اعتراضات روز گذشته شهر زاهدان تا نیمه شب ادامه پیدا کرد و در مقابل نیروهای امنیتی و ضد شورش نیز سرکوب شهروندان را ادامه دادند. از بامداد امروز شنبه هشتم مهرماه و در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» نیز بازاریان در چند شهر استان اعتصاب کردند و مردم نیز دست به اعتراض زدند.
اعتراضات مردمی در شهر زاهدان به مناسبت سالگرد «جمعه خونین زاهدان» که از ظهر دیروز آغاز و با سرکوب شدید نیروهای امنیتی و انتظامی همراه شد، همچنان ادامه دارد. مردم در شهر زاهدان تا نیمه شب گذشته اعتراضات خیابانی را ادامه دادند.
گزارش‌ها از تیراندازی عوامل حکومت به سمت معترضان در زاهدان و زخمی شدن ده‌ها شهروند، از جمله هشت کودک، و بازداشت ده‌ها نفر دیگر حکایت دارد.
وبسایت «حال وش» که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد گزارش داد در جریان حمله مأموران امنیتی به قصد سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم زاهدان، دست‌کم ۲۹ نفر، از جمله هشت کودک، با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شده‌اند. این منبع همچنین شمار بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۵۱ نفر اعلام کرد.
وبسایت «صبح ما» نیز شمار مجروحان اعتراضات روز گذشته زاهدان را دست‌کم ۲۳ عنوان کرده و نوشته چهار تن از مجروحان کودک زیر ۱۴ سال هستند.
وبسایت «حال وش» گزارش داد در جریان سرکوب معترضان توسط مأموران امنیتی در اعتراضات روز گذشته زاهدان دست‌کم ۲۹ نفر، از جمله هشت کودک، با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شده‌اند. این منبع همچنین شمار بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۵۱ نفر اعلام کرد.
گزارش‌هایی که منابع محلی از بامداد روز گذشته منتشر می‌کردند بیانگر برقراری جوّی شبیه حکومت نظامی در سطح شهر بود. شمار زیادی از مأموران امنیتی و ضدشورش با ادوات و ماشین‌های ضد شورش در سطح شهر مستقر شده بودند. خیابان‌های منتهی به مسجد مکی توسط مأموران بسته شده بود و تنها افرادی که کارت هویتی خود را نشان می‌دادند، بدون اتومبیل، اجازه عبور و مرور در این خیابان‌ها را داشتند. اعتراضات مردم پس از پایان نماز جمعه آغاز شد و تا کنون ادامه یافته است.
همچنین شب گذشته «نت بلاکس» در حساب شبکه ایکس خود اعلام کرد اینترنت زاهدان روز جمعه در سالگرد «جمعه خونین» به شدت دچار اختلال شد و مقامات جمهوری اسلامی بطور سازمانیافته و هدفمند از قطع اینترنت برای مقابله با اعتراض‌های ضدحکومتی در سیستان و بلوچستان استفاده می‌کنند.
قطع اینترنت در زاهدان
براساس گزارش «نت بلاکس» در سالگرد #جمعه_خونین_زاهدان اتصال به اینترنت تقریباً قطع شده است. pic.twitter.com/ciMYxuziip
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 29, 2023
از بامداد امروز نیز بازاریان در چند شهر استان از جمله زاهدان، چابهار و نوبندیان اعتصاب کرده و در اعتراض به کشتار خونین مردم در سال گذشته مغازه‌های خود را تعطیل کردند.
همچنین در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» مردم در مناطق مختلف شهر دست به اعتصاب زده و با وجود جوّ امنیتی با آتش زدن لاستیک در مناطق مختلف دست به اعتراض زدند.
روند بازداشت شهروندان نیز ادامه دارد و بر اساس گزارش‌های منتشر شده، مأموران امنیتی مناطق مختلف زاهدان از جمله شیر‌آباد، بعثت و مشترک را محاصره کرده و با حمله به منزل چند شهروند، آنها را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
کانال تلگرامی «رصد بلوچستان» نوشت: «گزارش‌ها حاکی است که نیروهای نظامی بطور گسترده در شهر زاهدان در حال تردد هستند و از شکل‌گیری اعتراضات همزمان با اعتصابات بیم دارند.»
«تجاوز، جنایت، مرگ بر این ولایت»، «بسیجی سپاهی، داعش ما شمایین»، «مرگ بر خامنه‌ای، لعنت بر خمینی» و «مرگ بر دیکتاتور» از جمله شعارهای مردم در ادامه اعتراضات در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» است.
سرکوب و کشتار مردم در زاهدان با واکنش‌های گسترده‌ای روبرو شد. شاهزاده رضا پهلوی شب گذشته و در نخستین سالگرد جمعه خونین زاهدان با انتشار تصاویری از شهروندانی که توسط مأموران سرکوب جمهوری اسلامی سرکوب و زخمی شده‌اند نوشت: «این تصاویر نشان‌دهنده خشونتی است که جمهوری اسلامی امروز در سالگرد کشتار دست‌کم ۱۰۰ مبارز آزادی در زاهدان علیه هموطنان بلوچ غیرمسلح من در همین شهر در جنوب شرقی ایران به کار برد. به چشمان این کودکان بی‌گناه نگاه کنید… با قاتلان مردم ایران مماشات نکنید.»
These images show the violence the Islamic Republic used against my unarmed Baloch compatriots today in Zahedan in Iran’s southeast. This is on the anniversary of the massacre of at least 100 freedom fighters in this very city. Look into the eyes of these innocent children…
Do… pic.twitter.com/cKRhPoUBRT
— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) September 29, 2023
برخی مقامات دیگر کشورها نیز در شبکه ایکس به سرکوب مردم در سیستان و بلوچستان واکنش نشان دادند. کلودیا تنی عضو مجلس نمایندگان آمریکا با ابراز تأسف درباره حمله مأموران حکومتی به سوی معترضان در زاهدان، با مردم «شجاع» ابراز همبستگی کرد.
وی همچنین نوشت «این خشونت سپاه پاسداران نفرت‌انگیز است. از آنها می‌خواهم هرچه سریع‌تر حمله به مردم خود را پایان دهند.»
هانا نیومن نماینده آلمان در پارلمان اروپا نیز با انتشار ویدئویی از تیراندازی مأموران جمهوری اسلامی به سوی معترضان در زاهدان نوشت: «رژیم [جمهوری اسلامی] در تاریکی می‌کشد. بیایید بر آنچه انجام می‌دهد نور بتابانیم.»
«جمعه خونین زاهدان» تکرار شد؛ تیراندازی مأموران و مجروح شدن دست‌کم ۲۳ شهروند
با وجود انتشار ده‌ها ویدئو از سرکوب مردم زاهدان در اعتراضاتی که از روز گذشته در زاهدان آغاز شده، مهدی شمس‌آبادی دادستان زاهدان مدعی شده که در استان سیستان و بلوچستان تیراندازی «رخ نداده» و شرایط در زاهدان «عادی» است و نمازگزاران نیز روز گذشته بعد از نماز جمعه مصلای شهر را ترک کردند و به سمت خانه‌های خود رفتند.
او همچنین گفته که تصاویر منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر زخمی شدن عده‌ای اطراف مسجد مکی جدید نیست و هیچ اتفاقی رخ نداده است.
مجید میراحمدی معاون امنیتی- انتظامی وزیر کشور نیز ادعا کرده که «بعد از شکست پروژه معاندین و ضدانقلاب در ۲۵ شهریور امسال آنها تلاش کردند با فراخوان سراسری و با استفاده از همه ظرفیت‌هایشان برای شرکت در نمازجمعه این هفته زاهدان و ایجاد اغتشاش و درگیری بعد از اتمام خطبه‌های نماز جمعه و تکرار سناریوی حوادث سال گذشته و کشته‌سازی، مجدداً ناامنی و آشوب را در این استان رقم بزنند و آن را به سایر شهرهای کشور نیز توسعه دهند و به اغتشاشگران تنفس مصنوعی بدهند. اما مردم زاهدان در قبال این فراخوان‌ها هوشیار بودند و بعد از اتمام نمازجمعه به جز ۴۰-۳۰ نفر از اراذل و اوباش که شعارهایی سر دادند با بی‌اعتنایی سایرین مواجه و از ترس به داخل مسجد برگشتند تا از برخورد و دستگیری نیروهای امنیتی و انتظامی درامان باشند. بقیه نمازگزاران با آرامش و بدون هرگونه اقدامی و بی‌اعتنایی کامل محل را ترک کردند و این هم شکست دومی بود که ضدانقلاب بعد از ۲۵ شهریور با آن مواجه شد. شهر در شرایط کامل عادی و آرام است.»
روزنامه «جوان» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در سرمقاله امروز به قلم عبدالله گنجی درباره سرکوب و کشتار هشتم مهرماه سال گذشته زاهدان با پذیرش کشتن مردم توسط مأموران، تلاش کرده شهروندان و مولوی عبدالحمید را مسئول این کشتار معرفی کند.
عبدالله گنجی گفته «اگر پلیس از میزان جمعیت یا میزان افراد مسلح حاضر در جمعیت اطلاع داشت می‌توانست با تک‌تیرانداز از پشت‌بام صرفاً افراد مسلح را هدف قرار دهد و شعاع تیراندازی را محدود نماید.»
در این سرمقاله آمده «آنچه امثال مولوی عبدالحمید و دیگر بزرگان استان باید بدانند- و می‌دانند- اینکه ناامنی یا احساس ناامنی می‌تواند به توقف توسعه در استان پهناور آنان منجر شود. نیروی متخصص باید احساس امنیت کند تا بتواند در بیابان‌های وسیع آن سرزمین، لوله‌کشی آب و گاز را دنبال نماید و هرگونه ناامنی خیانت به مردمی است که دنبال آینده بهتری برای زندگی هستند. عزم نظام با نصب استاندار ویژه و افزایش بیش از ۷۰ درصدی بودجه استان روشن است. آنچه می‌ماند مسئولیت‌پذیری بومی-محلی است که امید است بهتر از دیروز باشد.»
هشتم مهرماه سال گذشته و دو هفته پس از آغاز خیزش ملی مردم که با قتل حکومتی مهسا امینی آغاز شد، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی از داخل یک کلانتری در زاهدان به تجمع اعتراضی مردم این شهر بعد از نماز جمعه و در اعتراض به «تجاوز یک فرمانده پلیس به یک دختر نوجوان» تیراندازی کردند.
در این تیراندازی، بیش از ۹۰ نفر از معترضان کشته شدند و سازمان عفو بین‌الملل این واقعه را مرگبارترین کشتار از زمان آغاز اعتراضات مردمی پس از کشته شدن مهسا امینی خواند. مردم از این روز به عنوان «جمعه خونین زاهدان» یاد می‌کنند.
همچنان ابعادی پنهان از کشتار خونین شهروندان در زاهدان در سال گذشته وجود دارد و اطلاعات جانباختگان در حال تکمیل است. امروز ۸ مهر ماه ۱۴۰۲، در سالگرد فاجعه جمعه خونین پس از گذشت یک سال یک کودک کشته شده در ۸ مهرماه ۱۴۰۱ توسط مامورین نظامی ،احراز هویت شد.
هویت این کودک «مصیب شه‌بخش» ۹ ساله فرزند مهدی اهل زاهدان توسط «حال وش» احراز شده که در اثر شلیک مستقیم مامورین نظامی به ناحیه قلب در ۸ مهر ۱۴۰۱ جان خود را از دست داد.
داحسین مالکی نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه ۵ مهرماه طی یک مصاحبه ویدئویی اعلام کرد که برخی مقامات جمهوری اسلامی مانع تشکیل «هیئت تحقیق» درباره کشتار جمعه خونین زاهدان شده‌اند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی گفته ابعاد اعتراضات در سیستان و بلوچستان پس از کشتار جمعه خونین زاهدان نباید تا این اندازه «کشدار» می‌شد و به همین منظور خود وی و برخی دیگر از مقام‌های محلی خواستار تشکیل کمیته تحقیق برای «جمع کردن» کشتار زاهدان بودند.
