با گذشت بیش از دو هفته از خبر ساخت خانههای ۲۵ متری در تهران، همچنان مقامات دولت و شهرداری اطلاعات ضد و نقیض در اینباره ارائه میدهند اما این طرح وارد مرحله اجرا شده است. بخشی از کارشناسان معتقدند این میکروآپارتمانها در صورت دارا بودن همه استانداردها در نهایت پاسخگوی بخشی از تقاضای بازار مسکن هستند.
میکروآپارتمانها یا آپارتمانهایی با متراژ کم الگویی از ساخت مسکن است که در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا اجرا شده و بخشی از تقاضای مسکن شهروندان به این شکل پاسخ داده شده است. در ایران نیز از چند سال پیش چنین ایدهای برای حل بحران مسکن مطرح شده اما در دو هفته گذشته برخی از مقامات از اجرای این طرح خبر داده و آن را راهکاری برای حل بحران مسکن به ویژه در میان جوانان عنوان میکنند.
خشایار باقرپور مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای عمرانی شهر تهران ادعا کرده که نزدیک به دو سال و نیم روی این طرح کار مطالعاتی انجام شده و الگوهایی که در سایر کشورها اجرایی شده بود را بررسی کردیم.
او همچنین از آغاز مراحل اجرای این طرح در دو استان تهران و البرز خبر داده و گفته که پایلوت این طرح در تهران و البرز ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد است.
خشایار باقرپور افزوده که تحقیقات میدانی نسبت به اقبال عمومی جامعه انجام شده است و در عین حال قوانین، آئین نامهها، بخشنامهها و دستورالعملها را مطالعه تطبیقی کردیم تا بتوانیم به این الگو، مدل و طرح دست پیدا کنیم؛ بنابراین کاری نیست که از یکی دو ماه پیش شروع شده و خلقالساعه و لحظهای باشد.
مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای عمرانی شهر تهران با بیان اینکه «این طرح هیچ ارتباطی به طرحهای دولتی ندارد» آن را جزو «طرحهای نوآورانه» خوانده و گفته که «طرح ساخت مسکنهای ۲۵ متری از دل خود اتحادیه بیرون آمده و قصد نداشتیم منابع بانکی و اراضی دولتی را طلب کنیم؛ بنابراین وارد تعامل، مذاکره و تنظیم پیش قراردادهایی با بخشهای غیردولتی شدیم که در آینده این قراردادها به امضاء میرسد.»
او همچنین درباره جزییات این پروژه گفته که خانههای ۲۵ متری یک خوابه هستند اما برای پذیرایی از مهمان در مجتمعها سالنهایی طراحی شده و حتی امکان تهیه و سفارش غذا نیز از سوی ساکنان وجود دارد.
اینهمه در حالیست که این طرح از سوی برخی از مقامات دولت از جمله مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی رد شده و برخی دیگر از مقامات نیز انتقادهایی درباره آن مطرح میکنند. مهرداد بذپاش گفته که «مسکن ۲۵ متری اصلا در دستور کار ما نبوده و نیست. ضرورتی هم فعلا ندارد.»
وزیر راه و شهرسازی افزوده که مسکن استیجاری را میتوان با مدل نهضت ملی مسکن انجام داد و مسکن ۲۵ متری نیاز بازار را پاسخ نمیدهد.
محمد آقامیری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران معتقد است ساخت این خانهها چراغ سبز به مجردی و برخلاف سیاستهای افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری جمهوری اسلامی است.
محمد آقامیری گفته که خانههایی در این متراژ شاید در ظاهر برای خانه اولیها و زوجهای جوان کافی به نظر بیاید ولی باید برای ادامهاش فکر کنیم، این خانه منجر به ازدیاد جمعیت نمیشود این خانههای کوچک حتی میتواند منجر به افسردگی شود زیرا از لحاظ فرهنگی در میان ما جایگاه ندارد و ما در فرهنگمان معاشرتهای خانوادگی جایگاه خاصی دارد و عملا امکان معاشرتهای خانوادگی در این خانهها امکانپذیر نیست.
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران افزوده که این خانهها در آینده تبدیل به خانههای مجردی میشود، کسی که بچه داشته باشد نمیتواند در چنین خانههایی زندگی کند زیرا بچه نیاز به فضای بازی دارد. از هر زاویه که به این خانهها نگاه میکنیم به بن بست میخوریم.
بطور کلی مخالفان ساخت این واحدها معتقدند که امکان زندگی با استانداردهای حداقلی در چنین واحدهایی به ویژه برای زندگی یک زوج و به خصوص بزرگ کردن فرزند ممکن نیست.
روزنامه «خراسان» در همین رابطه نوشته که در کشورهایی که خانوار تک نفره یا زوجین بدون فرزند و شاغل سهم قابل توجهی از اجتماع را تشکیل می دهند، چنین واحدهایی برای سکونت رواج دارد. شاید بتوان کلید بحث را در همین مسئله دانست. کاملا روشن است که خانواده در نگاه ایده آل چه از بعد اجتماعی و چه از بعد اعتقادی آن شامل زوجین و فرزندان است. الزامات روشن مربوط به جمعیت از جمله کاهش نرخ باروری و خطر پیری جمعیت نیز ایجاب می کند که به سمت تشویق به ازدواج و ترغیب به فرزندآوری حرکت کنیم، اما این مسئله با وجود برخی مشوقها و اقدامات خوب سالهای اخیر با موانع اقتصادی جدی روبروست. مهمترین مانع اقتصادی تشکیل زندگی مشترک، مسکن است.
عبدالرضا گلپایگانی معاون پیشین شهرداری تهران با تاکید بر اینکه خانههای کوچک متراژ به هیچ وجه پاسخ به نیاز کمّی سکونت در واحد مسکونی نیست گفته که وقتی ما در یک جامعه، فرهنگ یا بستر اقتصادی معماری میکنیم، این معماری منتج از نیروهایی هست که بر سازنده یا طراح اثر میگذارد. اگر آن نیروها را درست شناسایی نکنیم و زور هرکدام را ارزیابی دقیقی نکنیم، حتماً راهمان به مقصد مورد نظر نخواهد رسید.
عبدالرضا گلپایگانی افزوده که در مقیاس کلانتر باید دید که مسئله تأمین مسکن در کل ایران، مشکلش کجاست و در یک برنامه بلندمدت به دنبال این باشیم که مسئله را حل کنیم. ممکن است زمانی مسئله زمین وجود داشته باشد، یا مسئله گسترش شهرها، جمعیت، جابجایی جمعیت و… وجود داشته باشد.
۷۷۶ برابر شدن هزینه خرید مسکن در تهران طی ۲۶ سال؛ «میکرو آپارتمان» راهکار جدید دولت برای بحران مسکن
طرح ساخت خانههایی که برخی رسانهها از اصطلاح «قوطی کبریت» برای آن استفاده میکنند از چهار سال پیش مطرح شد اما معلق مانده بود. اواخر سال ۱۳۹۸ مسئولان وقت شهرداری تهران طرح ساخت آپارتمان های ۲۵ تا ۴۰ متری را مطرح کردند و گفتند که احداث این نوع واحدها نه یک انتخاب، بلکه ضرورت است. در آن زمان مخالفت هایی با این برنامه شد و برخی افراد ساخت خانه های کوچک متراژ را در تضاد با الگوی موجود دانستند.
این طرح اما در هفتههای گذشته بار دیگر بطور جدی مطرح شده است. پیش از این در نیمه امرداد امسال هادی عباسی رئیس بخش مسکن وزارت راه و شهرسازی در یک برنامه اینترنتی به صراحت گفت که یک خانه ۲۵ متری برای حداقلهای زندگی کافی است. کمی بعد علیرضا فخاری استاندار تهران نیز ساخت مسکن با متراژ کوچک را برای شروع زندگی جوانان و تشکیل خانواده مناسب دانست و گفت: «در فاز بعدی و پس از اینکه جوان تشکیل خانواده داد میتواند واحد مسکونی خود را تبدیل به احسن کند.»
آخر امرداد نیز خشایار باقرپور مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای عمرانی شهر تهران در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا» از طرحی با عنوان «مسکن اقتصادی» با هدف ساخت واحدهای کوچک متراژ ۲۵ تا ۳۵ متری با تکنولوژی نوین خبر داد و گفت طبق این برنامه زوجهای جوان میتوانند با نقدینگی حدود یک میلیارد تومان صاحب واحد مبله شوند.
اکنون قرار است است بر اساس این طرح ۱۸۰۰ واحد ۲۵ تا ۳۵ متری در منطقه ۱۹ تهران و در زمینی به ابعاد ۱۱ هزار مترمربع ساخته شود. این میکروآپارتمانها به صورت مبله و با قیمت حدودا متری ۲۵ میلیون واگذار میشوند که برای واحدهای ۲۵ متری ۶۲۵ و ۳۵ متری ۸۷۵ میلیون قیمت خواهد داشت.