اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیرماه) با صدور بیانیهای تحریمهای جدیدی علیه جمهوری اسلامی به دلیل حمایت از روسیه در جنگ علیه اوکراین با ارسال پهپاد و حمایت از رژیم بشار اسد با ارسال سیستمهای دفاع هوایی اعمال کرد.
در این تحریمها صادرات هرگونه قطعات مورد استفاده در ساخت و تولید پهپاد از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ایران ممنوع اعلام شد. همچنین اعلام شد افرادی که اقدام به این کار کنند در فهرست تحریمها قرار خواهند گرفت. شورای وزیران اتحادیه اروپا نام شش فرد ایرانی را نیز در فهرست تحریمها قرار داد.
اسامی افرادی که در فهرست تحریمها قرار گرفتند به این شرح است:
-حمیدرضا شریفی تهرانی، عضو اصلی هیئت مدیره شرکت صنایع هوایی قدس
-علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
-محمدصادق حیدری موسوی، عضو هیئت مدیره شرکت پرآورپارس
-محمدرضا محمدی، عضو هیئت مدیره شرکت پرآورپارس
-محسن اسدی، عضو هیأت مدیره شرکت پرآورپارس
-فریدون محمدی سقایی، معاون هماهنگکننده نیروی هوافضای سپاه پاسداران
بررسیها نشان میدهد شرکت «پرآور پارس» سازنده انواع هواپیمای سبک مثل جایروپلن و کایتهای موتوردار و برخی نمونههای پهپاد است و تحت عنوان «باشگاه سپهر» آموزش خلبانی و مهندسی همین تولیدات را نیز ارائه میدهد.
این شرکت در شرق تهران نزدیک بزرگراه «بابایی» بعد از دانشگاه افسری سپاه کنار جاده تلو (جاده لواسان) قرار دارد.
روزنامه «کییف پست» با اشاره به تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی مینویسد یک پهپاد «شاهد» ساخت ایران که ۱۸ ژوئیه توسط پدافند هوایی اوکراین بر فراز میکولائیف در جنوب این کشور سرنگون شد، روی موتور آن به وضوح عبارت «ساخت ایرلند» دیده میشد. وزارت بازرگانی ایرلند گفته است که در حال بررسی چگونگی ورود قطعات ایرلندی به چرخه تولید این پهپاد است.
The first photo shows a foreign engine carburetor of an Iranian UAV that attacked Mykolaiv.
The carburetor, as well as hundreds of other parts, are made in Western and Asian countries. RF often erase serial numbers in foreign components. In the second photo, you can see it. pic.twitter.com/2nGmDRhX50
— Andriy Yermak (@AndriyYermak) July 18, 2023
همزمان گزارش شده که بعضی کیتهای الکترونیک و تراشههای ساخت کشورهای غربی در موشکهای به کار رفته روسیه که به اوکراین شلیک شده نیز شناسایی شدهاند.
منابع ایرلندی اما گزارش دادند که نمیتوان ثابت کرد قطعاتی که در پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی به کار رفته لزوما ساخت کارخانجات ایرلند باشد. از جمله قطعات شرکت «Tillotson» که نمونههای تقلبی آن در بازار زیاد است.
روزنامه «آیریش تایمز» مینویسد سال گذشته، تحقیقاتی توسط Conflict Armaments Research نشان داد که یک پهپاد جاسوسی روسی که توسط نیروهای اوکراینی سرنگون شده بود، حاوی قطعاتی با نام تجاری Tillotson بود که مشخص شد قلابی بوده است.
اجزای موتور با نام تجاری Tillotson در پهپادهایی که حوثیها از آن استفاده کرده بودند و همچنین یک دهه قبل شبهنظامیان در سودان نیز استفاده میکردند، شناسایی شده بود.
«عُرضه پراید فروختن نداریم لااقل پهپاد بفروشیم خرج مملکت در بیاد!»
یکی از مسئولان نیروی هوافضای سپاه پاسداران با اشاره به ارسال پهپادهای سپاه به روسیه میگوید چین هم ۱۵ هزار پهپاد شاهد ۱۳۶ سفارش داده است.
در ویدئویی که تاریخ دقیق آن مشخص نیست و به نظر میرسد مربوط به یک بازدید… pic.twitter.com/e4JNkcEk1h
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 4, 2023
دیمیترو شچدرین یک دیپلمات در سفارت اوکراین در دوبلین گفت که از گزارشهای استفاده از محصولات غربی در تجهیزات نظامی روسیه آگاه است.
وی توضیح داد: «این ثابت میکند که روسیه سخت تلاش میکند تا راههایی برای دور زدن تحریمهای موجود پیدا کند و سلاحهایی برای کشتن اوکراینیها بسازد. به همین دلیل است که ما با شرکای خود کار میکنیم و توصیههایی درباره محدودیتهایی که میتوان اعمال کرد و چه کنترلهایی را باید تقویت کرد، ارائه میکنیم.»
مدیران شرکت Tillotson در بیانیهای اعلام کردند استفاده از محصولات خود در سایر تولیدات را بسیار جدی میگیرند. در این بیانیه آمده است: «اگرچه ما [محصولات] را برای کاربردهای نظامی طراحی نمیکنیم، اما برخی از موتورهای کوچکتر که از محصولات ما استفاده میکنند میتوانند برای این منظور استفاده شوند. بنابراین ما اقدامات بیشتری را برای نظارت بر این کاربرد دوگانه انجام میدهیم.»
هرچند دولتهای غربی به دنبال استفاده از ساز و کار تحریمها برای مهار تهدیدات جمهوری اسلامی به ویژه برای توقف برنامههای اتمی و موشکی تهران هستند اما به نظر میرسد رژیم ایران حتا با هزینههای گزاف، راه دور زدن تحریمها را پیدا کرده است.
یک سال پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین در شرایطی که سرویسهای اطلاعاتی غربی مطلع شده بودند که رژیم ایران از راه هوایی و دریایی اقدام به ارسال تسلیحات نظامی برای روسیه میکند، حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک سخنرانی گفته بود «اروپاییها نمیتوانند با سپاه هماوردی کنند و ایران اسلامی تجربه زمین زدن قدرتهای بزرگ را دارد و ایران امروز از اراده اروپا برای تحریم عبور کرده است.»