موضوع «حجاب» همچنان یکی از موضوعات مورد بحث در ایران است و مقامات جمهوری اسلامی به دنبال تثبیت شرایط تحمیلی حجاب بر زنان ایرانی هستند ولی موفق نمی‌شوند. در آنسو اما مقاومت مدنی زنان در سراسر کشور سبب شده برخی مقامات حالت تدافعی بگیرند بطوری که کنش مبارزه با «بی‌حجابی» از سوی حکومت به «واکنش» تبدیل شده است. قرار گرفتن جمهوری اسلامی در شرایط «واکنشی» به معنای دستاوردی مهم برای زنانی است که هفته‌هاست برای حضور با پوشش اختیاری در خیابان تلاش می‌کنند و کوتاه نمی‌آیند.
سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی در جمع خبرنگاران و درباره برخورد با «بی‌حجابی» گفته تذکر کلامی «آمران به معروف» کفایت می‌کند و باید آنها بقیه کارها را به ضابطین بسپارند.
وزیر کشور دولت سیزدهم گفته که «آمران به معروف و ناهیان از منکر با احترام تذکر لسانی که وظیفه عموم مردم، انجام می دهند و همین مقدار کفایت می‌کند و باقی را باید دست ضابطین بگذاریم.»
سردار پاسدار احمد وحیدی همچنین با کنایه به آن دست از سلبریتی‌ها، مقامات یا رسانه‌های حکومتی که از شیوه سرکوبگرانه علیه زنان به اسم مبارزه با بی‌حجابی انتقاد کرده‌اند گفته که « تلاش برای ترویج بی‌قانونی و عدم رعایت قانون به هر زبان و هر گفته‌ای مردود است. این حرفها از دیدگاه مسئولان مربوطه دور نخواهد ماند.»
زنان اما همچنان مقاومت مدنی درخشانی از خود نشان داده و حاضر نیستند حتی با سرکوب و برخوردهای پلیسی و قضایی و تهدیدات مالی و ممنوعیت‌های اجتماعی، به حجابی که چهل سال بر جامعه تحمیل شده، دیگر تن بدهند. تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از شهرهای مختلف نشان می‌دهد که هر روز بر تعداد زنان و دخترانی که با پوشش اختیاری در اماکن عمومی ظاهر می‌شوند در حال افزایش است.
هرچند جمهوری اسلامی به دنبال امنیتی کردن فضای اجتماعی به بهانه حجاب است اما نکته قابل توجه پذیرش زنان با حجاب اختیاری از سوی دیگر شهروندان است. بجز نیروهای نیابتی حکومتی در قالب «بسیجی» و «آمر به معروف»، دیگر شهروندان برخوردهای خیلی عادی با زنانی دارند که با پوشش اختیاری در خیابان و اماکن مختلف حضور پیدا می‌کنند. این نکته‌ی مهم نشان از بی‌اثر بودن سیاست‌های ایدئولوژیک جمهوری اسلامی و آزاداندیشی جامعه ایران دارد.
اینهمه در حالیست که مقامات و رسانه‌های حکومتی نظراتی متفاوت نسبت به سیاست سرکوب زنان و تشدید فضای امنیتی جامعه به بهانه حجاب دارند.
پروین صالحی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی مدعی شده که «اسرائیل پشت مسئله بی‌حجابی است!» وی خواستار «برخورد امنیتی» با زنانی شده که پوشش تحمیلی جمهوری اسلامی را رعایت نمی‌کنند.
پروین صالحی گفته که «اصل مسئله بی‌حجابی در این شرایط واقعاً یک بهانه است و پشت این مسئله، سرویس‌های جاسوسی و اطلاعاتی اسرائیل کشورهای متخاصم با ایران قرار دارند» و «به نظر من، ما در خصوص حجاب در این هفت ماه، کم‌کاری نکردیم، بلکه ۴۴ سال کم‌کاری داریم که انشاءالله به مرور درست می‌شود.»
غلامرضا نوری قزلجه رئیس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس شورای اسلامی اما گفته با سطل ماست و باتوم نمی‌توان حجاب و عفاف واقعی را درست کرد؛ یک عده‌ای می‌گویند ما درست می‌کنیم!
به گفته غلامرضا نوری قزلجه «نمی‌شود که هر کسی بدون توجه به شرایط شرعی و عرفی و الزامات، به امر به معروف و نهی از منکر بپردازد؛ یکی با چوبدستی و دیگری با سطل ماست و آن یکی با باتوم. در حالی که هر انسان عاقلی می‌داند با اینها نمی‌توان حجاب و عفاف واقعی را درست کرد، اما ظاهرا یک عده‌ای می‌گویند ما درست می‌کنیم.»
سردار ابوالفضل طهماسبی جانشین فرمانده سپاه پاسداران زنجان نیز با طرح این ادعا که «زنان ایرانی با حجاب و عفاف در خانه‌داری و عرصه‌های علمی از زنان شرقی و غربی جلوتر هستند» گفته که «زنان ایران با وجود داشتن عفاف و حجاب در همه زمینه‌ها از جمله خانه و خانواده، تربیت فرزندان، حضور در عرصه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و… موفق بوده و طبق آمار ارائه شده هم از زنان شرقی و هم از زنان غربی پیشرو هستند.»
رسانه‌های حکومتی نیز اتفاق نظر ندارند و بیشتر بازتاب جنگ زرگری در مورد سیاست‌های مبارزه با بی‌حجابی از سوی حکومت هستند.
روزنامه «جوان» در پاسخ به مطلبی منتشرشده در روزنامه «سازندگی» نوشته که این روزنامه در مطلبی حجاب را امری اختیاری دانست و آورده است: «چنانکه عده‌ای از دین‌شناسان و مجتهدان و مفسران گفته‌اند بر این باورم که حجاب در قرآن به زنان مؤمن توصیه شده نه اجبار و اساساً اسلام در هیچ مقوله اعتقادی حتی در اصل دین موافق اجبار نیست. آیه مشهور «لا اکراه فی الدین…» گواه این سخن است».
روزنامه «جوان» در مخالفت با این مطلب چنین نوشته که «دیندار بودن اجباربردار نیست، اما ضرر زدن به دین دیگرانی که می‌خواهند دیندار باشند یا خدشه بر فضای عفت و حیای جامعه اسلامی بزنند، طبعاً وظیفه حکومت اسلامی است. اجبار کردن حجاب هم، نه برای دیندار کردن فرد بی‌حجاب، بلکه برای محافظت از آسیب زدن او به دینداری باقی افراد جامعه است، البته او در فضای خصوصی خانواده و دوستان می‌تواند بی‌حجاب باشد، اما فضای عمومی جامعه متفاوت است.»
وبسایت «رجانیوز» نزدیک به «جبهه پایداری» نیز یادداشتی را منتشر کرده که در آن به حامیان دولت ابراهیم رئیسی توصیه شده که می‌بایست «تبدیل به پلیس بد» در جامعه شوند و از «دولت» که سعی می‌کند در بحث حجاب «میانجی باشد» جدا شده و «شلوغ‌کاری» و درواقع هرج و مرج را آغاز کنند.
در این مطلب به نقل از «حاج منصور ارضی» مداح حکومتی در تهران آمده که «از این وضع پوشش در شهر قلب‌مان می‌شکند؛ از مسئولین «خواهش می‌کنیم» که کاری کنند!»
«رجانیوز» با انتقاد از اینکه چرا دولت سرکوب را افزایش نمی‌دهد نوشته که دولت «هست و نیست خود را مدیون یک لایه هویتی خاص است» که این لایه «هویت انقلابی» دارد و «دینداران در جامعه» هستند و در ادامه نتیجه گرفته که دولت «حق ندارد میانجی باشد» و «این میانجیگری عین جانبداری است.» «رجانیوز» چنین دولتی، یعنی دولت رئیسی، را «خائن به مردم حقیقی خود» می‌خواند.
بخش دیگری از حکومت به دنبال پیگیری حقوقی با محتوای «امنیتی» علیه زنانی است که پوشش اختیاری دارند. خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مطلبی مدعی شده که کنار اقدامات سیاسی و امنیتی معمول، یکی از پروژه‌های دشمن در این زمینه، عرفی‌سازی بی‌حجابی از طریق استخدام و اجیر کردن افرادی است که با پوشش‌های عجیب و غریب و تابوشکنانه در خیابان‌ها تردد می‌کنند تا نوع خاصی از پوشش مغایر با هنجارهای جامعه ایرانی عادی‌سازی شود.
در ادامه‌ی این ادعا آمده است: «کسب اطلاع خبرنگار تسنیم از برخی مراجع انتظامی و امنیتی حاکی است که اخیراً چندین فرد دستگیر شده‌اند که به گفته خودشان صرفاً مأموریت داشته‌اند با دریافت دستمزد، با نوع پوشش بخصوصی که با هنجارهای ایرانی همخوانی ندارد در خیابان‌ها تردد کنند. یکی از این خانم‌ها که بازداشت شده در اینباره گفته است برای هر ساعت تردد با وضعیت تابوشکنانه در تهران به ما گفته بودند که مبلغ ۳ الی ۵ دلار به ما پرداخت می‌کنند.»
با انتشار این گزارش یک روزنامه‌نگار زن ساکن ایران در توئیتر نوشته است «تسنیم گفته که بدون حجاب راه می‌روند، «ساعتی ۵ دلار» می‌گیرند! کاش آدرس می‌داد کجا باید بریم ثبت‌نام. روزی ۸ ساعت هم راه می‌رفتیم می‌شد روزی ۴۰ دلار، به دلار ۵۴هزار تومن امروز، میشه روزی ۲ میلیون و ۲۰۰ تومن میدن.پول رو ول کنید، هیکل رو بگو، چی می‌ساختیم با این پیاده‌روی!»
با اینکه ادعای خبرگزاری تسنیم با واکنش گسترده و تمسخر شهروندان روبرو شده اما ادعایی مشابه نیز از سوی کانال تلگرامی «سپاه پاسداران» مطرح شده است که «شخصی در تهران دستگیر شد و اعتراف کرده است ساعتی ۳ دلار برای پیاده روی نیمه‌عریان در خیابان از یک شرکت آمریکایی دریافت کرده است. یکی از دستمزدهای او برای مانور بی‌حجابی طی یک ماه حدود ۵۰ میلیون تومان بود. این فرد به وجود افراد اجاره‌ای برای گردش بدون حجاب با موتور یا ایستادن در ورودی متروها اعتراف کرده است.»
اظهارات درباره مقاومت مدنی جامعه به آنجا رسیده که عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم «حجاب اجباری» را جاذبه دانسته و هم برخورد با زنان بی‌حجاب را! وی در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» در پاسخ به این پرسش که آیا ویدئوهایی که در مورد برخورد با مسئله حجاب منتشر می‌شود بر ورود گردشگر تأثیر خواهد گذاشت گفت: «هر چیزی می‌تواند برای گردشگر خارجی جاذبه داشته باشد، حتی همین را هم می‌رود عکس می‌گیرد.»
ضرغامی با ادعای اینکه «گردشگران خارجی قانون جمهوری اسلامی را می‌شناسند» گفته که «گردشگران خارجی حتی بعضی جاها با حجاب سرشان به عنوان یک پدیده گردشگری، فرهنگی و اجتماعی برخورد می‌کنند. اگر جلوی مسجدی به آنها چادر دهیم که سر کنند، به این کار علاقمند هستند، آن چادر را می‌گیرند سر می‌کنند و یک عکس دستجمعی می‌گیرند.»
در سطح جامعه نیز تلاش‌ها برای محدود ساختن و سرکوب زنان توسط نهادهای مختلف حکومت ادامه دارد. در روزهای گذشته تصاویری از محصور کردن شیشه‌های میان واگن‌های مخصوص بانوان و مردان در مترو تهران منتشر شده است.
حالا که نمی‌توان مانع پوشش اختیاری شد، واگن‌های مترو را باحجاب می‌کنند!
اردیبهشت ۱۴۰۲
این پرده‌کشی سخیف در قطار مترو به خاطر اصرار بر جدایی جنسیتی است.#پوشش_اختیاری #حجاب_اجباری pic.twitter.com/iKjKqEJX2w
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 1, 2023
علیرضا زاکانی شهردار تهران در پی واکنش‌ها به این اقدام نه تنها گفته هدف شهرداری «صیانت از حریم بانوان» بوده است بلکه مدعی شده کشورهای دیگر نیز از این کار الگو می‌گیرند: «۱۲۹ رام قطار ما ۷ واگن مرتبط به یکدیگر دارند و خارج از کشور نیز اکنون در حال الگو گرفتن از تهران برای جداسازی هستند!»
شهردار تهران همچنین در توجیه پرده‌کشی بین واگن‌ها گفته «این جداسازی‌ها پرده نیست بلکه قابی است که روی آن نقش و نگار به کار رفته است!» وی افزوده است «در حوزه حجاب ۶ ماه است کار کرده‌ایم و این امری اعمالی است و باید گام به گام خدمت ارائه دهیم و در بیش از ۷۰ ایستگاه مترو خدمات ایجابی را ارائه دادیم.»
