یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه «کمبود اقلام دارویی دائم در حال افزایش است» هشدار داده در صورت ادامه روند کنونی در نیمه دوم سال مشکل تأمین دارو تشدی می‌شود.
مرتضی خاتمی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت در زمینه دارو در کشور گفته است: «در تأمین داروهای عادی هم به مشکل خوردیم و کمبود اقلام دارویی دائم در حال افزایش است.»
به گفته این نماینده مجلس شورای اسلامی «پرداخت نکردن به موقع اعتبارات ارزی و ریالی واردات را دچار مشکل کرده و باعث شده که دائما بر کمبود اقلام دارویی کشور اضافه شود و اگر همین الان توجهی به این موضوع نشود در نیم سال دوم قطعا با مشکلات بیشتری در این زمینه روبرو خواهیم شد.»
شهرام کلانتری خاندانی رئیس انجمن داروسازان ایران نیز کمبود دارو را شامل ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو دانسته و گفته که «کمبود دارو در کشور وجود دارد و آمار مختلفی در این خصوص اعلام شده است. بعضی از داروخانه‌های خصوصی با توجه به سابقه توزیع بسیاری از داروها در سال‌های گذشته به‌ویژه داروهایی با نام‌های تجاری و وارداتی، این کمبود را در حد ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو احساس می‌کنند، زیرا از سه سال گذشته که واردات بسیاری از داروهای تجاری در کشور محدود شد و اقلامی که تولید داخلی دارند، وارد نمی‌شوند، برخی از داروخانه‌داران نبود این داروها را جزو کمبود دارو حساب می‌کنند که واقع‌بینانه نیست.»
شهرام کلانتری افزوده که «سازمان غذا و دارو معتقد است در حال حاضر کشور با کمبود بیش از ۱۰۰قلم دارو مواجه است. آن‌ها اعتقاد دارند در مقایسه با سال گذشته همین موقع کمبودهای دارویی به یک چهارم کاهش یافته است. البته من این ادعا را نه تأیید و نه تکذیب می‌کنم، زیرا آنچه از سوی داروخانه‌داران اعلام می‌شود بسیار بیشتر از رقمی است که از سوی سازمان غذا و دارو اعلام شده و متأثر از پارامترهایی است که به آن اشاره کردم.»
تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو مدت‌هاست از شیوه تخصیص ارز دولتی برای واردات اقلام دارویی و مواد اولیه شکایت دارند و معتقدند عدم تخصیص به موقع ارز روند تولید و تأمین دارو در کشور را با اختلال روبرو کرده است. این موضوع از سوی مرتضی خاتمی نیز مورد تأکید کرده گرفته و گفته که «زمانی که ارز و منابع ریالی به موقع پرداخت نشده و یا اندک پرداخت شود، قطعا وارد کننده مواد اولیه و دارو دچار مشکل شده و نهایتا باعث می‌شود دائما بر کمبود اقلام دارویی کشور اضافه شود. به نحوی که الان در تأمین داروهای عادی هم به مشکل برخوردیم.»
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی همچنین تأکید کرده که «اعتباری که دولت در بودجه برای امین دارو آورد کمتر از سال گذشته بود و طبیعی است که این مقدار جوابگو نخواهد بود. برای امسال ۶۹ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد در حالی که این رقم برای سال گذشته ۷۱ هزار میلیارد بود. باید توجه داشت که ما با تورم بیشتر، افزایش دستمزد‌ها و قیمت تمام شده مواجه هستیم و اگر این افزایش قیمت‌ها در نظر گرفته نشود، قطعا با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.»
هفته گذشته نیز ملک فاضلی دیگر عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی کمبود دارو را ناشی از یک تصمیم شتاب‌زده دانسته و گفته اعضای کمیسیون بهداشت مجلس از همان ابتدا عواقب طرح دارویار را پیش‌بینی کرده بودند اما آنچه که در حوزه کمبود دارو صورت گرفته یک اقدام شتاب‌زده غیرفنی بوده که در مجلس نیز مطرح شد و در پی آن حذف کشارز ۴۲۰۰ تومانی برای تهیه دارو حذف شد.
به گفته ملک فاضلی زمانی که این موضوع اجرا شد، موج منفی آن به بازار دارو انتقال یافت و اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود بحران در حوزه دارو به‌وجود خواهد آمد. او افزوده که «ما در کمیسیون بهداشت در هر جلسه‌ای که برگزار می‌شود کمبود دارو را بررسی می‌کنیم و همانطور که رئیس کمیسیون بهداشت در نامه به رئیس‌جمهوری گفت باید یک توان ملی از مجموعه سه قوه یا حتی بالاتر را به وجود آورد تا بتوان معضل کمبود دارو که ناشی از تصمیمات شتاب‌زده است را جبران کنیم.»
کمبود دارو به مرز هشدار رسید؛ تولیدکنندگان توان ادامه فعالیت ندارند
وبسایت «مشرق» نیز در گزارشی به دلائل کمبود دارو پرداخته و نوشته در حالی که پیشتر مسئولان مدعی بودند که ۹۷ درصد داروی مصرفی در داخل کشور تولید می‌شود و امسال ادعا شد این عدد به ۹۹ درصد رسیده، اما مشخص نیست چرا همچنان بسیاری از بیماران در دسترسی به داروی مورد نیازشان مشکل دارند.
اشاره این گزارش به سخنان بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که گفته «با وجود تمام مشکلات و تحریم‌ها، ما ۹۹ درصد داروی مصرفی کشور را تولید می‌کنیم؛ البته در زمینه مواد اولیه کار بیشتری داریم. ما در تولید مواد اولیه خوب کار کردیم، ولی لازم است پیشرفت این بخش بیشتر باشد.»
این در حالیست که حسن شکوهی پزشک و فعال صنعت دارویی به «مشرق» گفته که «وقتی گفته می‌شود ۹۷ درصد دارو در داخل کشور تولید می‌شود، یعنی اگر ۱۰۰ واحد دارو در کشور مصرف می‌شود، ۹۷ واحد آن از لحاظ کمی در داخل کشور تولید می‌شود. بخشی از مواد اولیه داروها در داخل کشور تولید و عمده آن از کشورهایی مانند هند یا چین وارد شده و سپس دارو تولید می‌شود که این داروهای تولیدی را تولید داخل می‌نامند.»
محمد عبده‌زاده داروساز و رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز معتقد است که تأمین دارو در یک زنجیره اتفاق می‌افتد که عوامل مختلفی در آن تاثیر دارد. بخشی از این زنجیره به وزارت بهداشت و سیاست گذاری‌ها مربوط می‌شود. بخشی به بانک مرکزی مربوط است که عمدتا شامل مواردی مانند تأمین ارز و نرخ و نوع آن می‌شود. قسمتی مربوط به بیمه‌ها و تأمین نقدینگی شرکت‌ها و داروخانه‌ها و بدهی دانشگاه‌های علوم پزشکی به شرکت‌های پخش است. قسمتی هم به ساختارهای شرکت‌های داروسازی مربوط می‌شود. عمده مشکلات حوزه دارو مربوط به همین موارد می‌شود.»
نایب رئیس سندیکاى دارویى جمهورى اسلامى: صادرات دارو به روسیه با وجود کمبود دارو در ایران
روزنامه «هم‌میهن» در گزارشی که روز شنبه ۱۸ شهریور منتشر کرده، به موضوع کمبود دارو در کشور پرداخته و نوشته است که با گذشت دو سال از اصلاح آیین‌نامه صدور مجوز داروخانه‌ها «نه خبری از افزایش دسترسی به دارو در مناطق محروم است، نه اشتغال بیشتر داروسازان جوان.»
بر اساس این گزارش بهمن صبور نایب رئیس انجمن داروسازان تهران آمار تأسیس داروخانه جدید در ایران را «سه هزار داروخانه» اعلام کرده است. این گزارش افزوده که که بررسی‌ها نشان می‌دهد «نه تنها دست مناطق محروم همچنان خالی مانده که برخی صاحبان مجوزهای جدید هم به اجاره‌دهندگان مجوزشان با قیمت‌های کلان به داروخانه‌های زنجیره‌ای تبدیل شده‌اند.»
خبرگزاری «ایرنا» نیز یازدهم شهریورماه کمبود دارو در کشور را محصول کم‌کاری دستگاه‌های مختلف دانست و نوشت که در ماجرای کمبودهای دارویی «نباید فقط چشم به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشت بلکه غفلت بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت، معدن، تجارت هم در این زمینه موثر است.»
از ابتدای سال ۱۴۰۱ که دولت ابراهیم رئیسی «ارز ترجیحی» را از بودجه کشور حذف کرد افزایش قیمت کالاهای اساسی و همچنین دارو بیش از هر چیزی در سبد هزینه‌های خانوارها نمایان شد. کمبود دارو نیز از جمله مشکلاتی بوده که جامعه ایران به ویژه اقشار کم‌درآمد طی دو سال گذشته با آن روبرو بودند.
وضعیت کمبود دارو به حدی بحرانی شده که جلیل میرمحمدی میبدی نایب رئیس کمیسیون و بهداشت درمان مجلس شورای اسلامی از پیگیری نمایندگان برای حل مشکل کمبود دارو، شیر خشک و ملزومات پزشکی خبر داده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت تأکید کرده که «همه اذعان دارند که بحث شیر خشک، دارو و بهداشت مردم خط قرمز ما بوده است اما آنچه که ما شاهدش هستیم در عرصه میدانی خلاف این است.»
