حشمتالله فلاحت پیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملى مجلس شورای اسلامی در گفتگو با وبسایت «فراز» گفته است: «بیش از یک و نیم میلیون از کسانی که سابقه فعالیت نظامی در افغانستان داشتهاند پس از روی کار آمدن مجدد طالبان به ایران آمدهاند.»
به گفته وی همین حالا که این گفتگو در حال انجام است روزانه ۱۰ هزار نفر به آمار مهاجرین در ایران افزوده میشود. وی افزوده «مهاجران افغانی [افغان/ افغانستانی] به صورت موج به کشور ما میآیند و در برخی از شهرها هم دست به تغییر بافت جمعیتی منطقه مورد نظر زدهاند.»
فلاحت پیشه همچنین توضیح داده است که «در خوشبینانهترین حالت از هر ۵ نفر جمعیت افغانستان یک نفر در ایران حضور دارد. از سوی دیگر به ازای هر ۵/۷ تا ۸ نفر شهروند ایرانی یک نفر مهاجر افغانستانی نیز در کشورمان زندگی میکند. این آمارها واقعی هستند.»
فلاحت پیشه تاکید میکند: «مسئولین وزارت کشور برای اینکه در این موضوع عمق فاجعه را نشان نداده و ناتوانی خودشان برای طراحی یک برنامه مشخص را زیر سوال نبرند با آمارها بازی میکنند».
به گفته این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی یک فساد سیستماتیک در عدم جلوگیری از ورود مهاجران به کشور وجود دارد. یعنی عدهای در ایران و افغانستان از انتقال این افراد به ایران سود میبرند. مثلاً در خاک افغانستان برای ورود هر فرد و برای هربار عبور ۵۰۰ دلار از او مطالبه میشود.
وی تاکید کرده است: «در ورود مهاجران غیرقانونی افغانستانی به ایران، مافیایی را تشکیل دادهاند و میدانید هر امری در هر کشوری تبدیل به مافیا شود مقابله با آن سخت و دشوار خواهد بود چرا که مافیا ریشه میدواند و مانع شکلگیری از روند اجرای قانون میشود. مانند مافیای تحریم، مافیای قاچاق، مافیای مواد مخدر و یا حتی مافیای مهاجرت.»
در همین ارتباط سه روز پیش پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفتگو با وبسایت «انتخاب» با بیان اینکه ایران سیاست روشنی نسبت به افغانستان ندارد، با اشاره با یک رویداد کاملا ضدملی گفته بود: «ما یکسری مسائل مرزی با طالبان داریم. ما اشتباهی با کشیدن دیوار مرزی در زابل کردیم و بخشی از زمینهای کشاورزی مردم ایران آن طرف دیوار قرار گرفته و طالب معتقد است مرز همان دیوار است؛ بنابراین به کشاورزان ایرانی اجازه نمیدهند که کشاورزی کنند و زمینها را تصاحب کردهاند. این مشکل ما بود، ما اگر میخواستیم دیوار بکشیم باید روی مرز میکشیدیم. یعنی بخشی از خاک ایران به دست طالب افتاده است.»
تا کنون خبر و گزارشی در دست نیست که آیا نهادها و مقامات مسئول جمهوری اسلامی در ارتباط با این دیوارکشی که بخشی از خاک کشور به طالبان بخشیده شده، اقدامی کردهاند یا نه!
ملازهی مشکل دیگر موجود بین دوکشور را رودخانه هیرمند دانسته که به گفته وی بر اساس جغرافیای منطقه اینگونه است که با باران زیاد تغییر مسیر میدهد و بخشی از خاک ایران باز هم به آن طرف رفته است. وی افزوده «ما این دو مشکل مرزی را با طالب داریم.»
در فروردین ماه ۱۴۰۱ جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بینالمللی سازمان راهداری کشور اعلام کرده بود که: «ورود افغانها به کشورمان از مرزهای رسمی پس از به روی کار آمدن طالبان به روزانه حدود ۵۰۰۰ نفر رسیده در حالی که این رقم قبل از تحولات افغانستان چیزی بین ۷۰۰ و ۸۰۰ نفر در روز بود.»
این مقام مسئول در سازمان راهداری به ورود مهاجران افغانستانی از مرزهای غیررسمی نیز اشاره کرده و گفته بود: «جمعیتی از افغانها از مرزهای غیررسمی وارد کشور میشوند و آمار دقیقی از این جمعیت در دست نیست. قاچاقچیان اغلب شبانه افغانها را از مرزهای غیر رسمی وارد کشور میکنند.»
هدایتی با بیان اینکه اکثر تصادفات رخ داده در استانهای شرقی و همچنین استان فارس به ویژه در ایام نوروز مربوط به اتومبیلهای قاچاق تبعه افغانستان بوده، تاکید کرده بود: «اغلب مهاجران افغان که از مرزهای غیررسمی وارد کشورمان میشوند توسط قاچاقچیان و در صندوق عقب خودروهایی با سرعت بالا در شب در تردد هستند که این شرایط منجر به افزایش تصادفات خودروهای حامل مهاجران غیرمجاز افغان شده بطوری که بیشتر تصادفات استانهای شرقی و فارس در ایام نوروز مربوط به این خودروها بودهاست.»
افزایش فرار افغانستانیها و ایرانىها از ترس طالبان و جمهورى اسلامى از مسیر ترکیه و یونان به اروپا
با تسلط دوبارهی گروه طالبان بر افغانستان از اوت ۲۰۲۱ پس از خروج شتابزدهی نیروهای آمریکایی توسط دولت بایدن از این کشور، موج پناهجویان افغانستانی به سوی ایران به طرز بیسابقهاى افزایش یافت. پس از ورود طالبان به پایتخت افغانستان، آمریکا و متحدانش طی دو هفته حدود ۱۲۴ هزار نفر را از فرودگاه کابل خارج کردند. اما هزاران نفر دیگر نیز از طریق مرزهای زمینی به کشورهای همسایه بهخصوص ایران و پاکستان پناه بردند.
پیشتر شورای پناهندگان نروژ در گزارشی که منتشر شد اعلام کرده بود که از زمان تسلط گروه طالبان بر افغانستان روزانه بین ۴ تا ۵ هزار پناهجوی افغان وارد ایران میشوند و انتظار میرود با توجه به وخیمتر شدن اوضاع در افغانستان این تعداد افزایش نیز پیدا کند.