مقامات دولتی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تأیید سیاست گروگانگیری با هدف دریافت پولهای بلوکه شده ادعا میکنند «نظام سلطه وادار به پذیرش شروط ایران شده است!» آنها این روند را «دیپلماسی عزتمندانه» میدانند.
سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک همزمان با آزادشدن پنج گروگان در ازای دریافت شش میلیارد دلار باج از دولت بایدن انجام شده است. به نظر میرسد این اقدام به «قاضی مرگ» و نظام جمهوری اسلامی هرچند بطور موقت اما در هر حال اعتماد به نفس داده است.
حسینعلی حاجی دلیگانی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز سهشنبه ۲۸ شهریور با اشاره به معامله با آمریکا گفت، «دست نیروهای امنیتی را میبوسیم!»
وی توضیح داد در دولت گذشته (دولت حسن روحانی) مذاکرات «التماسی» پیش میرفت و مسئولان وقت فقط یک میلیارد دلار منابع را آزاد کردند اما در «دیپلماسی عزتمندانه» دولت رئیسی ۲۵ میلیارد دلار از منابع ایران بازگردانده شد.
حاجی دلیگانی همچنین گفته از نیروهای امنیتی که «در این بخش زحمت کشیدهاند تا آرامش و امنیت در کشور برقرار شود» قدردانی میکند.
سازمان اطلاعات سپاه (ساس) و وزارت اطلاعات بیشترین سهم را در گروگانگیری شهروندان خارجی و دوتابعیتیها دارند.
بدیهی است گروگان گرفتن شهروندان خارجی و چراغ سبز برای معاملهی آنها در ازای پولهای کلان بدون دستور بالاترین مقام در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ممکن نیست.
اقدامات «بنبستشکن»
در رابطه با گروگانگیری به عنوان اهرم امنیتی برای «باجگیری» از غرب، علیاکبر غلامی تحلیلگر سیاسی و دبیر سیاسی سابق وبسایت «مشرق نیوز» با انتشار تصویری از آزادی گروگانهای آمریکایی ایرانی در فرودگاه دوحه به تقدیر از حسین طائب رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه پاسداران پرداخته است.
وی نوشته طائب «نقشههای پیچیده جاسوسی نوین استکبار را ازجمله در استارتاپها، محیط زیست و جمعیت خنثی کرد» و «ثمرات آن اقدامات، امروز بن بستشکن سپهر سیاسی و اقتصادی کشور میشود.»
خداقوت به مجاهدی که با پایه گذاری سازمان اطلاعاتی، انقلابی، هوشمند و تربیت نسلی از پاسداران گمنام جوان و غیور، هم نقشههای پیچیده جاسوسی نوین استکبار را ازجمله در استارتاپها، محیط زیست و جمعیت خنثی کرد، هم ثمرات آن اقدامات، امروز بن بست شکن سپهر سیاسی و اقتصادی کشور میشود. pic.twitter.com/TEukM5bfeK
— علیاکبر غلامی (@AA_Gholami) September 18, 2023
در تعریف و تمجید از باجگیری موفق جمهوری اسلامی از دولتهای غربی، ابراهیم رضایی یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملّی مجلس شورای اسلامی نیز گفته «آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران نتیجه سیاست خارجی دقیق و غیراحساسی دولت سیزدهم [دولت ابراهیم رئیسی] است و دولتهای قبل با وجود گفتگوهای بسیار با آمریکا در این مهم ناکام ماندند.»
این نماینده گروگانگیری را «سیاست عزتمندانه» دانست و گفت «دیپلماسی التماسی» کارساز نبود.
روزنامه «وطن امروز» در تیتری با عنوان «پنج در برابر پنج به اضافه شش میلیارد دلار» مینویسد خبر واریز پول بلوکهشده به حسابهای ایران، دلار را وارد کانال ۴۸ هزار تومان کرد. در این گزارش ادعا شده «از ۲۳ میلیارد دلار بلوکهشده در خارج از کشور حدود ۶ میلیارد دلار آن از کره جنوبی وصول شد و به زودی مقدمات انتقال ۱۰ میلیارد دلار دیگر نیز فراهم میشود.»
در گزارش این روزنامه آمده «آمریکا که از سال گذشته مذاکرات احیای برجام را به دلیل اغتشاشات در ایران به تعویق انداخته بود و در صدد ایجاد تحریم و انزوای بیشتر علیه تهران در جهان بود، به توافق برای آزادی پولهای ایران در کره جنوبی تن داد؛ نکتهای حائز اهمیت که نشان میدهد توافق برای گرفتن امتیاز بیشتر از آمریکا فقط در چارچوب برجام نیست و روند توافق بد در دولت روحانی، در دولت رئیسی دوباره تکرار نخواهد شد.»
در این گزارش تلویحاً تأکید شده گروگانگیری و افزایش سطح غنیسازی اورانیوم تا ۶۰ درصد دست جمهوری اسلامی را برای این معامله بازگذاشته است. اما نکتهای که در گزارش این روزنامه به آن اشاره شد مربوط به خیزش ضدحکومتی در سال ۱۴۰۱ است.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند گروگانگیری کسب و کار پرسود جمهوری اسلامی است و علی خامنهای نقش مستقیم در اجرای آن دارد. چنانکه غنیسازی اورانیوم با درجه تسلیحاتی نیز تحت امر وی انجام شده و ابزاری برای چانهزنی با غربیهاست.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی در شرایطی مشابه میگفت «مبنای سیاست ما در برجام فرمایشهای رهبر انقلاب است.» وی حتا افشا کرد که «مجوز دیدار با جان کری [وزیر خارجه دولت اوباما] را از علی خامنهای گرفته بود. آن دوران هم موضوع معامله پنهان از جمله بر سر گروگانها مطرح بود.
باز هم یادآوری:
تداوم اخاذی با گروگانگیری!پاسدار محسن رضایی ۲۰ تیر ۱۳۹۴ چند روز پیش از اعلام توافق اتمی موسوم به برجام در صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: «من به عنوان یک سرباز و پاسدار انقلاب قول میدهم اگر آمریکاییها بخواهند به ایران چشم بد داشته باشند مطمئن باشند ما در هفته اول… pic.twitter.com/ZeemkeisCO
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 12, 2023
حالا سیدابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» که به نیویورک رفته تا در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند، در جمع شماری از وابستگان جمهوری اسلامی و خبرنگاران در یک نشست خبری با اشاره به تأثیر اعتراضات بر سیاست غربیها در قبال جمهوری اسلامی گفت: «دولت آمریکا بر اثر مشورتهای غلط برخی عناصر مزدور به ظاهر ایرانی و همچنین برآوردهای غلط سرویسهای جاسوسی، با ترک مذاکرات، دل به نتیجهبخشی اغتشاشات بست در حالی که جمهوری اسلامی ایران امروز درخت تناوری است که این تکانهها اثری بر پایداری آن ندارد.»
پشت سر گذاشتن «اغتشاشات»
عباس مقتدایی یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملّی مجلس شورای اسلامی نیز گفته یکی از عواملی که «نظام سلطه» را وادار به پذیرش شروط جمهوری اسلامی کرد «پشت سرگذاشتن اغتشاشات» و «پیوستن به پیمان شانگهای و بریکس» و شکست خوردن «دردسرها» و «طرحهای مکارانه» اروپاییها به ویژه انگلستان، آلمان و فرانسه و شیطنتهای رژیم صهیونیستی و آمریکاییها بود.
اما این ادعا که «نظام سلطه حاضر به پذیرش شروط جمهوری اسلامی شده» حتا از سوی مهرههای حکومت که باجگیری از غربیها را «اقدام دقیق» میدانند زیر سؤال است چرا که نه برجام احیا شده و نه تحریمها لغو شده است و نه بهبودی در روابط غرب با تهران دیده میشود!
ابراهیم رضایی همان نمایندهای که به تعریف و تمجید از اقدامات دولت رئیسی برای امتیازگیری از آمریکا پرداخته میگوید بر اساس شواهد از جمله «ادامه تحریمها و صدور بیانیههای مداخلهجویانه در سالگرد اغتشاشات علیه جمهوری اسلامی مذاکرات ما با غرب به ویژه آمریکا در حوزه برجام به سامان نخواهد رسید.»
وی هشدار داده «طیف تندرو آمریکاییها در این کشور جان گرفته و به نظر میرسد باید از برجام دل بکنیم.» این در حالیست که جریانهایی درون حکومت هنوز سناریوی «مذاکره مستقیم با آمریکا» را راه حل برونرفت نظام از بحران میدانند.
فاکس نیوز: باج چند میلیارد دلاری بایدن به آیتاللهها بودجه جنگ پوتین علیه اوکراین را تأمین میکند
-تد کروز و چند سناتور دیگر در بیانیهای اعلام کردند باج چند میلیارد دلاری بایدن به رژیم ایران تنها کلیات امتیازات سرسامآوری است که به جمهوری اسلامی دادهاند… صدها میلیارد دلار… pic.twitter.com/XLWoh220Ow
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 13, 2023
هرچند به صورت مقطعی گروگانگیری به عنوان ابزار اخاذی برای جمهوری اسلامی دستاورد داشت اما اختلاف درون نظام در مورد مذاکره مستقیم با آمریکا یا ضرورت «احیای برجام» که مربوط به منافع بلندمدت نظام است سرجای خود باقی است.
جلال محمودزاده نماینده مهاباد به آنچه سناریوی مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا خوانده میشود خوشبین است. او درباره احتمال مذاکره مستقیم به «اکوایران» گفت: «کشورها باید با رعایت روابط حسنه و احترام متقابل باید با هم مذاکره کنند. به غیر از اسرائیل کشورهای دیگر قابل گفتگو هستند و کاش بدون واسطه ارتباط با آمریکا برقرار میشد. یعنی کشورهای عربی واسطه نمیشدند تا منافع ایران دچار مشکل شود.»
با اینهمه جریانهای قدرتمند و با نفوذ در رژیم میگویند «برجام مُرده» است. اگرچه افرادی مثل محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی معتقدند «برجام جایگزین» ندارد. بسیاری از تحلیلگران این دوگانه را حاصل سیاست و خواست علی خامنهای میدانند که بر اساس شرایط روی هر کدام که به نفع نظام باشد سوئیچ میکند چنانکه با پروژههای امنیتی دست به گروگانگیری میزند ولی در پشت پرده با دولتهای غربی مذاکره و معامله نیز میکند.