دو منبع آگاه روز چهارشنبه ۲۰ سپتامبر (۲۹ اردیبهشت) گفتند که قطر این هفته نشستهای دوجانبه جداگانهای با ایالات متحده و ایران برگزار کرد که در آن برنامه هستهای ایران و نگرانیهای آمریکا در مورد ارسال پهپاد به روسیه از سوی جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش رویترز این منابع گفتند که این دیدارها از نوع مذاکراتی نبود که برای میانجیگری دیپلماتهای قطری میان مقامات رژیم ایران و آمریکا انجام و در نهایت منجر به مبادله زندانیان شد.
یکی از این منابع گفته دیدارهایی در روزهای دوشنبه و سهشنبه در نیویورک در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد.
منبع دوم، یک دیپلمات در خاورمیانه است که گفت مذاکرات دوجانبه دیگری در این هفته انجام خواهد شد، اما در این رابطه جزئیاتی اعلام نشده است.
این دیپلمات مذاکرات غیرمستقیم مقامات جمهوری اسلامی و آمریکا در نیویورک را «گفتگو برای گفتگو» توصیف کرد و توضیح داد که «ایده کار این بود تا زمینه را برای گفتگوهای غیرمستقیم آینده برای دستیابی به تفاهم در مورد موضوع هستهای فراهم کند.»
مقامات جمهوری اسلامی، قطر و ایالات متحده حاضر به صحبت در اینباره نشدهاند.
ابراهیم رئیسی در نشست خبری با خبرنگاران در نیویورک گفته بود «آمریکا برای از سرگیری مذاکرات ابراز تمایل کرده است.» وی در همین نشست تأکید کرد تبادل زندانیان یکی از آثار مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا بود.
اینهمه در حالیست که تلاشهای دولت بایدن برای «احیای برجام» شکست خورده و بسیاری از دیپلماتها اکنون به دلیل پیشرفتهای هستهای ایران، آن را غیرقابل احیا میدانند.
دلّالی قطریها برای ادامه مذاکرات پنهان جمهوری اسلامی با دولت بایدن؛ «نئونایاکیهای در ظاهر برانداز» مبلّغ «شکست تحریمها»
– وزیر مشاور در وزارت خارجه قطر طی سفر به تهران با شماری از مقامات ارشد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی درباره برجام و مسائل اتمی گفتگو کرده است.
– امیرحسین… pic.twitter.com/9VScpUQWBy
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 27, 2023
مقامات آمریکایی در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران در این هفته انجام خواهد شد، پاسخهای محتاطانه دادهاند و این احتمال را کاملا رد نکردهاند. با وجود این گفتهاند واشنگتن در حال حاضر درگیر چنین مذاکراتی نیست.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه ۱۸ سپتامبر گفت: «زمانی که شاید موضوع نگرانی شماره یک، یعنی برنامه هستهای ایران مطرح میشود، ما همچنان بر این باوریم که دیپلماسی بهترین راه برای رسیدن به یک نتیجه پایدار و مؤثر است.»
وی افزود: «ما منتظریم تا ببینیم آیا فرصتهایی برای گفتگو وجود دارد یا خیر. در این لحظه، ما درگیر آن نیستیم، تا ببینیم در آینده چه خواهد شد.»
در همین حال یک دیپلمات اروپایی در گفتگو با رویترز در رابطه با نشستهای دو جانبه قطر با نماینگان جمهوری اسلامی و آمریکا در مورد پرونده هستهای و ارسال پهپاد اظهار بیاطلاعی کرده و گفته «هیچ چیز غیرممکن نیست، اما من بهخصوص در مورد مسئله هستهای که میانجیگری بر سر آن عموماً توسط عمان انجام میشود، تردید دارم.»
یکی از دیدارهای امیرعبداللهیان در نیویورک با وزیر خارجه عمان بود. منابع غیررسمی گزارش دادند دیپلماتهای عمانی نیز درگیر بخشی از گفتگوهای غیرعلنی میان مقامات رژیم ایران و آمریکا هستند و به هتل محل اقامت هیأت دیپلماتیک جمهوری اسلامی رفت و آمد میکنند.
در جریان دیدار با برادرم آقای بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان@badralbusaidi در نیویورک به بررسی موضوعات متنوعی پرداختیم.
ابتکار سلطان 🇴🇲 برای بازگشت همه طرفها به تعهدات برجامی، همچنان روی میز است.
لازم است تصریح کنم در مسیر درست دیپلماسی عزتمند جهت تحقق منافع ملی قرار داریم. pic.twitter.com/ErDfXmZgqk— H.Amirabdollahian امیرعبداللهیان (@Amirabdolahian) September 20, 2023
قطر و عمان در دهههای اخیر برای دلالّی میان رژیم ایران و دولتهای مختلف در آمریکا سنگ تمام گذاشتند. آخرین مورد آن میانجیگری برای معامله پنهان بر سر تبادل گروگانها در ازای آزاد ساختن شش میلیارد دلار پولهای بلوکه شده ایران بود. کل این مبلغ از طریق یک بانک سوئیسی به حساب دو بانک «الاهلی» و «الدخان» در قطر واریز شد. همچنین شرکت هواپیمایی «قطر ایرویز» مأمور انتقال گروگانهای آمریکایی- ایرانی به دوحه بود.
محمد فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی در همین ارتباط گفته بود «بر اساس توافقات انجام شده تمام پرداختها توسط کارگزاران بینالمللی قطری و سوئیفت صورت خواهد پذیرفت.» اینها تنها بخشی از منافع دلالی بین رژیم ایران و آمریکا برای قطریهاست.