جدیدترین آمارها از کودکهمسری در ایران نشان میدهد از زمستان سال ۱۴۰۰ تا پایان فصل پاییز سال ۱۴۰۱، دستکم ۲۷ هزار و ۴۴۸ دختر زیر ۱۵ سال در ایران ازدواج کردهاند.
مرکز آمار ایران در گزارشی از ازدواج کودکان در ایران اعلام کرده که از زمستان سال ۱۴۰۰ تا پایان فصل پاییز سال ۱۴۰۱، دستکم ۲۷ هزار و ۴۴۸ دختر زیر ۱۵ سال در ایران ازدواج کردهاند.
بر اساس این گزارش ازدواج دختران زیر ۱۵ سال در پاییز ۱۴۰۱ نسبت به تابستان همان سال ۹۳۳ مورد افزایش یافته است. همچنین در بازه سنی ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز میزان ازدواج ۵ هزار و ۵۰۰ مورد بیشتر از تابستان ۱۴۰۱ بوده است.
گزارش مرکز آمار ایران همچنین نشان میدهد با وجودی که روند ازدواج دختران زیر ۱۵ سال در ایران، از سال ۱۳۹۶ سیر نزولی پیدا کرده بود، از سال ۹۸ دوباره به روال قبلی خود بازگشته و سیری صعودی در آن به چشم میخورد.
روزنامه «اعتماد» در گزارشی با تحلیل آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نوشته که نکته مهم ماجرا این است که بیشتر زنان «کودکهمسر» در همان سنین پایین مادر میشوند و طبق آخرین اعلام سازمان ثبتاحوال در سال ۱۴۰۰ دستکم ۶۹ هزار و ۱۰۳ نوزاد از مادران گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ ساله متولد شدند و هزار و۴۷۴ نوزاد از مادرانی در بازه سنی ۱۰ تا ۱۴ سال متولد شدهاند.
همچنین بر اساس آماری که از شمار موالید سال ۱۴۰۰ در سازمان ثبت احوال (بر حسب سن مادر در زمان تولد) فروردین سال گذشته منتشر شد، در شش ماه و ۱۶ روز نخست سال ۱۴۰۰، تعداد ۷۹۱ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله متولد شدند. این یعنی نقش والد و تربیت کننده را کسانی به عهده میگیرند که خود هنوز در دنیای کودکی بسر میبرند.
استان سیستان و بلوچستان با تولد ۱۲۷ پسر و ۱۲۱ دختر از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله طی سال ۱۴۰۰ در صدر این آمار قرار داشتند. تازه باید توجه داشت که این آمار، متعلق به خانوادههایی است که امکان ثبت قانونی و دریافت شناسنامه داشتهاند. بسیاری از تولدها اصلا ثبت نمیشود.
پس از این استان، به ترتیب استانهای خوزستان با تولد ۴۸ پسر و ۴۴ دختر، خراسان رضوی با تولد ۳۶ پسر و ۲۹ دختر قرار داشته و در ردههای بعدی استان گلستان با تولد ۲۵ پسر و ۲۱ دختر، استان کرمان با تولد ۲۳ پسر و ۲۲ دختر قرار گرفتهاند.
همچنین استان آذربایجان شرقی با تولد ۲۵ پسر و ۱۰ دختر در صدر آمار کودکانی است که از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله متولد شدهاند. خراسان جنوبی با تولد یک پسر کمترین کودکان از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله را دارد. پس از آن، کهگیلویه و بویر احمد و قم هر کدام با تولد یک دختر و ایلام با تولد دو دختر، استانهایی هستند که کمترین کودکان از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله در آنجا متولد شدهاند.
پیماننامه بینالمللی حقوق کودکان ازدواج کودکان را به شدت محکوم کرده و غیرحقوقی میداند. این پیماننامه، افراد زیر ۱۸ سال را در رده کودک تعریف میکند. اما مقامات حکومت جمهوری اسلامی میگویند منع ازدواج در سن ۹ سالگی برای دختران و ۱۵ سالگی برای پسران را مطابق با شرع میداند و آن را قانونی کرده است.
با اینهمه جمهوری اسلامی ترویج کودکهمسری را با توجه به تأکید علی خامنهای برای افزایش جمعیت کشور در دستور کار قرار داده و با آغاز بکار دولت ابراهیم رئیسی در تابستان ۱۴۰۰ تشویق به کودکهمسری به طور سازمانیافته ادامه پیدا کرده است.
ژاله شادیطلب جامعهشناس و مدیر اسبق گروه مطالعات زنان دانشگاه تهران در گفتگو با «اعتماد» از پاسخگو نبودن مسئولان در این زمینه انتقاد کرد و گفت که معاونت امور زنان باید در این زمینه یا پاسخگو باشد و یا مجبور به پاسخگویی شود، چرا که کودکهمسری بارها از پیامدهای منفی زیان باری برای کلیت جامعه دارد.
انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اما از مدافعان کودکهمسری است. او که خودش از قربانیان کودکهمسری بوده چند ماه پس از آغاز بکار در این معاونت گفته بود: «اگر بخواهم ازدواج زیر ۱۸ سال را محکوم کنم باید خودم را محکوم کنم، چون زیر ۱۸ سال ازدواج کردهام اما الان معتقد نیستم که زمانی که ازدواج کردم بالغ نبودم و قدرت مدیریت زندگی را نداشتم.»
انسیه خزعلی در اردیبهشت سال گذشته در مراسم افطار با دختران ۹ ساله که اصطلاحا «روزه اولی» نامیده میشوند، گفته بود: «از اکنون برای زندگی و خانوادهای که میخواهید تشکیل دهید، برنامهریزی داشته باشید تا پرورشدهنده شهید سلیمانیها باشید!»
این جملات او با موجی از واکنش منفی از سوی مردم همراه شد اما او نه تنها از گفتههایش عقبنشینی نکرد بلکه توضیح داده بود که «باید در جامعه و خانواده به مزیت نسبی که دختران دارند و عنایتی که خدا به دختران کرده تاکید شود. شغل مادری چیز کمی نیست، مادری با تولید مثل متفاوت است. مادری یک مقام مقدس است که میتواند تاثیرگذار باشد.»
عادینمایی ازدواج کودکان ۹ساله توسط معاون دولت «قاضی مرگ» با هدف به دنیا آوردن «سلیمانی»ها!
تشویق به کودکهمسری سبب کاهش سن طلاق در ایران شده است. روزنامه «شرق» فروردین سال گذشته در گزارشی از وضعیت هولناک طلاق در ایران، از کاهش میانگین سن طلاق زنان متولد دهه هشتاد خبر داده بود که در نیمه اول و دوم دهه ۷۰ به ترتیب ۲۲ سال و ۱۸ سال بوده ولی در نیمه اول دهه ۸۰ به ۱۵ سال رسیده است.
آنچه آمارهای طلاق دو دهه گذشته ثبت احوال نشان میدهد، این است که میانگین سن طلاق در متولدان دهه ۵۰ حدود ۳۱ سال و در دهه ۶۰ حدود ۳۰ سال بوده است. با این حال میانگین سن طلاق برای متولدان نیمه اول و دوم دهه ۷۰ به ترتیب ۲۲ سال و ۱۸ سال و برای نیمه اول دهه ۸۰ به حدود ۱۵ سال رسیده است.
به نوشته «شرق»، در مورد حداقل پنج سال اخیر میتوان گفت آمار طلاق در این رده سنی تا حدودی کاهشی بوده است. در سال ۹۶ تعداد دختران کمتر از ۱۵ سال طلاق گرفته یکهزار و ۴۸ مورد بوده که این رقم در سال ۹۹ به ۷۳۴ مورد رسیده و تا پایان پاییز ۱۴۰۰ بیش از ۶۱۰ مورد بوده است. همچنین تعداد دختران طلاقگرفته در گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال در سال ۹۶، بیش از ۱۶ هزار و ۷۹۰ مورد بوده که این عدد در سال ۹۹ به ۱۴ هزار و ۲۱۶ مورد رسیده است.
این رقم تا پایان پاییز ۱۴۰۰ به ۱۰ هزار و ۵۵۵ مورد رسید. درواقع این تعداد قابل توجه از دختران گروه سنی بین ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۰ که عموما بین سه گروه سنی کمتر از ۱۵ سال، ۱۵ تا ۱۹ سال و ۲۰ تا ۲۴ سال ازدواج کردهاند، تبدیل به شگفتی آمار طلاق در نیمه دوم دهه ۸۰ تا امروز شدهاند.
به اعتقاد کارشناسان و روانشناسان، گسترش رسانههای جمعی، افزایش زمینههای ارتباطات اجتماعی و منابع اطلاعاتی موجود در جامعه و همچنین آگاهی نسبت به حقوق خود به ویژه در میان زنان، موجب شده کودکان و نوجوانان بسیار زودتر از زمان گذشته به بلوغ فکری و جسمی برسند.