با ادامه موج سرکوب در دانشگاه‌ها و اخراج، تعلیق و بازنشستگی اجباری ده‌ها استاد دانشگاه، ۱۲ انجمن هنری در نامه‌ای سرگشاده خطاب به وزیر علوم جمهوری اسلامی خواستار توقف روند اخراج اساتید، لغو احکام محرومیت دانشجویان، رفع فضای امنیتی و ایجاد فضای امن برای اعتراض در دانشگاه‌ها شدند.
در آستانه آغاز سالگرد اعتراضات جنبش ملّی فشارهای امنیتی از سوی جمهوری اسلامی به شدت افزایش یافته و دانشگاه‌ها نیز دچار موج گسترده سرکوب شدند. گزارش‌ها از اخراج، تعلیق و یا بازنشستگی اجباری بیش از ۱۱۰ استاد دانشگاه طی یک سال گذشته حکایت دارد که بیش از نیمی از آنها طی چند هفته گذشته از نظام آموزش عالی کشور حذف شدند.
نگاه سرکوبگرانه جمهوری اسلامی به دانشگاه‌ها پس از انقلاب ۵۷ و در قالب «انقلاب فرهنگی» آغاز شده و در تمام سالیان گذشته ادامه داشته است. همین موضوع از جمله دلائل مهاجرت گسترده چهره‌های علمی و دانشجویان از کشور بوده است.
حمید سوری، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی «بهشتی» (دانشگاه ملی ایران) که از جمله چهره‌های علمی فعال در پاندمی کرونا در ایران بود از جمله اساتیدی است که به تازگی از ایران مهاجرت کرده است. او در یادداشتی درباره مهاجرتش نوشته که «من آدم خانه‌نشین نیستم، اما از اینکه تلاش کردند من را خانه‌نشین کنند دلگیر هستم.»
حمید سوری که تدریس را در دانشگاهی در خارج از ایران از سر گرفته، نوشته که «به‌هیچ وجه دنبال درآمد و دستمزد بیشتر نبوده و نیستم، ولی از تبعیض و ظلم، تقسیم‌بندی به شهروند درجه یک و درجه دو، هرچه اتاق و صندلی وی‌آی‌پی، رانت‌خواری، آقازادگی، از مدیریت دروغ‌گوها، ریاکاران و بیسوادان بیزارم.»
موج سرکوب و پاکسازی و اخراج اساتید که اکنون به اوج رسیده و از سوی رسانه‌های داخلی با عناوینی چون «خالص‌سازی»، «یکدست‌سازی» توصیف می‌شود با واکنش‌هایی روبرو شده است. از جمله ۱۲ انجمن هنری در نامه‌ای سرگشاده خطاب به وزیر علوم جمهوری اسلامی خواستار توقف روند سرکوب و محدودسازی در دانشگاه‌ها شده‌اند.
در این نامه با اشاره به جایگاه فرهنگی استادان و دانشجویان آمده که «دانشگاه بنیادی‌ترین نهاد یک جامعه مدنی و دانشگاه‌های هنر عرصه ظهور حداکثری آزادی‌های مدنی هستند» و «تشویق به آزاداندیشی، احترام به کثرت‌گرایی و به رسمیت شناختن عقاید گوناگون، حق‌طلبی، آزادی بیان و امکان اعتراض مدنی از جمله لوازم بدیهی فضای دانشگاهی است.»
در این نامه خطاب به وزیر علوم گفته شده «انتقاد و اعتراض دانشجویان از طریق گفتگو، تحصن، خلق آثار هنری، موسیقی، سرود و… در محیط دانشگاه مصادیق بارز و متعالی اعتراض مدنی است که نه تنها مستحق مجازات و عتاب نیست بلکه شایسته تمجید و تشویق است».
متن کامل این نامه را در ادامه می‌خوانید:
به نام خدا
وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری
جناب آقای دکتر محمدعلی زلفی گل
با سلام و احترام،
خانه هنرمندان ایران متشکل از ۱۲ انجمن هنری وظیفه و رسالت اصلی خود را صیانت از حقوق جامعه هنری تلقی نموده و ضمن اعلام مجدد مواضع خود در قبال اتفاقات یکسال اخیر در فضای دانشگاهی، هم اکنون و در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ خواستار تحقق آن است.
پس از پیگیری‌های تشکل‌های هنری و بازگشت ۲ رشته سینما و مجسمه‌سازی دانشگاه هنر به دفترچه کنکور سراسری ۱۴۰۲، و در آستانه سال تحصیلی جدید فرصت را مغتنم شمرده و بار دیگر مطالبات خود را تکرار می‌کنیم.
۱- توقف روند اخراج استادان و بازگشت آنان به دانشگاه‌ها
استادان هنر، ثمره یک جامعه هستند. نام‌آوران و سرآمدان هنر که علاوه بر معرفی فرهنگ و هنر ایران به جهان، وظیفه دشوار تعلیم و تربیت هنرجویان را به عهده گرفته‌اند. با امکانات محدود دانشگاه و دریافتی ناچیز، عاشقانه به تدریس پرداخته و به کلاس‌های خاکستری و صندلی‌های فرسوده، اعتبار بخشیده‌اند.
استاد هنر، محصول سالها مطالعه و پژوهش، تجربه‌اندوزی و همچنین زیست هنرمندانه است، یک‌شبه، با سهمیه و رانت و سفارش ساخته نمی‌شود. استادان فرهنگ و هنر، جایگزین و بدل ندارند و فقدان هرکدام خاموشی ستاره‌ای است که آسمان هنر را از وجودش محروم می‌سازد. استادان تاثیرگذارترین و مهمترین اعضای جامعه هنری بوده و صیانت از حقوق آنان رسالت اصلی تشکل‌های هنری است.
۲- لغو احکام تعلیق، تبعید و محرومیت از تحصیل دانشجویان
دانشجوی هنر، خلاق، شجاع و پرسشگر است. آمده است تا به حساس‌ترین عضو جامعه یعنی هنرمند تبدیل شود. آمده است تا در بازترین فضای ممکن یعنی هنر فعالیت نماید. بدیهیات را به پرسش گرفته و از نو کشف کند. «جهان را سقف بشکافد و طرحی نو دراندازد». آگاهانه، درد جامعه خود را درک نموده و احساسات و عواطف انسانی را مهمترین دغدغه خود شمارد. دانشجویان ترسیم‌گر آینده و تحقق بخش چشم‌انداز هنر ایران هستند. جامعه هنری مطالبه‌گر حقوق دانشجویان است و مراقبت از فرزندانش را بدیهی‌ترین وظیفه خود تلقی می‌نماید.
۳- ایجاد فضای امن گفتگو، انتقاد و اعتراض در دانشگاه‌ها
دانشگاه بنیادی‌ترین نهاد یک جامعه مدنی و دانشگاه‌های هنر عرصه ظهور حداکثری آزادی‌های مدنی هستند. تشویق به آزاداندیشی، احترام به کثرت‌گرایی و به رسمیت شناختن عقاید گوناگون، حق‌طلبی، آزادی بیان و امکان اعتراض مدنی از جمله لوازم بدیهی فضای دانشگاهی است. آنچه دانشگاه را از سایر مراکز آموزشی متمایز می‌کند شکل بنا و ساختمان و حتی ورودی و عنوان درج شده بر سردر آن نیست بلکه ساختاری است منعطف، که مواجهه و همنشینی استاد و دانشجو را جهت ایجاد فرصت و امکان تجربه و رشد در فضایی امن فراهم می‌سازد. دانشگاه‌ها فانوس راه و نگهبان تاریخ هنر این سرزمین‌اند و صیانت از آن مسئولیت همه ماست.
وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری،
انتقاد و اعتراض دانشجویان از طریق گفتگو، تحصن، خلق آثار هنری، موسیقی، سرود و … در محیط دانشگاه مصادیق بارز و متعالی اعتراض مدنی است که نه تنها مستحق مجازات و عتاب نیست بلکه شایسته تمجید و تشویق است. در نحوه اداره دانشگاه‌ها تجدید نظر کنید چرا که گشایش فضای امن گفتگو، تنها و تنها راه جلوگیری از خشونت است.
ما خانه‌ها و انجمن‌های عضو خانه هنرمندان ایران، به جد خواستار رفع فضای امنیتی در دانشگاه‌ها، توقف رفتارهای خشونت‌بار، لغو تمامی احکام ناعادلانه و رفع محرومیت‌های استادان و بازگشت آنان به دانشگاه و همچنین رفع تمامی محدودیت‌ها، محرومیت‌ها و جریمه‌ها علیه دانشجویان هنر هستیم.
امضاکنندگان:
خانه تئاتر
خانه سینما
خانه موسیقی ایران
انجمن خوشنویسان ایران
انجمن شاعران ایران
انجمن هنرمندان نقاش ایران
انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران
انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
جامعه مهندسان معمار ایران
انجمن عکاسان ایران
انجمن هنرمندان سفالگر
انجمن تصویرگران ایران
