رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اقدامات دستگاه‌های مسئول برای کاهش آلودگی هوا گفته بر اساس آمار وزارت بهداشت سالانه تنها به لحاظ آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرون، ۲۷ هزار مرگ در کشور رخ می‌دهد.
سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفته بر اساس آمار وزارت بهداشت سالانه تنها به لحاظ آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرون ۲۷ هزار مرگ در کشور رخ می‌دهد که این میزان بسیار قابل توجه است.
به گفته رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی، مجلس راهکارهای کوتاه و بلندمدت برای رفع آلودگی هوا پیشنهاد کرده اما «متأسفانه هیچکدام از راهکارهای پیشنهادی عملیاتی نشده است و همین است که وضعیت محیط‌زیست کشور این گونه است.»
او همچنین با اشاره به اینکه در اجرای قانون هوای پاک در نهایت پس از ۴ سال استانداد سوخت در کشور تدوین شد افزوده که «ردیف مستقل بودجه نیز برای اجرای قانون مصوب شده است که امیدواریم زمستان امسال هوای بهتری داشته باشیم.»
سمیه رفیعی همچنین گفته با تلاش فراکسیون محیط زیست و موافقت کمیته تلفیق بودجه که مسئولیت رسیدگی به لایحه هفتم توسعه را دارد، یک فصل برای محیط‌زیست و ۲ ماده برای آلودگی هوا و تغییر اقلیم تصویب شده است.
سوده نجفی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران نیز دو روز پیش اعلام کرد که آمار مرگ و میر به دلیل آلودگی هوا در تهران برابر با تصادف‌های جاده‌ای است.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران با تأکید بر اینکه «آلودگی هوا در تهران بیداد می‌کند» گفت ۷۰ درصد دلیل آلودگی هوا در پایتخت به دلیل خودروهای فرسوده است.
سوده نجفی همچنین تأکید کرد که «وزارت صمت نیز باید راهکاری برای نوسازی خودرو بیندیشد. زمانی که فردی می‌خواهد خودروی خود را نوسازی کند دیگر امکان ثبت نام در سامانه خرید خودرو ایران خودرو و سایپا ندارد. این یک نقص است. از نظر من باید یک بازه زمانی برای این کار مشخص شود و پیشنهاد می‌دهم که افراد برای نوسازی به شرط اینکه ماشین قبلی خود را بعد از تحویل ماشین جدید از رده خارج کنند، امکان استفاده از این امکانات را داشته باشند. لازم است که وزارت صمت به سمت خروج خودروهای فرسوده برود.»
سوده نجفی در حالی اتومبیل‌های فرسوده پایتخت را تا ۷۰ درصد در آلودگی هوای تهران موثر دانسته که بطور کلی عوامل دیگری از جمله فرسودگی نیروگاه‌ها و مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها در فصل‌های سرد سال نیز از عوامل تشدیدکننده آلودگی هوا در پایتخت و دیگر کلانشهرها هستند.
در همین رابطه ایرج حشمتی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست سه‌شنبه گذشته اعلام کرده که برنامه‌ریزی برای نوسازی (اورهال) نیروگاه‌های بخار «شازند»، «شهید منتظری»، «منتظر قائم»، «توس» و «شهید رجایی» در ماه‌های آبان تا دی توسط وزارت نیرو ضرورت دارد و باید انجام شود.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست افزوده که ۲۳ دستگاه در قبال اجرای قانون هوای پاک تکلیف دارند که «برخی دستگاه‌ها در انجام تکالیف قانونی خود در حوزه قانون توسعه حمل و نقل عمومی، مدیریت مصرف سوخت و اصلاح الگوی مصرف موفق نبوده‌اند و این موضوع یکی از دلایل تحقق نیافتن اهداف قانون هوای پاک است.»
ایرج حشمتی افزوده که «ارائه طرح نوسازی حمل و نقل عمومی درون شهری و موتورسیکلت‌های کاربوراتوری در کلانشهرها با استفاده از منابع ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو توسط وزارت صمت و بررسی برقراری سرویس کارکنان ادارات توسط وزارت کشور می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.»
به گفته این مقام سازمان حفاظت محیط زیست اولویت توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری با خودروهای برقی و گازسوز و انجام معاینه فنی موتورخانه‌های تمام ساختمان‌های دولتی در سطح ملی و استانی تا پایان آبان ماه نیز ضرورت دارد.
بخش دیگری از آلودگی هوا به ویژه در استان‌های جنوبی کشور ریزگردهای ناشی از خشکسالی هستند که به بحرانی جدی در سال‌های گذشته تبدیل شده و زندگی شهروندان را در مقاطعی از سال مختل می‌کنند. استان‌های سیستان و بلوچستان و خوزستان بیشترین آسیب از هجوم ریزگردها را دیده‌اند.
در روزهای گذشته دو هزار و ۲۷۸ نفر در سیستان و بلوچستان به دلیل مشکلات تنفسی، قلبی و چشمی ناشی از ریزگردها راهی بیمارستان شدند.
با وجود گذشتن بیش از ۱۲۰ روز از بادهای موسمی در سیستان و بلوچستان، هوای این استان همچنان آلوده به ریزگردهاست.
مجید محبی مدیر کل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان روز دوشنبه سوم مهر گفت بر اثر طوفان روزهای گذشته، شمار کسانی را که به‌دلیل مشکل تنفسی، قلبی و چشمی به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه کرده‌اند به دو هزار و ۲۷۸ نفر رسیده است.
به گفته مجید محبی «در پی موج جدید وزش باد در منطقه سیستان از ۲۸ شهریور تاکنون در پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز دو هزار و ۲۷۸ نفر از مردم این منطقه راهی بیمارستان و مراکز درمانی شدند که از این تعداد ۱۵۷ نفر همچنان بستری هستند.»
مدیر کل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان افزود که سه تن در اثر تصادف رخ‌داده به خاطر کاهش دید حاصل آلودگی شدید هوا جان‌شان را از دست دادند.
همچنین محمد اصغری کارشناس هواشناسی نیز روز جمعه ۳۱ شهریور از مرگ چهار تن در بحران گرد و خاک در جریان بادهای ۱۲۰ روزه استان سیستان و بلوچستان خبر داده بود.
سوء مدیریت منابع آبی، تغییرات اقلیمی و بی‌توجهی دولت به پیامدهای تغییرات اقلیمی، مدت‌هاست بسیاری از استان‌ها همچون سیستان و بلوچستان و خوزستان را با مشکل جدی ریزگرد روبرو کرده است.
روزنامه «هم‌میهن» در هفته اول شهریورماه در گزارشی اعلام کرد که بحران ریزگردها در ایران وارد مرحله‌ای جدی گردیده و ۶۰ درصد مساحت کشور با شدت‌های مختلف درگیر ریزگردها شده است.
بر اساس این گزارش ریزگردهایی که سالیان سال خوزستان و استان‌های غربی، سیستان‌وبلوچستان در شرق را همیشه و گاهی تهران را با چالش روبه‌رو می‌کرد امروز به شمال ایران رسیده است.
در این گزارش آمده است، ریزگردهایی که منشاء آن کشور ترکمنستان است استان‌های گلستان، خراسان و مازندران را در برگرفته و سبب آلودگی بیش از حد هوای شهرهای شمالی ایران شده است.
علی محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی گردوغبار به «هم‌میهن» گفته بود که «موضوع ریزگردها بلافاصله حل نمی‌شود و باید تاب‌آوری و سازگاری ما افزایش یابد و همزمان آمادگی این موضوع را هم در خودمان ایجاد کنیم که کمتر آسیب اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی ببینیم.»
محمد درویش فعال محیط زیست نیز درباره علت بروز و گسترش ریزگردها در کشور گفته بود که «عوامل مختلفی باعث تشدید ریزگردها می‌شود؛ از جمله تغییر مسیر طبیعی رودخانه‌ها که باعث می‌شود تا پایاب رودخانه‌ها _ که اغلب محیط‌های تالابی و دریاچه‌های کویری است _ تبدیل به منشأ گرد و خاک شود. به‌عنوان مثال در جنوب تهران که تقریباً روی تمام رودخانه‌های منتهی به دریاچه کویر نمک مانند رودخانه جاجرود، کرج، قم‌رود و… سدسازی شده و عملاً آبی به این قلمروی آبی نمی‌رسد.»
این فعال محیط زیست افزوده بود که «به همین دلیل شاهد طوفان‌های شدید گردوغبار در تهران هم هستیم. عامل دیگر هم تغییر اقلیم و جهان‌گرمایی است که میانگین دما را افزایش می‌دهد و میزان قابل توجهی از بارندگی را از برف به باران تبدیل می‌کند که باعث افزایش برهنگی زمین می‌شود. مورد دیگر تغییر کاربری اراضی است. اکنون ما مراتع را که مهم‌ترین منبع تامین‌کننده پوشش خاک است به بهانه‌های مختلف از بین می‌بریم و این باعث می‌شود تا پوشش مراتع از بین رفته و ریزگردها افزایش یابند. مجموع این دلایل باعث می‌شود که رفته‌رفته چشمه‌های گردوغبار در مناطق مستعد افزایش یابد.»
