده است.»
به گفته رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفهای بیماریهای ناشی از کار، دلیل ۸۱ درصد از مرگهای مربوط به مشاغل است و حوادث سهم ۱۹ درصدی از مرگهای حین کار را به خود اختصاص داده است.