هم‌اکنون صنعت انرژی در جهان در حال تجربه یکی از مهم‌ترین دوره‌های گذار فناوری خود در ۱۵۰ سال گذشته است. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و محدود کردن یا توقف کامل استفاده از سوخت‌های فسیلی از اهداف این گذار به شمار می‌رود.
گزارش‌های تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد و هزاران مقاله و تحقیقات علمی در دو دهه گذشته از مراکز علمی و موسسات تحقیقی معتبر جهان تردیدی باقی نگذاشته است که تولید دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای توسط بشر سبب بالا رفتن دمای اتمسفر زمین و تغییرات اساسی در الگوهای شناخته شده اقلیمی در جهان شده است. برای کنترل این تغییرات اقلیمی، صنعت انرژی به عنوان بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای می‌بایست استفاده از سوخت‌های فسیلی را به سرعت متوقف یا به شدت محدود کند. اقدامات بزرگ کنونی در جایگزین کردن تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای با انرژی‌های پاک تحولی است که سال‌ها، بلکه دهه‌ها ایران از آن عقب مانده است. در حال حاضر شتاب این تغییر در کشورهای پیشرفته بیشتر شده بطوری که برای جلوگیری از فجایع انسانی جبران‌ناپذیر، این جایگزینی می‌بایست تا میانه قرن میلادی حاضر پایان بگیرد. کاری که امکان انجام آن برای کشورهای صنعتی و پیشرفته که بزرگترین تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای هستند، میسر به نظر می‌رسد.
اما در ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای جهان، قدم در خوری برای متحول کردن صنعت انرژی صورت نگرفته و عدم توجه به تاثیر مخرب گازهای گلخانه‌ای در کشور، مسبب بسیاری از مصائب و دشواری‌های محیط زیستی نیز شده است. خسارات جبران‌ناپذیر بر اقتصاد و زیرساخت‌های کشور به همراه تهدیدهای امنیتی کم‌آبی و مهاجرت‌های گسترده حاصل بی‌توجهی عمیق و عدم درک صحیح رهبران فعلی کشور از تاثیر تولید بی‌وقفه گازهای گلخانه‌ای بر تندرستی مردم و محیط زیست کشور است. با توجه به تاثیرات عمیق و مخرب گازهای گلخانه‌ای، صنعت انرژی کشور هرچه سریع‌تر باید اقدام به تحولات زیربنایی کند تا از تخریب بیشتر اقتصاد، زیرساخت‌ها و محیط زیست و مهمتر از همه خسارات جانی این تهدیدها جلوگیری کرده و نیز با توقف روند تخریب، بازسازی و مدرن‌سازی این صنعت را در اولویت قرار دهد.
گروه انرژی اندیشکده ققنوس با تکیه بر تجربه و دانش متخصصان ایرانی در سراسر جهان، برنامه راهبردی صنعت انرژی کشور را تا سال ۲۰۵۰ میلادی تهیه کرده و بطور مداوم آنرا مورد بازبینی قرار می‌دهد تا بر اساس نیازهای کشور و تحولات جهانی آنرا به روز گرداند. مطالعات گروه انرژی اندیشکده ققنوس ثابت می‌کند که در سال‌های باقیمانده تا سال ۲۰۵۰ میلادی چهره صنعت انرژی کشور را می‌توان هم‌تراز با کشورهای پیشرفته جهان متحول نمود و ایران را مجددا در زمره کشورهای تاثیر‌گذار در صنعت انرژی مطرح نمود. مقیاس و عمق تحولات در صنعت انرژی کشور بی‌سابقه و دشوار است ولی شواهد تاریخی کشور قویا تایید می‌کند که با رهبری و مدیریت متعهد به منافع ملی و رفاه و بهروزی مردم ایران و نیز همت و تلاش تمامی ایرانیان هیچ اقدامی در این جهت برای ایران ناممکن نیست. ایران با تکیه به عزم ملی ایرانیان و دانش متخصصان ایرانی بار دیگر می‌تواند بازیگری قدرتمند و متعهد به صلح جهانی در عرصه بین‌المللی باشد.
اصول پایه‌ای در برنامه‌ریزی راهبردی صنعت انرژی کشور در سه اصل خلاصه می‌شوند:
۱- قابلیت اطمینان زیرساخت‌های حساس انرژی کشور باید به بالاترین حد استانداردهای جهانی برسد. این به معنای کمترین وقفه در تولید، انتقال و توزیع انرژی مورد نیاز در تمامی شریط و فصول سال در سراسر کشور است. نظر به خاموشی‌های برق، کمبود نفت و فرآوردهای نفتی و گازی در کشور، تامین بدون وقفه انرژی برای تقاضای داخلی نخستین اولویت برنامه راهبردی صنعت انرژی کشور است.
۲- تامین انرژی ارزان‌قیمت برای مصرف داخلی اولویت بعدی برنامه راهبردی کشور است. تولید، انتقال و توزیع انرژی در سراسر کشور باید بر اساس اصول اقتصادی حاکم بر صنعت انرژی باشد تا امکان رقابت محصولات صنعتی و کشاورزی کشور را در بازارهای جهانی فراهم کند. هزینه بالای انرژی، نه تنها امکان رشد اقتصادی کشور را محدود می‌کند بلکه روند بهبود اقتصاد زندگی آحاد مردم جامعه را کند کرده و فشار اقتصادی مضاعف و غیرضروری بر جامعه وارد می‌کند.
۳- رشد صنعت انرژی و تولید انرژی مورد نیاز برای حمایت از رشد اقتصادی کشور سومین اولویت برنامه راهبردی صنعت انرژی است. رشد صنعت انرژی هماهنگ با رشد اقتصادی کشور امکان اجرایی شدن طرح‌های بازسازی، نوسازی و مدرن‌سازی کشور را در دهه‌های پیش رو فراهم می‌کند. از این رو هماهنگی رشد صنعت انرژی و رشد اقتصادی کشور برای ورود مجدد کشور به گروه کشورهای مرفه جهان ضروریست.
برنامه راهبردی صنعت انرژی در سه مرحله کشور را متحول نموده و ایران را با پیشرفته‌ترین کشورهای جهان همگام خواهد نمود.
مرحله اول که تا سه سال به طول خواهد انجامید، اقداماتی از قبیل ارزیابی نیازهای انرژی کشور، بهینه‌سازی زیرساخت‌های موجود انرژی در حد ممکن، شروع مطالعات گسترش، نوسازی و مدرن‌سازی صنعت انرژی را شامل خواهد شد.
در مرحله دوم با مشخص شدن نیازهای کشور طی یک سرمایه‌گذاری ده ساله، زیرساخت‌های فرسوده بازنشسته شده، زیرساخت‌های قابل ترمیم، بهینه‌سازی می‌شوند، و زیرساخت‌های جدید متناسب با اهداف درازمدت برنامه راهبردی ساخته خواهند شد. سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این مرحله با هدف راه‌اندازی صنایع کشور و تامین مصرف داخلی با ضریب اطمینان بالا در حد استانداردهای بین‌المللی صورت خواهد گرفت.
در مرحله سوم حجم و مقیاس سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت انرژی بطور چشمگیری افزایش خواهد یافت تا صنعت انرژی کشور از مرحله بازسازی به مرحله مدرن‌سازی گذر کند. در مرحله مدرن‌سازی که تا ۱۵ سال می‌تواند طول بکشد، میزان تولید انرژی و مصرف سرانه در حد کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان افزایش یافته و امکان حضور پررنگ و تعیین‌کننده کشور در بازارهای جهانی را فراهم می‌آورد. تا پایان سال ۲۰۵۰ امکان توقف مصرف داخلی سوخت‌های فسیلی نیز فراهم شده و کشور که هم‌اکنون یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است، به یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تبدیل خواهد شد. حجم سرمایه‌گذاری برای این گذار بسیار بالا بوده و قابل مقایسه با یکسال تولید ناخالص ملی است.
این حجم سرمایه‌گذاری نه تنها منجر به رونق اقتصادی بالای کشور می‌شود بلکه برای بهبود درآمد تمام آحاد مردم ضروریست.
توقف استفاده از سوخت‌های فسیلی برای مصرف داخلی، یک لطف از طرف ایران به جهان نخواهد بود بلکه ضرورتی ناگزیر برای نجات کشور از بحران‌های عدیده‌ای است که ادامه استفاده از سوخت‌های فسیلی برای کشور ایجاد کرده است.
