روز جهانی کارگر در ایران مثل هر سال صحنه تجمعات فعالان کارگری شاغل و دیگر اصناف حقوق‌بگیر بود. در کنار مطالبات کارگری، امسال کارگران جانباخته در اعتراضات نیز همزمان با روز جهانی کارگر مورد توجه ایرانیان قرار داشتند.
روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ برابر با اول ماه مه و همزمان با روز جهانی کارگر، تجمعاتی از سوی کارگران، بازنشستگان و دیگر حقوق‌بگیران در ایران برگزار شد. آنهم در حالی که در روزهای گذشته ده‌ها نفر از فعالان صنفی در ایران بازداشت شده و جمهوری اسلامی همه تلاش خود برای جلوگیری از برگزاری هر تجمعی در روز کارگر و روز معلم در ۱۲ اردیبهشت را به کار گرفت.
در مجتمع کشت و صنعت هفت تپه همزمان با روز کارگر به شماری از کارگران در این مجتمع اعتصاب غذا کرده بودند حمله شد. کانال مستقل کارگران هفت‌تپه در اینباره گزارش داده که «عوامل مدیریت با کمک نیروهای حراست» به نمایندگان مستقل کارگری که در مقابل ساختمان مدیریت اعتصاب غذا کرده بودند، حمله کردند.
بر اساس این گزارش «نیروهای حراست با یوسف بهمنی و ابراهیم عباسی درگیر شدند» و در اعتراض به این اقدام، کارگران تجمع کردند و در واکنش، نیروهای حراست و عبدعلی ناصری مدیر شرکت، در اقدامی از پیش برنامه‌ریزی شده، شرایط را «متشنج» کردند.
عبدعلی ناصری مدیر مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه در پاسخ به انتقادات از شیوه مدیریتش و بی‌اعتنایی به خواسته‌های کارگران در گفتگو با خبرگزاری «ایرنا» با اشاره به ضرب‌المثل «خر مال کسی است که سوارش می‌شود»، گفته بود: «ما هم سوار خر شدیم و پیاده هم نمی‌شویم. هفت‌تپه را ول نخواهیم کرد.»
این سخنان عبدعلی ناصری سبب تشدید اعتراضات کارگری در مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه شده است.
از اول اردیبهشت‌ماه هزاران کارگر شاغل در شرکت‌های پیمانکاری صنعت نفت در اعتراض به وضعیت دستمزد، عدم تناسب میان روزهای کار و استراحت، شرایط دشوار کار و امکانات ناچیز خوابگاه‌ها دست به اعتصاب زدند. این اعتصاب با همراهی شماری از کارگران شاغل در صنایع فلزی از جمله مس و فولاد ادامه پیدا کرد.
در روز جهانی کارگر نیز مدیران پتروشیمی چوار ایلام ۲۰۰ کارگر پیمانی را که به اجرا نشدن طبقه‌بندی مشاغل و وضعیت معیشتی خود معترض بودند ممنوع‌الورود کردند. به گزارش منابع کارگری، در روزهای گذشته پس از اعتراض به دستمزد پایین و اجرا نشدن طرح طبقه‌بندی از ورود آنها به پتروشیمی جلوگیری شده‌است. تمامی این کارگران قرارداد موقت و به واسطه شرکت‌های پیمانکاری مشغول به کار هستند.
تجمع اعتراضی کارگران بازنشسته شوش: تورم اسفبار، حاکم شده تو بازار!
استان خوزستان
دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲#اعتصابات_سراسری #اعتراضات_سراسری pic.twitter.com/sIFgdMvrTT
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 1, 2023
همزمان، خبرگزاری «ایلنا» خبر داد که اعتصاب کارگران پیمانکاری لاستیک‌سازی «یزدتایر» روز دوشنبه و در روز جهانی کارگر وارد سومین روز شد. آنها در اعتراض به تداوم مشکلات خود، وضعیتِ بد معیشتی و دستمزدهای پایین اعتصاب کرده‌اند.
این کارگران پیشتر در بهمن سال گذشته اعتصاب کرده بودند که به آنها «قول مساعد» برای رسیدگی به مشکلات‌شان داده شده بود اما به گفته آنان، تاکنون اتفاقی نیفتاده است و کارفرمایان به وعده خود عمل نکرده‌اند.
همچنین روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی در چند شهر کشور از جمله کرمان، کرمانشاه، شوش، اهواز و ساری در اعتراض به وضعیت معیشتی و حقوق ناچیز تجمع اعتراضی برگزار کردند.
«حسین حسین شعارشون، دروغ و دزدی کارشون»، «ننگ ما ننگ ما وزیر الدنگ ما»، «فقط کف خیابون به دست میاد حق‌مون» و «ظلم و ستم کافیه، سفره ما خالیه» از جمله شعارهای معترضان در ایران بود.
«حقوق ما ریالیه، هزینه‌ها دلاریه»
تجمع اعتراضی بازنشستگان تامین اجتماعی کرمان
دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲#اعتصابات_سراسری #اعتراضات_سراسری pic.twitter.com/ds84bajL3d
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 1, 2023
همزمان کادر درمان و پرستاران بیمارستان «سجاد» شهریار در اعتراض به عدم پاسخگویی مسئولان به خواسته‌هایشان دست به تجمع اعتراضی زدند. پرستاران در هفته‌های اخیر بارها در شهرهای مختلف تجمعات اعتراضی برگزار کردند. اصلی‌ترین خواسته آنها اجرای دقیق قانون «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و تعدیل کارانه‌های پرستاری» است. اساس این قانون انجام پرداخت‌ها بر اساس امتیازدهی به نوع و کیفیت خدمات پرستاری است تا از تبعیض در میان پرستاران جلوگیری شود. قانون «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و تعدیل کارانه‌های پرستاری» سال ۱۳۸۶ تصویب شد اما بیش از ۱۵ سال اجرای آن به تعویق افتاده است. عدم امنیت شغلی و شیفت‌های طولانی از جمله دیگر مشکلاتی است پرستاران حتی در اوج دوران همه‌گیری کرونا با آن درگیر بوده‌اند.
همزمان با روز کارگر دو شهروند دارای معلولیت در شهر کرمان با گرفتن پلاکارد اعتراضی در برابر بهزیستی این استان به اعتراضات سراسری معلولان ایران پیوستند. این دو شهروند پلاکاردهایی در دست داشتند که روز آن نوشته شده بود: «معیشت شایسته حق مسلم ماست»؛ «اجرای ماده ۲۷، حق مسلم ماست».
معلولان ایران طی روزهای گذشته اعتراضاتی را در شهرهای مختلف به عدم اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان در پنجمین سالگرد ابلاغ و عدم اجرای قانون برگزار کرده‌اند.
روز جهانی کارگر امسال متأثر از جنبش ملّی ماه‌های گذشته علیه جمهوری اسلامی، مورد توجه قرار گرفت و یاد کارگران جانباخته زنده شد. شاهزاده رضا پهلوی با انتشار عکس‌های کارگران معترض کشته شده در سال‌های اخیر نوشت: «در روز جهانی کارگر، به یاد کارگران میهن‌پرستی هستم که جان‌شان را برای آزادی و آبادی ایران دادند. دوشادوش هم برای روزی مبارزه کنیم که کارگر ایرانی در سایه یک دولت ملی دموکراتیک، دگرباره به رفاه و منزلتی شایسته دست یابد.»
در روز جهانی کارگر، به یاد کارگران میهن‌پرستی هستم که جان‌شان را برای آزادی و آبادی ایران دادند. دوشادوش هم برای روزی مبارزه کنیم که کارگر ایرانی در سایه یک دولت ملی دموکراتیک، دگرباره به رفاه و منزلتی شایسته دست یابد.
On this International Workers’ Day, I am reminded of those… pic.twitter.com/V8b03lSll4
— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) May 1, 2023
شاهین نجفی فعال سیاسی مشروطه‌خواه، خواننده و آهنگساز نیز در توئیتی به مناسبت روز جهانی کارگر نوشت: روز کارگر هر روزی‌ست که کارگر از جان و بدن خویش برای ساختن خرج می‌کند. نظام سیاسی فاسد اسلامی اما کارآفرین‌کش و کارگرکش است. آنکه ایده دارد را فراری می‌دهد و کارگری را که به فساد و فقر اعتراض داشته باشد به دار می‌سپارت. این نظام رفتنی‌ست اما یاد کارگران جان‌باخته‌ی راه آزادی و میهن در تاریخ ماندگار است.
روز کارگر هر روزی‌ست که کارگر از جان خویش برای ساختن خرج می‌کند. نظام سیاسی فاسد اسلامی اما کارآفرین‌کش و کارگرکش است. این نظام رفتنی‌ست اما یاد کارگران جان‌باخته‌ی راه آزادی و میهن در تاریخ ماندگار است.#روز_جهانی_کارگر #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/atF0PBb052
— Shahin Najafi 𓃬☼ (@shahinnajafi80) May 1, 2023
هنگامه چوبین مادر آرتین رحمانی از جانباختگان جنبش انقلابی آبان گذشته در ایذه با نشر تصویری از فرزندش در محیط کار، به مناسبت روز کارگر در اینستاگرام نوشت: «چرا اسیر خاکت کرده‌اند! مگر دستان کوچک و‌پینه‌بسته تو از این دنیا چه می‌‌خواست. جز سهمی برابر از کار و زندگی!»
هنگامه چوبین در ادامه دلنوشته‌اش برای آرتین نوشته که «بیدار شو. دنیا بدون انسانهای شجاعی مثل تو
هر روز تبدیل به زندان بزرگتری می‌شود.. هم درس می‌خواندی هم کارگر بودی پسرم. امروز روز توست. بلند شو ،نگو شرمنده‌ام مادر،که دینداران دستان خودشان و فرزندانشان را با شیر و‌عسل می‌شورند و داغ دروغ و ریا بر پیشانی می‌گذارند.»
مادر آرتین رحمانی در ادامه نوشته که «امروز روز توست پسرم. کارگر باشرف و شجاع سرزمینی که دینداران دروغین با شکم‌های برآمده سیر می‌خوابند و کودکان و کارگران و زنان نان‌آور گشنه… مرگ بر این بی‌عدالتی. مرگ بر این اسارت. مرگ بر این دیکتاتوری.»
آرتین رحمانی نوجوان ۱۶ ساله ایذه‌ای شامگاه ۲۵ آبان بر اثر اصابت گلوله در جریان اعتراضات در شهر ایذه کشته شد. آن شب کیان پیرفلک کودک ۱۰ ساله و چند شهروند دیگر نیز با شلیک مستقیم مأموران حکومتی جان باختند.
روز گذشته و در آستانه روز کارگر نیز تجمعاتی اعتراضی از سوی کارگران و دیگر اصناف در شهرهای مختلف برگزار شد. منابع کارگری گزارش دادند که ۱۳ شهر در یازده استان خوزستان، اصفهان، فارس، تهران، کرمانشاه، گیلان، مازندران، سیستان و بلوچستان، مرکزی، خراسان رضوی، و یزد روز یکشنبه ۱۰ اردیبهشت صحنه تجمعات اعتراضی بودند.
در استان خوزستان شماری از کارگران صنعت نفت و گاز در چهار واحد صنفی مجزا شامل پتروشیمی رازی در ماهشهر و کارگران سه دفتر فنی شاغل در پروژه‌های میدان نفتی جفیر اهواز اعتصاب کردند.
اعتراضات کارگری در حالی ادامه داشته که نهادهای امنیتی و قضایی طی روزهای گذشته همه تلاش خود را برای احضار، تهدید و بازداشت فعالان صنفی به کار گرفتند تا از هر گونه هماهنگی و سازماندهی برای تجمعاتی در روز جهانی کارگر و روز معلم جلوگیری کنند.
همچنین در روز جهانی کارگر ۱۰ فعال کارگری در شهر سنندج با احضار توسط ستاد خبری اداره اطلاعات و نیروی انتظامی روبرو شده و پس از مراجعه به این نهادها برای ساعات طولانی بازداشت شدند. منابع محلی خبر دادند که سوسن رازانی، هاجر سعیدی، مظفر صالح‌نیا، شریف ساعدپناه، کامران ساختمانگر، رامین کریمی، ریبوار عبداللهی، توفیق محمودی، رضا امجدی و حبیب‌الله کریمی فعالان کارگری در سنندج هستند که تا بعد از ظهر دوشنبه در بازداشت بوده‌اند.
همزمان در تهران عطا باباخانی از اعضای قدیمی سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حوله روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت بازداشت شد.
به گزارش سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، آقای باباخانی به همراه همسر و فرزندش در حال رانندگی بود که ماموران امنیتی، آنها را به خانه برگرداندند و پس از تفتیش خانه، این فعال کارگری را بازداشت کردند و با خود بردند.
سندیکای کارگران شرکت واحد ضمن محکوم کردن «تداوم سرکوب و پرونده‌سازی برای اعضای سندیکا و فعالان کارگری و بازنشسته»، از جمله «بازداشت عطا باباخانی و اذیت و آزار خانواده‌اش»، خواهان «منع تعقیب و پرونده‌سازی و آزادی بدون قید و شرط» برای این فعال کارگری شد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران نیز خبر داده بود روز جمعه ۸ اردیبهشت مأموران امنیتی با یورش به خانه محمد حبیبی، سخنگوی زندانی کانون صنفی معلمان تهران، جمعی از معلمان، فعالان کارگری و صنفی و مدنی را که به دیدار خانواده او رفته بودند، بازداشت کردند.
بنا بر این گزارش، مأموران حکومتی در جریان این یورش شماری از فعالان صنفی به نام‌های ریحانه انصاری‌نژاد، عسل محمدی، هیراد پیربداقی، آنیشا اسدالهی، سروناز احمدی، کامیار فکور، حسن چرتابی، ژاله روحزاد، احمد حیدری، و الدوز هاشمی را بازداشت و به زندان اوین منتقل کردند.
خبرگزاری فارس در خبری جداگانه ادعا کرد که دلیل بازداشت برخی از این فعالان گردهمایی آنها «با هدف طراحی و هماهنگی برای ایجاد تنش در تجمعات کارگری و معلمین و هدایت آنها به سوی اعتصابات سراسری» بوده است.
در آستانه روز کارگر و معلم؛ شماری از فعالان صنفی بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند
بر اساس گزارش دیگری دستکم ۵۰ فعال کارگری در استان‌های تهران، کردستان و گیلان همزمان با روز جهانی کارگر احضار شدند.
در آنسو تشکل‌های صنفی مختلف در ایران با صدور بیانیه‌هایی به مناسبت روز کارگر، فشار بر فعالان صنفی را محکوم و جمهوری اسلامی را هدف انتقاد قرار دادند.
شورای بازنشستگان ایران با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی کارگر نوشت: «با گستردگی اعتصابات و اعتراضات کارگران و معلمان و بازنشستگان و زنان برای تغییر شرایط موجود، در دل وسیع‌ترین یورش‌های پلیسی به همهٔ بخش‌های اجتماعی، جامعه در یک رویارویی قطبی برای تعیین تکلیف قرار گرفته است.»
کانون نویسندگان ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای، ضمن گرامی‌داشت روز جهانی کارگر، خواهان آزادی بی‌قیدوشرط همهٔ فعالان کارگری ازجمله کیوان مهتدی، عضو کانون نویسندگان ایران، و دیگر زندانیان سیاسی و عقیدتی شد.
حسن سعیدی، کیوان مهتدی و رضا شهابی، فعالان کارگر زندانی، در اطلاعیه مشترکی به مناسبت روز کارگر نوشتند: «سرکوب و بگیروببند در آستانه روز جهانی کارگر و روز معلم پدیده جدیدی نیست. اما استیصال و پرخاش‌جویی دستگاه امنیتی که حتی تحمل همدلی انسانی در حریم خصوصی افراد را ندارد، نشانگر افسار گسیختگی و فرار رو به جلوی حاکمیت است.»
این فعالان کارگری زندانی تأکید کردند که حکومت «می‌خواهد به جای پرداختن به ریشه مشکلات، با پرونده‌سازی و ایجاد رعب و وحشت صورت‌مسئله را پاک کند؛ غافل از آنکه جامعهٔ ما دیگر بیدار شده و این قلدری‌ها نه تنها از جانب هیچ بخشی از جامعه تحمل نمی‌شود بلکه فقط به تقویت همبستگی و اتحاد بیشتر میان معترضان به وضع موجود منجر خواهد شد.»
اسماعیل عبدی، آموزگار محبوس در زندان «کچویی» کرج نیز به مناسبت روز ملی معلم و روز جهانی کارگر در پیامی نوشت: «شهروندان این کشور صرفاً خواسته‌های طبیعی و قانونی خود را طلب می‌کنند و سزای آنکه جویای حق است، داغ و درفش نیست.»
او افزوده که «احکام قضایی و سرکوب مانع حق‌طلبی مردم نخواهد شد، بی‌توجهی به خواسته‌های معیشتی، و اصل آزادی در جنبه‌های مختلف و نادیده‌انگاری مردم ایران نه‌تنها به عقب‌نشینی فعالان منجر نمی‌شود، بلکه طغیان اجتماعی و عصیان عمومی را در پی خواهد داشت.»
