با نزدیک شدن به سالگرد اعتراضات جنبش ملّی، آمار تجمعات اعتراضی که از سوی اصناف و دیگر گروههای شهروندان معترض برگزار میشود افزایش یافته است. «بنیاد دفاع از دموکراسیها» در گزارشی از برگزاری ۸۴ تجمع در طول هفته آخر امرداد امسال خبر داده است.
در روزهای گذشته اعتراضات و تجمعات اصناف و گروههای مختلف افزایش یافته است. بازنشستگان کشوری و تأمین اجتماعی، کارگران، دندانپزشکان و وکلا از جمله گروههایی هستند که طی یک هفته گذشته تجمعات اعتراضی برگزار کردند.
روز یکشنبه پنجم شهریور نیز بازنشستگان کارگری در چند شهر از جمله دزفول، کرمانشاه، شوش و رشت مقابل سازمان تامین اجتماعی تجمع کردند. بازنشستگان خواستههای خود را ترمیم مستمری بر اساس خط فقر واقعی، تامین درمان رایگان و بهبود خدمات رفاهی دانستند و گفتند: با حداقل مستمری یک هفته هم نمیشود زندگی کرد!
اتحادیه آزاد کارگران ایران دوشنبه ششم شهریور با انتشار گزارشهای تصویری از تداوم اعتراضات بازنشستگان شرکت مخابرات ایران دستکم در استانهای لرستان، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان، هرمزگان، مازندران، کردستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، گلستان، اصفهان، فارس، خراسان رضوی، گیلان، و خوزستان خبر داد.
بنا بر این گزارش، این بازنشستگان معترض با درخواست رسیدگی به مطالباتشان، از جمله اجرای کامل آییننامه استخدامی مصوب سال ۱۳۸۹ و رفع نشدن مشکلات بیمه درمانی، بطور هفتگی مقابل شرکت مخابرات تجمع میکنند.
بازنشستگان شرکت مخابرات خواهان اجرای آییننامه استخدامی کارکنان از زمان خصوصیسازی شرکت مخابرات و «پرداخت کامل معوقات پس از ۱۳ سال» هستند.
همزمان در روز دوشنبه ششم شهریورماه کارگران پروژهای موسسه رایانه شهر شهرداری تهران، کارکنان موسسه رایانه شهر که در پروژه های مرتبط با نگهداری تجهیزات شهری تهران، و کارگران ماشینسازی اراک نیز تجمعات جداگانهای برگزار کردند.علت برگزاری هر سه تجمع، اعتراض به دستمزدهای ناچیز و عقب افتادن پرداخت حقوق بوده است. فعالان کارگری همچنین گزارش دادهاند که کارگران ماشینسازی اراک حدود یک ماه است در اعتراض به سر میبرند.
روز سهشنبه هفتم شهریورماه بازنشستگان کشوری چندین شهر ایران برای «دهمین هفته پیاپی» تجمع اعتراضی برپا کرده و شعارهایی چون «جنبش بازنشسته آماده قیام است» سر دادند. بازنشستگان در شهرهای مختلفی از جمله در کرمانشاه، سنندج، ایلام، خرمآباد، تهران، یزد، شیراز و اردبیل تجمع کردند.
همزمان در روز هفتم شهریورماه جمعی از دانشجویان دندانپزشکی سراسر کشور در اعتراض به نحوه برگزاری، عدم اعلام منابع و تاریخ آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکی، مقابل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تجمع کردند. این دانشجویان خواستار لغو آزمون شدند.
اعتراضات گسترده وکلای ایران به مصوبهای که استقلال کانون وکلا را از بین میبرد
در هفتهای که گذشت همچنین وکلای دادگستری در شهرهای مختلف به مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره مصوبه مجلس درباره گرفتن حق صدور مجوز وکالت از کانون وکلا و سپردن آن به وزارت اقتصاد ادامه دادند.
این اعتراضات از دو هفته پیش آغاز شده است و در شهرهای مختلف ایران وکلای دادگستری تجمع کرده و همچنین در شهر کشور در اقدامی اعتراضی کانون وکلا اعلام اعتصاب کردند و دفاتر کانون وکلا به مدت یک تا سه روز بسته شد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز یکشنبه ۲۹ امرداد در مصوبه جدیدی صدور مجوز وکالت را از کانون وکلا گرفته و به وزارت اقتصاد سپردند. اقدامی که استقلال کانون وکلا را از بین برده و این نهاد صنفی را به شدت تضعیف خواهد کرد.
این مصوبه «کانونهای وکلا را ملزم به تبعیت از مصوبات هیئت مقرراتزدایی وزارت اقتصاد کردند» و «ابطال مصوبات این هیئت را در دیوان عدالت اداری» ممنوع میکند.
تبصرههای این مصوبه که پیرو لایحه هفتم توسعه تنظیم شده نیز بیش از پیش به محدود کردن کانون وکلا خواهد انجامید. در «تبصره یک، ماده ۴ لایحه برنامه هفتم توسعه» تأکید شده که «اختیار کارآموزی از فرایند صدور پروانه وکالت حذف میشود» و «وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت دادگستری و قوه قضائیه» اقدام به تنظیم «آئین نامه نظارت پسینی بر عملکرد وکلای دادگستری» کرده و آن را به تصویب «هیئت مقرراتزدایی و بهبود محیط کسب و کار» برساند.
«بنیاد دفاع از دموکراسیها» (FDD) نیز آمار برگزاری تجمعات اعتراضی در شهرهای مختلف را منتشر کرده که نشان میدهد در فاصله بین ۲۴ تا ۳۱ امرداد، ۸۴ تجمع اعتراضی در داخل ایران برگزار شده است.
سعید قاسمینژاد تحلیلگر مسائل سیاسی و اقتصادی از «بنیاد دفاع از دمکراسیها» نیز در توئیتی نوشته که «ماه آگست میزان تظاهرات به بالاترین میزان خودش از نوامبر ۲۰۲۲ به بعد رسیده است. بعد از اینکه در ژوئن میزان اعتراضات به کمترین حد خود رسید شاهد روند صعودی اعتراضات هستیم.»
ماه آگست میزان تظاهرات به بالاترین میزان خودش از نوامبر ۲۰۲۲ به بعد رسیده است.
بعد از اینکه در ژوئن میزان اعتراضات به کمترین حد خود رسید شاهد روند صعودی اعتراضات هستیم.#روز_مهسا #انقلاب_ملی https://t.co/nDOZWkQiL4 pic.twitter.com/lLqH5x27QM— Saeed Ghasseminejad (@SGhasseminejad) August 31, 2023
افزایش شمار تجمعات اعتراضی در آستانه سالگرد قتل حکومتی مهسا امینی و اعتراضات جنبش ملّی سال گذشته نشان از افزایش پتانسیل اعتراضی در میان اقشار مختلف دارد.
مشکلات اقتصادی و معیشتی طی یک سال گذشته افزایش یافته است. شمار بیشتری از شهروندان به زیر خط فقر رانده شدند و درآمدهایی ناچیز دارند.
«کیهان لندن» در گزارشی با اشاره به افزایش مشکلات معیشتی به عنوان پتانسیلی برای حضور تعداد بیشتری در اعتراضات نوشته بود: «وضعیت اقتصادی که سالهاست از سوی بسیاری از تحلیلگران پاشنه آشیل جمهوری اسلامی به شمار میرود در ماههای گذشته رو به وخامت گذاشته است. در حالی که رکود تورمی و گرانی سبب افزایش فقر و فلاکت شده و بیش از نیمی از خانوارهای کشور برای تأمین نیازهای روزمره و ضروری با مشکلات متعدد روبرو هستند. آثار ناشی از فقر، از جمله خودکشی و یا پدیدههایی چون بیخانمانی و مهاجرت گسترده شهروندان از کشور نیز به اوج خود رسیده است.»
در آنسو طی یک سال گذشته فشارهای امنیتی و قضایی بر فعالان صنفی افزایش یافته است و همین موضوع نیز بر تقویت پتانسیلهای اعتراضی در میان آنها افزوده است.
«اتحادیه آزاد کارگران ایران» نیز گزارش داده که در حال حاضر دهها فعال صنفی کارگری و آموزگار زندانی محکوم به حبس هستند و دههای فعال صنفی نیز احضار شده و یا پروندههای قضایی باز داشته و اصطلاحا «زیر حکم» هستند.
اینهمه در حالیست که مقامات جمهوری اسلامی هراس زیادی از برگزاری دوبارهی اعتراضات سراسری و خیابانی در سالگرد اعتراضات سال گذشته دارند.
حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز دهم امرداد درباره احتمال آغاز موج جدیدی از اعتراضات در سالگرد اعتراضات سال گذشته هشدار داد و گفت: «دشمن قصد دارد در سالگرد حوادث پاییز ۱۴۰۱ بار دیگر فتنهانگیزی کند و با آمادگی و هوشیاری ما دشمن نمیتواند کاری انجام دهد و راهکار مقابله با آن، پیشگیری است.»
او ادعای دست داشتن دیگر کشورها در اعتراضات مردمی سال گذشته را تکرار کرد و آمریکا و غرب را عامل اعتراضات ضدحکومتی در ایران دانست و گفت که اعتراضات سال گذشته، «قویترین، خطرناکترین، جدیترین، نابرابرترین و وسیعترین» بود.
مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی خامنهای در دانشگاهها هم آخر تیرماه در جمع معاونین بسیج اساتید کشور هشدار داده بود که آغاز مجدد اعتراضات مردمی میتواند از دانشگاهها باشد. او تأکید کرده بود که «دشمن اگر نتواند در سالگرد اغتشاشات کاری کند شکست میخورد و آنها [دشمن] اعلام کردهاند دانشگاه اولین جایی است که باید اغتشاشات جدید راهاندازی شود.»