ابراهیم رئیسی در سفر به کنیا آفریقا را «سرزمین فرصت‌ها» خوانده و دستاورد این سفر نیز امضای تفاهم‌نامه تهاتر نیسان آبی با گوشت قرمز، و محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی بوده است.
ابراهیم رئیسی که اخیرا به قاره آفریقا سفر کرده بود در نخستین مقصد، کنیا، برای تهاتر کالا با مقامات این کشور توافق کرده است. از جمله تهاترهای توافق شده تهاتر نیسان آبی ساخت ایران با گوشت قرمز کنیا، و همچنین تهاتر محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی بوده است.
رسانه‌های داخلی نیز در پی این تهاتر بلافاصله از «اهمیت واردات گوشت قرمز» و «ارزان بودن گوشت کنیایی» و مزایای آن گزارش داده‌اند!
خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گزارشی به نقل از شاهپور علایی مقدم سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی نوشته که «در دیدار تجار و بازرگانان کنیایی با رئیس‌جمهور، قراردادهایی در اینباره امضا شد، یکی برای فروش نیسان زامیاد ایرانی به کنیا و دیگری برای واردات گوشت قرمز به ایران بوده است.»
وی افزوده که «جایگاه ویژه گوشت دام در سبد غذایی مردم و مواد معدنی و مغذی موجود در آن، اهمیت واردات گوشت را برای تأمین نیاز افراد مشخص می‌کند.»
روزنامه اصلاح‌طلب «اعتماد» نیز در گزارشی از «مزایای» این توافق، نوشته مجوز واردات گوشت قرمز از کنیا که پس از بررسی‌های تفصیلی سازمان دامپزشکی و صدور تأییدیه‌های بهداشتی صادر شده است، می‌تواند به تعدیل قیمت گوشت در بازار ایران کمک کند.
در گزارش این روزنامه اصلاح‌طلب آمده که «این قرارداد از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم به منظور جلوگیری از خروج ارز از کشور و بجای واردات گوشت از کشورهایی چون برزیل، استرالیا و نیوزلند که به دلیل بعد مسافت در قیمت مقرون به صرفه نیست و بر کیفیت گوشت نیز اثرگذار است، بررسی‌های به عمل آمده در کنیا نشان داد جایگزینی بازار این محصول، تبعات مثبت اقتصادی به همراه دارد.»
ابراهیم رئیسی پس از بازگشت در سفر به آفریقا گفته که «آفریقا سرزمین فرصت‌هاست و نباید مورد غفلت واقع شود».
در آنسوی تبلیغات گسترده حکومتی برای معاملات پایاپای یا همان تهاتر کالا، این معاملات به سود ایران نخواهد بود. به نظر می‌رسد هدف تبلیغات حکومتی درباره این معاملات صرفا با هدف سیاسی در ارسال پیامی به طرف غربی مذاکرات هسته‌ای است که نشان دهد وضعیت روابط بین‌الملل ایران و حتی معاملات تجاری در کنترل جمهوری اسلامی است و تحریم‌ها در حال خنثی شدن هستند!
هدف دیگر جمهوری اسلامی پیام به مردم ایران است که زیر فشارهای شدید اقتصادی قرار دارند و برای تأمین هزینه‌های ضروری زندگی شامل خوراک و مسکن دچار مشکلات عدیده هستند. دولت قصد دارد در برابر نارضایتی عمیق مردم فرصت بخرد و با مانور خبری به آنها بگوید صبر کنید، اوضاع در حال بهبود و گشایش است.
واقعیت اما اینست که جمهوری اسلامی از سر استیصال چنین قراردادها و تفاهم‌نامه‌هایی را پیگیری و امضا می‌کند. در چنین شرایطی همواره طرف مقابل قرارداد دست بالا را پیدا کرده و شرایطی نظیر قیمت را تعیین می‌کند و قدرت چانه‌زنی در معامله از ایران گرفته می‌شود.
در سال‌های گذشته در معاملات تهاتری جمهوری اسلامی که شامل نفت در برابر کالا بود نیز کشورهایی چون چین و هند کالاهای مازاد، بنجل و بی‌کیفت خود را که ایران در شرایط بحران اقتصادی نیازی به آنها نداشت و در اولویت نبودند به جمهوری اسلامی قالب کردند. برای نمونه جمهوری اسلامی نفت را با تخفیف زیاد به چین می‌داد و در ازای آن حجم گسترده‌ای از میخ، چوب بستی، نعل اسب و سوزن دریافت می‌کرد.
گفتنی است معاملات تهاتری یک روش تجارت میان کشورهاست و در دوره پهلوی نیز در بانک مرکزی اداره‌ای با عنوان «اداره تهاتر و امور صادرات» فعال بود که این اداره با بسیاری از کشورها مثل رومانی، مجارستان و همچنین کشورهای آسیایی تهاتر کالا با کالا می‌کرد. این تهاتر چون از سر ناچاری نبود، بانک مرکزی دولت شاهنشاهی ایران ضوابط و شیوه قرارداد را تدوین می‌کرد و در صورت تعیین کشور مقابل، این معامله به امضای تفاهم‌نامه می‌رسید. درواقع آن کشورها بودند که به این تهاتر نیاز داشتند!
در همان زمان حتی ایران با چین هم معاملات تهاتری داشت اما چون اقتصاد ایران یک اقتصاد قدرتمند و سیاست‌گذاری اقتصاد ایران بر پایه منافع ملی بود، این معاملات با ریال محاسبه می‌شد. یعنی کالاهای مورد تهاتر صادراتی به چین با قیمت ریال ایران محاسبه و کالاهای وارداتی نیز با بر مبنای ریال معامله می‌شد.
در حال حاضر با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در ایران این معاملات می‌تواند در نهایت نه تنها سودی در بر نداشته باشد بلکه زیانبار نیز باشد. چون از یکسو هزینه تولید و قیمت تمام شده کالاها در ایران به دلیل افزایش نرخ ارز، مدام در حال افزایش است و در نتیجه اگر امروز جمهوری اسلامی توافق می‌کند نیسان آبی را بر اساس هزینه تمام شده امروز این کالا به کنیا بدهد، مشخص نیست طی ماه‌های آینده و اجرای این توافق، قیمت تمام شده نیسان آبی برای تولیدکننده داخلی افزایش نیافته باشد. در چنین شرایطی ممکن است به دلیل افزایش قیمت ارز در ماه‌های آینده قیمت مورد معامله نیسان آبی به کنیا در آینده، از هزینه تولید آن کمتر شود.
در زمینه کالای وارداتی تهاتر شده نیز افزایش قیمت ارز عامل عدم سودده بودن چنین معامله‌ای است؛ چرا که در حال حاضر تولیدکننده داخلی مشکلی برای تولید ندارد بلکه به دلیل افزایش قیمت مردم قدرت خرید گوشت کیلویی ۵۰۰ هزار تومان را ندارند. در چنین شرایطی مشخص نیست گوشت کنیایی وارداتی با احتساب قیمت ارز، رقمی متعادل داشته باشد که مردم توان خرید آن را داشته باشند.
دولت بجای افزایش قدرت خرید مردم واردات گوشت خارجی را چاره کاهش شدید مصرف گوشت در داخل دانسته است. این در حالیست که فعالان بازار معتقدند واردات بدون قاعده و ضابطه گوشت قرمز به کشور می‌تواند تولید داخلی را زمینگیر کند.
از سوی دیگر وبسایت «آفتاب‌نیوز» در گزارشی در مورد رویکرد دولت ابراهیم رئیسی نوشته است که با تهاتر ممکن است همان اتفاقات ناگوار دوره احمدی‌نژاد رخ دهد که حاصلش یا ظهور بابک زنجانی‌هاست، یا تخلفاتی مانند آنچه در خرید نفت توسط نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌ها در آن دوره صورت گرفت.
