تحقیر عمومی مردم ایران با فیلترینگ و پیاده‌سازی اینترنت طبقاتی در کشور ادامه دارد و در تازه‌ترین مصوبه، سیم‌کارت بدون فیلتر گردشگری ارائه خواهد شد. پیشتر نیز وزارت علوم از اینترنت با دسترسی خاص برای برخی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها خبر داده بود.
علی‌اصغر شالبافیان معاون وزیر گردشگری با اعلام این خبر که سیم کارت بدون فیلتر در حوزه گردشگری ارائه می‌شود گفته این این تصمیم با پیگیری عزت‌الله ضرغامی گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، و در کارگروه فیلترینگ تصویب شده است.
بر اساس اعلام معاون وزیر گردشگری این سیم‌کارت‌ها به دفاتر خدمات مسافرتی، هتل‌ها، راهنمایان گردشگری و گردشگران خارجی تعلق خواهد گرفت.
او توضیح داده که ما درخواست کرده بودیم فعالان گردشگری در اولویت این طرح قرار بگیرند، در نتیجه قرار شد فهرست دفاتر خدمات مسافرتی را ارائه کنیم تا این امکان برای آنها فراهم شود. آژانس‌های مورد تأیید که پروانه بهره‌برداری از وزارت گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی دارند، به منظور بهره‌برداری از این طرح معرفی شده‌اند.»
علی‌اصغر شالبافیان همچنین اعلام کرد: «در مرحله دیگری از این مصوبه، امکان بهره‌برداری گردشگران خارجی از این سیم‌کارت‌ها وجود دارد و با آن موافقت شده است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که گردشگران در صورت امکان برقراری رومینگ سیم‌کارت خود با یکی از اپراتورهای داخل کشور می‌توانند به اینترنت بدون فیلتر دست پیدا کنند.»
اختصاص سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی نخستین بار اسفندماه سال گذشته از سوی عیسی زارع پور وزیر ارتباطات مطرح شد که با موج گسترده‌ای از اعتراضات روبرو شد.
منتقدان معتقد بودند در حالیکه عموم شهروندان به دلیل محدودیت و فیلترینگ دچار مشکلات زیادی برای استفاده از اینترنت هستند و ماهانه هزینه هنگفتی برای فیلترشکن‌ها هزینه می‌کنند چرا باید حکومت روندی تبعیض‌آمیز در زمینه اینترنت را ایجاد و اینترنت را به سود «خواص» طبقه‌بندی کند. به ویژه آنکه فیلترینگ گسترده اینترنت در سال گذشته زیان هنگفتی را برای فعالات حوزه تجارت الکترونیک و کسب‌وکارهای مختلف به همراه داشت.
اعتراضات به پیاده کردن چنین طرح‌هایی از جمله طرح ارائه سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی آنقدر گسترده بود که در نهایت همان زمان عزت الله ضرغامی وزیر گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی اعلام کرد این طرح در اصل پیشنهاد او بوده است.
ضرغامی گفته بود که «گردشگران خارجی باید حداقل خدمات را دریافت کنند. اینترنت مثل نان و آب برای گردشگر واجب است. نمی‌شود گردشگر به ایران بیاید و ارتباطش با دنیا قطع شود. نمی‌شود به او گفت از بله و ایتا استفاده کن. در برخی موارد این گردشگران را به عنوان جاسوس می‌گیرند و نمی‌توانند به خانواده‌های خود هم خبر بدهند. خب چه انگیزه‌ای برای به ایران آمدن برای آنها می‌ماند؟ بنابراین من از وزیر ارتباطات خواستم امکانی برای گردشگران خارجی فراهم شود تا آنها با استفاده از سکوهای بین‌المللی بتوانند نیازهای خودرا برطرف کنند.»
هفته گذشته و در پی حضور تیم فوتبال النصر عربستان در ایران برای بازی با تیم پرسپولیس، شرکت ایرانسل اعلام کرد به اعضای این تیم با هدف «اقامت راحت» در ایران سیم‌کارت «بدون فیلتر» داده است. این اقدام نیز با موجی از اعتراضات شهروندان روبرو شد.
قابل توجه آنکه یک هفته پیش از حضور تیم فوتبال النصر در تهران، عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره ارائه سیم‌کارت بدون فیلتر به رونالدو در زمان اقامت در ایران گفته بود: «عده‌ای فکر می‌کنند ما سیم‌کارت آزاد در جیب‌مان داریم و به همه دوست و رفقا یکی می‌دهیم. رونالدو اگر بیاد اینجا و خواست با زن و بچه و بچه‌‌محله‌ای‌هاش تماس بگیره میتونه «بله» و «ایتا» رو نصب کنه و به همه در کشور خودش بگه اینها رو نصب کنند! خیلی هم دلش بخواد که این کار رو بکنه!»
ضرغامی: اگر رونالدو بیاد اینجا باید «بله» و «ایتا» نصب کنه تا با زن و بچه‌اش تماس بگیره!
شهریور ۱۴۰۲
سیدعزت‌الله ضرغامی رئیس سابق صداوسیمای جمهوری اسلامی و وزیر فعلی «میراث فرهنگی» می‌گوید: عده‌ای فکر می‌کنند ما سیم‌کارت آزاد در جیب‌مان داریم و به همه دوست و رفقا یکی می‌دهیم.… pic.twitter.com/fApXo8r7wM
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 13, 2023
اکنون مشخص شده اتفاقا مقامات جمهوری اسلامی «سیم‌کارت آزاد در جیب» دارند و به همه دوست و رفقا یکی می‌دهند!
وزارت علوم نیز سال گذشته اعلام کرد طبق تصویب این وزارتخانه، اینترنت با دسترسی خاص به اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها اعطا خواهد شد.
طبقه‌بندی اینترنت که در مجموع شهروندان ایران را تحقیر کرده و شایسته بهره‌مندی از اینترنت آزاد نمی‌داند در حالی به صورت جدی و مرحله به مرحله در حال اجراست که وزیر ارتباطات بارها چنین روند تبعیض‌آمیزی را تکذیب کرده و مدعی شده که سازوکاری صورت می‌گیرد تا همه اقشار جامعه بتوانند متناسب با نیاز خود از اینترنت به‌بهترین نحوه ممکن بهره ببرند.
اکنون سیم‌کارت گردشگری هم با اعتراضات گسترده شهروندان روبرو شده است. مهدی تدینی مترجم و پژوهشگر تاریخ و اندیشه سیاسی در پستی اینستاگرامی درباره این طرح نوشت: «مگر نانی که به گردشگر خارجی می‌دهیم باکیفیت‌تر از نانی است که مردم خودمان به آن دسترسی دارند؟ مگر جاده و فرودگاه و قطاری که گردشگر خارجی از آنها استفاده می‌کند، باکیفیت‌تر از جاده و فرودگاه و قطاری است که در دسترس مردم خودمان است؟ مگر آشامیدنی‌ها و خوراکی‌هایی که گردشگران در ایران می‌توانند تهیه کنند، باکیفیت‌تر از آشامیدنی‌ها و خوراکی‌هایی است که مردم خودمان در دسترس دارند؟»
این پژوهشگر نوشته «آری، در این تردیدی نیست که هر گردشگری که با جیب پرتری به ایران بیاید، می‌تواند از هر چیزی که در ایران وجود دارد، بهترینش را تهیه کند. اما آن چیز «خاص» خارجی‌ها نیست؛ یعنی هر ایرانی نیز می‌تواند آن را تهیه کند. حال فرض کنید برخی امکانات باکیفیت‌تر زندگی را فقط به گردشگران اختصاص دهیم. چه معنایی خواهد داشت؟ دقیقاً مسئله اینجاست: تسهیلات با تبعیضات فرق دارد. تسهیل آری، تبعیض نه! تبعیض یعنی دادن چیزی به گردشگران که شهروندان ایرانی از آن محرومند.»
https://www.instagram.com/p/CxlSfy_KJiU/?hl=fa
آنچه مقامات جمهوری اسلامی در زمینه اینترنت اجرا می‌کنند پیاده‌سازی طرح «اینترنت طبقاتی» است. این طرح بطور رسمی در فروردین‌ماه ۱۴۰۰ با طرح دسترسی دانشجویان و خبرنگاران به «یوتیوب بدون فیلتر» مطرح شد.
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور هم در فروردین ۱۴۰۰ از رفع فیلتر یوتیوب برای برخی دانشجویان و خبرنگاران خبر داد و اعلام کرد که این موضوع چند ماه قبل تصویب شده است، دستگاه‌ها حسب مورد باید نیازهای خود را اعلام کنند تا بعد از بررسی کارهای لازم انجام شود.
کارگروه اقتصاد دیجیتال نیز آذرماه سال گذشته آیین‌نامه‌ای با عنوان حمایت از فریلنسرها تصویب کرد که بر اساس آن طرح اینترنت طبقاتی مشمول برخی فریلنسرها و پس از تأیید صلاحیت می‌شد.
در این طرح وزارت ارتباطات موظف شده بود زیرساخت‌های دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب برای افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه را فراهم کند. بر همین اساس، قرار شد پایگاهی برای شناسایی فریلنسرها ایجاد شود و همگی در آن ثبتنام کنند تا بتوانند از خدمات دولت بهره‌مند شوند. با ثبتنام در این پایگاه و احراز هویت و اعتبارسنجی فریلنسرها، به آنها خدمات اعطا شود.
پیش از آن نیز تبعیض در ارائه اینترنت در دولت حسن روحانی و توسط محمدجواد آذری جهرمی اجرا شد. از جمله اقدامات وزیر ارتباطات دولت روحانی این بود که فیلترینگ برخی از وبسایت‌ها و خدمات، برای تعدادی از خبرنگاران برداشته شد.
محمدجواد آذری جهرمی در سال ۱۳۹۸ در اینباره گغته بود که «نمی‌شود سطح دسترسی برای پزشک، برای استاد دانشگاه یا برای خبرنگار، با یک کودک هشت، ۹ ساله برابر باشد.»
به نظر می‌رسد اینترنت طبقاتی نیز مانند دیگر امکانات و فرصت‌ها برای «خواص» و «خودی»ها باشد و حتی اگر برای نمونه فریلنسرها مشمول بخشی از طرح اینترنت طبقاتی می‌شوند، صلاحیت هر فریلنسری تأیید نشود و در نهایت بخشی از افراد مورد اعتماد یا دارای رانت و رابطه بتوانند از این امکان برخوردار شوند. در آنسو البته اینترنت برای مردم با سرعت کُند، قطع و وصل مداوم، و فیلترینگ گسترده قابل استفاده است.
تازه‌ترین گزارش وبسایت «اسپید تست» نشان می‌دهد سرعت اینترنت ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان در بازه یک سال اخیر به پایین‌ترین جایگاه خود سقوط کرده است.
در این گزارش که بر اساس داده‌های ماه اوت ۲۰۲۳ تهیه شده، میانگین سرعت دانلود اینترنت موبایل به ۳۱/۳۳ مگابیت بر ثانیه رسیده که در مقایسه با ماه پیش از آن بیش از ۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد. سرعت آپلود نیز نسبت به ماه گذشته حدود ۴ درصد کاهش داشته است.
سرعت اینترنت ثابت ایران نیز در مقایسه با ماه گذشته کاهش پیدا کرده است. میانگین سرعت دانلود اینترنت ثابت در ماه اوت با ثبت رکورد ۱۱/۹۲ مگابیت بر ثانیه نسبت به ماه پیش از آن ۱/۵ درصد افت داشته است. سرعت آپلود اینترنت ثابت نیز روند کاهش را نشان می‌دهد.
جایگاه سرعت اینترنت ایران در فهرست کشورهای بررسی شده نسبت به بازه یک سال گذشته در پایین‌ترین رتبه قرار گرفته است. سرعت اینترنت موبایل ایران ماه اوت سال ۲۰۲۲ در میان ۱۴۵ کشور در جایگاه ۶۹ قرار داشت اما در حال حاضر با سه پله سقوط به رتبه ۷۲ رسیده است.
تیرماه گذشته نیز مؤسسه Surfshark تجزیه و تحلیلى ۶ ماهه از اختلال و قطع اینترنت بر اساس Internet Shutdown Tracker (ردیابی قطع اینترنت) انجام داده است که بر این اساس در نیمه اول سال جاری میلادی، در ایران نسبت به سال ٢٠٢٢ با ١١ مورد ثبت شده، محدودیت اینترنت بیشتری وجود داشته است.
همچنین بر اساس گزارش پیشین «اسپید تست» که مربوط به ماه ژوئیه برابر با تیرماه نیز نشان می‌داد سرعت اینترنت ثابت در ایران به صورت جزیی افزایش یافته اما سرعت اینترنت موبایل کاهش پیدا کرده است. رتبه اینترنت موبایل تغییر نداشته اما رتبه اینترنت ثابت با وجود افزایش سرعت باز هم کاهش یافته است.
این گزارش افزوده که سرعت اینترنت ثابت در ایران از ۱۱/۸۰ مگابیت بر ثانیه در گزارش قبلی که تیرماه منتشر شده بود، به ۱۲/۱۱ مگابیت بر ثانیه افزایش یافته است. اینهمه در حالیست که رتبه ایران در زمینه سرعت اینترنت ثابت با سه رتبه کاهش روبرو و در انتهای جدول در رده ۱۴۸ جهان قرار دارد.
