نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان روز سه‌شنبه، ۱۹سپتامبر با نقض خط آتش به منطقه خودمختار قره باغ حمله کردند. بر اثر این حمله گسترده، غیر از هدف‌های نظامی، منازل مسکونی، مدارس و شهروندان عادی آماج بمباران زمین و هوایی قرار گرفتند، خانواده‌ها از هم فرو پاشیده و شماری از جمله کودکان مفقود شده‌اند. خبرهای نگران کننده‌ای از اقدامات لجام‌گسیخته نیروهای آذربایجانی علیه شهروندان عادی به گوش می‌رسد.
طبق گزارش دفتر نگاهبانان حقوق بشر آرتساخ تا کنون بیش از ۲۰۰ نفر کشته و حدود ۴۰۰ نفر زخمی شده‌اند. در میان کشته‌ها ده‌ها غیرنظامی از جمله پنج کودک وجود دارند. ۱۳ کودک زخمی شده‌اند.
این در حالی است که نیروهای صلح‌بان روسی که طبق توافق سه‌جانبه ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰ میان هبران روسیه، آذربایجان و ارمنستان وظیفه پاسداری از صلح و آرامش منطقه و تامین امنیت ساکنان آن را به عهده دارند اقدامی در جهت بازداری این عملیات و فاجعه انسانی برآمده از آن، به عمل نیاوردند.
منطقه حدود ۹ ماه است که در محاصره قرار دارد و تنها راه ارتباطی آن با دنیای خارج، گذرگاه لاچین است، که ابتدا توسط گروهی که خود را «کنشگران محیط زیست» می‌نامیدند، و سپس توسط نیروهای نظامی آذربایجان، مسدود شده است.
جمهوری آذربایجان مدعی است که نیروهای نظامی ارمنستان در قره باغ حضور دارند و هدف این عملیات پاکسازی منطقه از حضور «تروریست‌ها»ست.
دولت ارمنستان اعلام کرده است که هیچ نیرویی در منطقه قره باغ ندارد و آنچه که باکو «تروریست» می‌نامد نیروهای دفاعی خود منطقه هستند.
این تجاوز جدید آذربایجان علیه ارمنیان قره باغ موجی از اعتراضات و اعلانات جهانی در محکومیت این عملیات و فراخوان توقف عملیات را موجب شد، که در نتیحه آن آتش‌بس شکننده‌ای میان طرفین به وجود آمد و مذاکرات برای رسیدن به توافق میان نمایندگان طرفین ادامه دارد.
در عین حال، روز پنجشنبه، به درخواست فرانسه، بحران سیاسی و انسانی قره باغ در شورای امنیت عمومی سازمان ملل متحد در دستور کار قرا ر گرفت و ۱۵ دولت عضو و سه دولت میهمان و چند زیر مجموعه سازمان ملل مواضع و نظرات خود را بیان داشتند. قابل ذکر است که از میان ۱۵ عضو شورای امنیت، فقط روسیه، «متحد» ارمنستان، علیه ارمنستان موضع گرفت. اکثر اعضای شورای امنیت، از جمله برزیل، آلبانی، گابون و چهار عضو دائمی شورا (غیر از روسیه) عمل دولت آذربایجان را محکوم و از این دولت خواستار متوقف ساختن عملیات نظامی در منطقه شدند.
بسیاری از مراجع و صاحب نظران سیاسی و حقوق بشری، مانند «فریدام هاوس» و «موسسه لامکین برای جلوگیری از نسل‌کشی»، سیاست دولت باکو نسبت به ارمنیان منطقه را، مصداق پاکسازی قومی تلقی کرده‌اند.
جبهه ملی ایران- اروپا و سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور، دولت جمهوری آذربایجان را به خودداری از توسل به زور برای حل اختلاف‌ها و احترام به حقوق بشر ساکنان قره باغ، که آذربایجان آنرا جزیی از خاک خود می‌داند، فرا می‌خوانند.
اینکه منطقه قره باغ بخشی از قلمرو آذربایجان شناخته می‌شود به این دولت اجازه نمی‌دهد که جمعیت آنجا را زیر بمباران قرار دهد و حقوق انسانی آنها را نقض کند.
در این راستا، لازم است گذرگاه لاچین که از دسامبر سال گذشته مسدود شده است، در متابعت از رای دیوان دادگستری بین‌المللی در فوریه گذشته، برای عبور و مرور آزاد اشخاص و کالاها از هر دو طرف گشوده شود.
بعلاوه، با توجه عدم توانایی و یا عدم تمایل صلح‌بانان روسی به حفظ آرامش و تامین امنیت جانی ساکنان قره باغ، سازمان‌های ما استقرار صلح‌بانان بین‌المللی در منطقه را ضروری می‌داند.
بالاخره، برای حل اختلافات با دولت ارمنستان، ما هر دو دولت را به شناسایی متقابل تمامیت ارضی یکدیگر فرا می‌خوانیم. در این رابطه، دولت آذربایجان بایستی نیروهای خود را از بخش‌هایی از ارمنستان، که در سپتامبر گذشته با تجاوز به حریم ارضی این کشور به اشغال خود درآوردند، خارج سازد. لازمست گفتگو و دیالوگ میان دو طرف برای رسیدن به یک صلح عادلانه و پایدار، در صورت لزوم با میانجیگری سازمان ملل متحد، آغاز شود.
زنده باد دوستی ملل
سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور
جبهه ملی ایران – اروپا
۳ مهر ۱۴۰۲ برابر ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۳
