نرگس محمدی فعال حقوق بشر که جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ به وی اهدا شده است در پیامی از زندان اوین تاکید کرد: «هرچه بیشتر ما را محدود کنید، قویتر میشویم.»
سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر ایران در بیانیهای که از قرار معلوم فقط به دست نیویورک تایمز رسیده و به نظر میرسد تاریخ نوشتن آن پیش از اعلام تصمیم کمیته جایزه صلح نوبل باشد نوشته است: «هرگز مبارزه برای استقرار دموکراسی، آزادی و برابری را متوقف نخواهم کرد. شکی نیست که جایزه نوبل صلح بر مقاومت، عزم، امید و شوق من به ادامه این راه خواهد افزود و شتاب بیشتری به گامهایم خواهد داد. در ایران خواهم ماند و به مبارزه مدنیام در دفاع از مظلومان و علیه نهادهای سرکوب ادامه خواهم داد، حتا اگر ناچار باشم باقی زندگی خود را در زندان سپری کنم.در کنار همه مادران دلیر ایرانی به نبرد خود تا آزادی زنان علیه تبعیضهای بیوقفه، استبداد و سرکوبهای جنسیتی این حکومت مذهبی ستمکار ادامه خواهم داد.»
بر اساس متنی که در صفحه اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شده، او نتوانسته پس از دریافت جایزه با خانواده و دوستانش تماس بگیرد.
کمیته نوبل نروژ در اسلو روز جمعه ۶ اکتبر (۱۴مهر) نرگس محمدی فعال حقوق بشر زندانی در ایران را برنده جایزه نوبل سال ۲۰۲۳ اعلام کرد.
کمیته صلح نوبل امیدوار است که نرگس محمدی نه تنها آزاد شود بلکه بتواند در مراسم دریافت جایزه خود که ۱۰ دسامبر برگزار خواهد شد حاضر شود.
اعلام نام نرگس محمدی به عنوان برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ واکنشهای مخالف و موافق گستردهای در بین مقامات سیاسی و شخصیتهای داخلی و خارجی به دنبال داشته است.
شهبانو فرح پهلوی در صفحه ایکس اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را به او شادباش گفت و این رویداد را نمودی از اهمیت مبارزات آزادیخواهانه زنان ایرانی در نگاه جهانیان دانست.
شهبانو فرح پهلوی: امیدوارم این جایزه موجب توجه و کمک بیشتر جامعه جهانی به مبارزات ملت ایران شود
شهبانو فرح پهلوی در پیامی به مناسبت اهدای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ به «نرگس محمدی» نوشت:
«اهدای جایزه صلح نوبل به خانم نرگس محمدی را به ایشان شادباش میگویم. این رویداد، نمودی از اهمیت… pic.twitter.com/9S1RwrQVVL— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 7, 2023
وی با اعلام اینکه زنان ایرانی در این چهار دهه و از همان آغاز فتنه ۵۷ زیر بیشترین فشارها و ستمها زیستهاند تأکید کرد که آنها «با وجود این، در همهی این سالها در کنار مردان آزادیخواه ایرانی، برای باز پس گرفتن حقوق از دست رفته خود مبارزه کردهاند و نشان دادهاند که شایسته بهترینها هستند. »
وی ابراز امیدواری کرد که نرگس محمدی و دیگر زندانیان سیاسی عقیدتی هرچه زودتر از بند استبداد رها شوند.
شهبانو فرح پهلوی در پایان گفت: «امیدوارم این جایزه موجب توجه و کمک بیشتر جامعه جهانی به مبارزات ملت ایران برای پایان بخشی به این شب دراز شود.»
شاهزاده رضا پهلوی نیز در این خصوص پیامی منتشر کرد و نوشت: «ایرانیان ۴۴ سال است که برای رهایی از چنگال دیکتاتوری وحشیانه جمهوری اسلامی مبارزه میکنند. این رژیم از همان روز نخست تلاش کرده است زنان ایرانی را تحت سلطه و کنترل قرار دهد و تحقیر کند.» وی اهدای این جایزه به نرگس محمدی را «سپاس و قدردانی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» و «مبارزه ملی برای آزادی» دانست.
جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی، قدردانی از جنبش زن، زندگی، آزادی و این مبارزه ملی برای آزادی است
شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به اهدای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ به نرگس محمدی فعال حقوق بشر طی پیامی نوشت:
«ایرانیان ۴۴ سال است که برای رهایی از چنگال دیکتاتوری وحشیانه جمهوری اسلامی مبارزه… pic.twitter.com/3d2ag6kHNS
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 7, 2023
وی همچنین افزود: «امیدوارم این جایزه، مشوق تغییر سیاست غرب در قبال ایران در جهت ارائه ابزارهای واقعی برای حمایت حداکثری از مردم ایران و انقلاب ملی آنان باشد، و نه صرفا یک ژست و حرکت نمادین برای انحراف توجهات از مماشات با رژیم جنایتکار جمهوری اسلامی.»
شاهزاده رضا پهلوی در پایان با نام بردن از شماری از زندانیان سیاسی که برای نجات و آزادی ایران علیه کلیت نظام جمهوری اسلامی مبارزه میکنند تاکید کرد: «مبارزه آزادیخواهان و زندانیان سیاسی چون خانم محمدی، فاطمه سپهری، منوچهر بختیاری، توماج صالحی، ناهید شیرپیشه و بسیاری دیگر تا آزادی ایران ادامه خواهد داشت.»
همچنین مژگان افتخاری، مادر مهسا امینی به NRK نروژ گفته است: «به نرگس محمدی افتخار میکنم، ما در ایران هزاران زن مانند او داریم که صدایشان شنیده نمیشود، در دنیا ناشناخته هستند، اما از شکنجه جان سالم به در بردهاند.»
مژگان افتخاری از جامعه بینالملل خواست تا برای زنان ایران بیشتر تلاش کند.
مادر مهسا امینی با بیان اینکه «روح ما شکسته است» تاکید کرد: «باید کار بزرگتری برای همه زنان ایران انجام شود و صدای آنها نیز باید شنیده شود.»
وی با تاکید بر اینکه «باید مطمئن شویم که نرگس در زندان نمیمیرد» برنده جایزه صلح را نماینده همه زنان ایرانی دانست.
کتایون ریاحی نخستین زن بازیگر سینمای ایران که در جریان خیزش سراسری «زن زندگی آزادی» حجاب اجباری را از سر برداشت، در صفحه اینستاگرام خود نرگس محمدی را«افتخاری که در بند است» توصیف کرد.
ترانه علیدوستی یکی دیگر از بازیگران سینمای ایران در واکنش به جایزه نوبل صلح نرگس محمدی نوشت: «آزادی خواهد آمد. به گواه رد قدمهایی که زنی چون تو بر این خاک بجا گذاشت.آزادی خواهد آمد، چون زنی مثل تو حبس شدنی نبود، نرگس جانم.»
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا نیز در واکنش به اعلام نام نرگس محمدی به عنوان برنده جایزه صلح نوبل خواستار آزادی فوری او شد و گفت: «تعهد خانم محمدی به ساختن آیندهای که زنان و همه مردم در ایران شایسته آن هستند الهامبخش افرادی است که در همه جا برای حقوق بشر و کرامت اولیه انسانی مبارزه میکنند.»
وی با اعلام این وعده که کشورش در کنار نرگس محمدی و «مردم شجاع ایران» خواهد ایستاد تاکید کرد: «نرگس محمدی بازداشتها، آزار و شکنجههای مکرر رژیم ایران را تحمل کرده است اما اراده خانم محمدی تنها قویتر شده است.»
بایدن این جایزه را یک «قدردانی» دانست و افزود: «حتی با وجود اینکه او اکنون و به ناحق در زندان اوین بسر میبرد، هنوز هم جهان صدای زلال نرگس محمدی را میشنود که خواهان آزادی و برابری است.»
همچنین آبرام پلی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در ایکس نرگس محمدی را «قهرمان بسیاری از مردم ایران و جهان» دانست.
گیلا گاملیل وزیر اطلاعات اسرائیل نیز در پیامی به زبان فارسی، اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را تبریک گفت و نوشت: «امروز از شنیدن برنده شدن جایزه صلح نوبل نرگس محمدی خرسند شدم. نرگس سمبل نبرد بیوقفه مردم ایران بر علیه رژیم خونخوار که دشمن کشور اسراییل، مردم خودش و همه جهان نیز است، میباشد. با هم پیروزیم، زن، زندگی، آزادی.»
وزیر امور خارجه آلمان و هانا نیومن از نمایندگان آلمان در پارلمان اروپا نیز ازجمله شخصیتهای سیاسی جهان هستند که این انتخاب از سوی کمیته نوبل را تبریک گفتند.
از سوی دیگر اعلام خبر اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی واکنش جمهوری اسلامی و دولتهای دوست آن را برانگیخت.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به اقدام سیاسی کمیته صلح نوبل در اعطای جایزه به یکی از شهروندان ایرانی اعلام کرد: «شاهد آن هستیم که کمیته صلح نوبل، اقدام به اعطای جایزه صلح به شخصی کرده که به دلیل نقض مکرر قوانین و ارتکاب اعمال مجرمانه محکوم شده است. ما این اقدام را حرکتی مغرضانه و سیاسیکاری دانسته و محکوم می کنیم.»
ناصر کنعانی اقدام کمیته صلح نوبل را «تحرکی سیاسی در راستای سیاست مداخله جویانه و ضد ایرانی برخی دولتهای اروپایی از جمله دولت مقر کمیته نوبل» عنوان کرد و آن را «نشاندهنده انحراف مایوس کننده آن از اهداف اولیه آن و بهرهبرداری ابزاری از کمیته صلح» دانست.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد: «در بیانیه این کمیته (نوبل) ادعاهای نادرست و خلاف واقعی در مورد تحولات ایران مطرح شده است که حکایت از رویکرد برخی دولت های اروپایی برای جعل اخبار و تولید روایت های مغشوش و انحرافی در مورد تحولات داخلی ایران است.»
کاظم غریبآبادی معاون امور بینالملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی نیز در ایکس نوشت: «جایزه صلح نوبل نسبتی با ارتقای برادری میان ملتها و حفظ و ارتقای صلح ندارد. این جایزه سیاسی بیشتر به یک حمایت مالی از اقدامات غیرقانونی برخی برندگان آن تبدیل شده است.»
همچنین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در ایکس با اشاره به قاسم سلیمانی نوشت: «لایقترین نماد صلح جهانی، سردار فداکاری بود که دو دهه با تروریسم و خشنترین جنایتکاران مبارزه کرد و امنیت منطقه و جهان را تضمین کرد. حضور دهها میلیونی مردم در تشییع شهید حاج قاسم سلیمانی در ایران و عراق و همدلی جهانیان، باشکوهترین و ماندگارترین اعطای جایزه صلح در تاریخ بود.»
گرگوری کاراسین رئیس کمیته روابط خارجی مجلس علیای روسیه نیز در مورد ارائه جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی به اسپوتنیک گفت: «جایزه صلح امسال به همراه تصمیم کمیته نوبل به وضوح ماهیتی سیاسی دارد.»
خبرگزاری «فارس» رسانه وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز چند روز پیش از اعلام جایزه نوبل صلح در تیتری یا عنوان نرگس محمدی و سودای جایزه نوبل درباره وی نوشت: «طی روزهای اخیر و در ۲۱ شهریور در حساب اینستاگرامی منتسب به نرگس محمدی با انتشار مطلبی ادعا شد که این فرد در محل بهداری زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفته است که این موضوع به سوژهی جدید رسانههای معاند تبدیل شد. پس از این موضوع، روابط عمومی سازمان زندانها هرگونه ادعایی از سوی نرگس محمدی مبنی بر ایراد ضرب و شتم در مورد این فرد را تکذیب و اعلام کرده این ادعاها به هیچ وجه صحت ندارد. در مثالهای دیگری میتوان به رفتارهای افراطی نرگس محمدی اشاره کرد. بطوری که وی طی ۷ ماه گذشته از حق مرخصی قانونی خود از زندان استفاده نکرده و از خانواده و وکلای خود نیز خواسته برای خروج از زندان کفیل وی نشوند. بر اساس اعلام یک منبع آگاه، محمدی همچنین از فرصتهای درمانی داخل زندان استفاده نمیکند، دائماً در حال طراحی و اجرای اقداماتی خلاف نظم زندان و برهم زننده فضای آرامش سایر زندانیان است و اقدامات دامنهدار تبلیغی را آغاز کرده که شامل دروغهایی همچون تهدید جانی وی در زندان و مواردی از این دست میشود.»
بیست سال پیش در روزهایی مشابه اعلام شد که شیرین عبادی حقوقدان و وکیل دادگستری برنده جایزه صلح نوبل شده است. اعلام اهدای این جایزه جهانی به یک زن ایرانی سبب شور و شوق فراوان در جامعه ایران شد اگرچه اعضای دولت مستقر جمهوری اسلامی به ریاست محمد خاتمی (مهر ۱۳۸۲ در نیمهی دومین دولت اصلاحات) مانند مقامات کنونی رژیم آن را در مسیر توطئه علیه نظام ارزیابی کردند.
امسال اما پس از تقریبا دو دهه از جنبش ۸۸ و پس از آن اعتراضات دی ۹۶ و تیر و امرداد ۹۷ و آبان ۹۸ و پاییز ۴۰۰ و خیزش ملی سال ۱۴۰۱ و همزمان ویرانی و کشتاری که جمهوری اسلامی در این مدت مرتکب شده، به نظر میرسد افکار عمومی از این نوع رویکردهای بینالمللی زمانی استقبال میکند که در خدمت مبارزات آنها برای آزادی و نجات کشور از شرّ جمهوری اسلامی باشد.