رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی نرخ منطقی نان سنگک در فروش اینترنتی را ۲۵ هزار تومان اعلام کرد و افزود: «خریداران نان در فروشگاههای اینترنتی تمایلی برای ماندن در صفهای خرید را ندارند و با میل و رغبت خود نان با نرخهای مختلف را انتخاب میکنند.»
محمد سلیمانی با بیان این مطلب در گفتگو با خبرگزاری ایلنا قیمت نان در این فروشگاهها را بین ۱۰ تا ۳۵ هزار تومان اعلام کرد و افزود: «هزینه پیک، ۹ درصد ارزش افزوده و… برای خرید نان در نظر گرفته شده است.»
وی با اشاره به اینکه فروش نان سنگک زیر ۵ هزار تومان توجیه اقتصادی ندارد افزود: «نانوایانی که نان سنگک ۳ هزار تومان میفروشند یا در وزن دستکاری میکنند و یا نانوا صاحب ملک است و میخواهد اینگونه چراغ نانواییاش را روشن نگه دارد، اما واقعیت این است که نرخ ۳ هزار تومان با این تورم نمیتواند هزینههای نانوایان را جبران کند.»
این فعال صنفی ۱۲ تا ۱۳ درصد نرخ آرد را در تعیین قیمت نان موثر دانست و تاکید کرد کرد: «در جلسات کارگروه آرد و نان، موضوع نرخنامه جدید برای نانوایان مطرح و مقرر شد که در سال جدید به ما نرخ بدهند. اگر قرار باشد در نهایت به ما نرخ جدید مطابق با آنالیز اتحادیه به نانوایان ندهند و بخواهند ۱۵ تا ۳۰ درصد کمک هزینه تولید به نانوا پرداخت کنند و نان همچنان با همان ۳ هزار تومان فروخته شود بهتر است که اعمال نشود.»
وی افزود: «بازار تهران به قیمت ۵ هزار تومان در نان سنگک رسیده است و دیگر نانواها به فروش نان ۳ هزار تومانی رضایت نمیدهند. تجربه نشان داده که دولت در پرداخت مابهالتفاوت به نانوایان تعلل میکنند و مطالبات را پرداخت نمیکند.»
به گفته رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی، سال گذشته دولت مقرر کرد که ۸۰ درصد کمک هزینه به نانوایان پرداخت کند که این مبلغ پرداخت نشد.
سلیمانی با اشاره به اینکه هزینه تولید نان سنگک که همه مراحل آن با دست انجام میشود بالاست گفت: «حداقل باید در یک واحد سنگکی ۴ تا ۵ نیروی کار مشغول به کار شوند (اگر ۱۴ ساعت آن نانوایی کار میکند)؛ در ۲ سال اخیر حدود ۸۰ درصد دستمزد کارگران افزایش پیدا کرده است نانوایی که روزانه ۸ و نیم کیسه آرد مصرف و در طول روز هزار نان بپزد اگر قرار باشد هر نان را ۳ هزار تومان بفروشد درآمد روزانهاش ۳ میلیون تومان میشود این در حالیست که هزینه دستمزد روزانه کارگران یک نانوایی سنگکی ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان است. همچنین باید هزینه تهیه صبحانه، ناهار و شام برای کارگران را به هزینه یک واحد نان سنگکی اضافه کرد.»
رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی ادامه داد: «یک نانوای سنگکی در طول ماه ۹ تا ۱۰ کیسه خمیر مایه استفاده میکند؛ حداقل ۳کیسه با نرخ دولتی خمیر مایه به نانوایان داده میشود و بقیه نیازش را باید از بازار آزاد تهیه کند. قیمت یک کیسه خمیر مایه در بازار آزاد یک میلیون ۳۰۰ هزار تومان است و قیمت سایر اقلام مصرفی در نانوایان نیز افزایش پیدا کرده است؛ کنجد کیلویی ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان و سیاهدانه ۲۵۰ هزار تومان شده است.»
در همین زمینه بیژن نوروز مقدم رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در ۱۱ اردیبهشت ماه به خبرگزاری مهر گفت: «موضوع افزایش قیمت نان سنتی متناسب با نرخ تورم در حال بررسی است و تا پایان اردیبهشت تصمیم گیری و نهایی میشود.»
وی با بیان اینکه نرخ تورم در دو سال گذشته بیشتر از ۴۰ درصد بود، افزود: «دولت باید اردیبهشت هر سال متناسب با نرخ تورم قیمتها را به روز رسانی کند در غیر این صورت نانوا برای تأمین هزینههای تولید ناچار است از کیفیت و وزن نان کم کند. معمولاً هنگامی که قیمتها متناسب با تورم تغییر نکند کیفیت محصولات پایین آمده و نارضایتی مصرف کننده را به دنبال دارد.»
ایران طی سالهای گذشته با روند کاهشی در تولید گندم روبرو بوده است. خشکسالی، بذر و کودهای بیکیفیت وارداتی از چین و عدم توجه دولت به مدیریت الگوی کشت از جمله دلائل اصلی کاهش تولید گندم داخلی هستند.
همچنین واردات زیر قیمت گندم طی سالهای گذشته باعث افت چشمگیر تولید این غله در کشور شده است. سال گذشته تولید گندم در ایران ۳۰ درصد کاهش یافت.
پیش از جنگ روسیه با اوکراین و افزایش قیمت جهانی گندم، قیمت این محصول در ایران نیز همچنان افزایشی بود. برای نمونه بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از تورم اسفند ۱۴۰۰، گروه نان و غلات با تورم ۴/۸۷ درصدی نسبت به یک ماه پیش از آن، بالاترین تورم ماهانه را داشت. در بهمن ۱۴۰۰ نیز این گروه نان و غلات تورم بسیار بالایی را ثبت کرد. بر این اساس، تورم ماهانه گروه نان و غلات در بهمن ۱۴۰۰ به عدد ۷/۶ درصد رسید که از آذر ۱۳۹۳ بیسابقه بوده است.
در پی خشکسالی شدید در ایران، تولید گندم بیش از گذشته کاهش یافت و برنامههای وارداتی جدیدی در دستور کار دولت قرار گرفت. خبرگزاری رویترز مهرماه دوسال پیش در گزارشی به نقل از منابع صنعت ایران از کاهش ۳۰ درصدی و کمبود ۸ میلیون تن گندم در ایران همزمان با قیمت بالای جهانی غلات خبر داد.
به نظر میرسد جمهوری اسلامی همچنان بر رویای «خودکفایی در تولید گندم» پافشاری دارد و تغییرات اقلیمی سالهای گذشته و خشکسالی نیز سبب تغییر رویکرد مقامات نظام نشده است.
توهم خودکفایی گندم نیز سبب شده سیاستهای ناکارآمد جمهوری اسلامی در مدیریت امنیت غذایی کشور با بحرانهای بیشتری روبرو شود بطوری که از یکسو گندمکاران داخلی دسته دسته از کاشت گندم با قیمت ناچیز منصرف میشوند و از سوی دیگر واردات دقیقه نود به پرداخت بیشتر ارز بابت خرید گندم خارجی منجر میشود. نبود استراتژی و نقشه راه علمی و کارشناسانهی متناسب با توان واقعی تولید کشاورزی و ظرفیت منابع آبی کشور در نهایت به زیان مردم تمام میشود که صرف نظر از پیامدهای دیگر مانند مشکلات محیط زیست و سوء تغذیه، ناچارند هزینه بیشتری بابت «نان» و نبود «آب» بپردازند.