باقر پرهام نویسنده، مترجم و پژوهشگر فلسفه روز یکشنبه ۷ خرداد ۱۴۰۱ برابر با ۲۸ مه ۲۰۲۳ در سن ۸۸ سالگی در کالیفرنیای آمریکا در گذشت.
باقر پرهام نویسنده، مترجم و پژوهشگر فلسفه و از اعضای کانون نویسندگان ایران بود که از سال ۲۰۰۰ میلادی در شهر ساکرامنتو در مرکز ایالت کالیفرنیا ایالت متحده آمریکا سکونت داشت.
باقر پرهام از اعضای فعال کانون نویسندگان ایران و همچنین از چهرههای فعال همسو با انقلاب ۵۷ بود. او پس از انقلاب ۵۷ اما برای مدتی یکی از مشاوران شاهزاده رضا پهلوی بود و راه نجات ایران از جمهوری اسلامی را برگزاری «همهپرسی» عنوان میکرد.
شاهزاده رضا پهلوی در پیامی توئیتری به مناسبت درگذشت باقر پرهام نوشت: «شامگاه یکشنبه ۲۸ مه (۷ خرداد)، باقر پرهام در غربت چشم از این جهان فرو بست و از میان ما رفت. پرهام پژوهشگر علوم اجتماعی و فلسفه، و نویسنده و مترجمی مورد احترام همکارانش بود. او برای مدتی نیز از مشاوران من به شمار میرفت. باقر پرهام در سالهای تبعید، آرزویی جز آزادی و سربلندی ایران در سر نداشت. از درگذشت او متاثرم و خود را در سوگ وی با خانواده و بازماندگانش، و نیز با جامعه فرهنگی و دانشگاهی ایران شریک میدانم. روحش شاد.»
شامگاه یکشنبه ۲۸ مه (۷ خرداد)، باقر پرهام در غربت چشم از این جهان فرو بست و از میان ما رفت. پرهام پژوهشگر علوم اجتماعی و فلسفه، و نویسنده و مترجمی مورد احترام همکارانش بود. او برای مدتی نیز از مشاوران من به شمار میرفت.
باقر پرهام در سالهای تبعید، آرزویی جز آزادی و سربلندی… pic.twitter.com/HWGeaXnNrb
— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) May 29, 2023
باقر پرهام نهم تیرماه ۱۳۱۴ در رودبار متولد شد. پدرش آتشنشان «شرکت نفت انگلیس و ایران» بود. او دوران دبستان را در مدرسه «سیروس» در رودبار و دوران دبیرستان را در دبیرستان ملی تربیت در شهر رشت گذراند. باقر پرهام در سال ۱۳۳۵ دیپلم رشته ادبی را دریافت کرد و برای ادامه تحصیل به تهران رفت.
باقر پرهام پس از قبولی در دو رشته زبان فرانسه و فلسه در آزمون ورودی دانشسرای عالی، تصمیم گرفت در رشته فلسفه تحصیل کند.
او پس از پایان دوره لیسانس در مدرسهای در شهر کاشان برای تدریس فلسفه، ادبیات فارسی و عربی مشغول به تدریس شد و در همانجا ازدواج کرد.
باقر پرهام در سال ۱۳۴۳ از کاشان به تهران برگشت و در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران با ریاست دکتر غلامحسین صدیقی و مدیریت احسان نراقی به عنوان دستیار تحقیق مشغول به کار شد.
او که از دوران دبیرستان به آموزش زبان فرانسوی پرداخته بود، در سال ۱۳۴۶ موفق به دریافت بورس دولتی فرانسه شد و برای ادامه تحصیل راهی پاریس گشت. تحصیلات باقر پرهام در دانشگاه نانتر در حومه شمال غربی پاریس، در دوره دکترای جامعهشناسی به دلیل مشکلات خانوادگی و بازگشت او به ایران نیمهکاره میماند اما پس از مدتی در سال ۱۳۵۰ با بورس تحصیلی سفارت فرانسه به دانشگاه رنه دکارت در سوربن رفت و موفق به پایان دوره دکترا در رشته جامعهشناسی شد.
این پژوهشگر پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۵۲ خواستار استخدام در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بود که گفته میشود به دلیل نزدیکی به حزب توده و فعالیت سیاسی علیه حکومت شاهنشاهی با این درخواست مخالفت شد. او مدتی در سازمان برنامه و بودجه کار میکرد و در سال ۱۳۵۶ بازنشسته شد.
از ترجمههای باقر پرهام میتوان به «مقدمه بر فلسفه تاریخ هگل» نوشته ژان هیپولیت، «تاریخ فلسفه در قرن بیستم» اثر کریستیان دولاکامپانی، «گروندریسه، مبانی نقد اقتصاد سیاسی» و سهگانه «هجدهم برومر لوئی بناپارت»، «جنگ داخلی فرانسه ۱۸۷۱» و «نبردهای طبقاتی در فرانسه» اثر کارل مارکس، «پدیدارشناسی جان» و «استقرار شریعت در مذهب مسیح» اثر هگل، «صور بنیانی حیات دینی» اثر دورکیم، و «مطالعاتی درباره طبقات اجتماعی» از ژرژ گورویچ اشاره کرد.
در میان تالیفات وی میتوان از کتابهای «جامعه و دولت»، «باهمنگری و یکتانگری» و «با نگاه فروسی مبانی نقد خرد سیاسی در ایران» نام برد.